Την επιστροφή και τη μόνιμη εγκατάστασή του στην Ελλάδα έχει αποφασίσει και σχεδιάζει ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος. Ο ίδιος δεν κρύβει μάλιστα την πρόθεσή του να εγκατασταθεί στην Αθήνα αμέσως μόλις το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκδώσει την τελική απόφασή του για το ύψος της αποζημίωσης που θα λάβει από το ελληνικό κράτος για τη βασιλική περιουσία. Οι επισκέπτες του στο Λονδίνο τον ακούνε συχνά, παρουσία συνήθως του γιου του Νικολάου, να αναλύει το πώς θα ζει στην Ελλάδα «το αργότερο ως το τέλος του 2002». Πρόθεση του τέως είναι να επισκεφθεί την Αθήνα για ένα διάστημα 7-15 ημερών αμέσως μόλις εκδοθεί η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η απόφαση αναμένεται να δημοσιοποιηθεί στις αρχές Φεβρουαρίου του επομένου έτους. Ο τέως, λένε στενοί του συνεργάτες, θα κρατήσει χαμηλό προφίλ και διακριτικούς τόνους στο πρώτο του ταξίδι, σε αντίθεση με τη θορυβώδη περιοδεία του 1993 που έφερε σε δεινή θέση τον τότε πρωθυπουργό κ. Κ. Μητσοτάκη. Η επίσκεψη του ’93 θεωρείται μάλλον αποτυχημένη από το περιβάλλον του τέως καθώς όξυνε τα πνεύματα και δυσκόλεψε τις προσπάθειες εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης στο ζήτημα της περιουσίας. Εν συνεχεία ο τέως σχεδιάζει να εγκατασταθεί στην Ελλάδα αγοράζοντας μια βίλα στην Αθήνα και ένα εξοχικό για να περνά τα καλοκαίρια με την οικογένειά του. Ιδεατά θα ήθελε να αγοράσει τη βίλα στην οποία έμενε η μητέρα του στο Ψυχικό, η οποία ανήκει τώρα στον εφοπλιστή κ. Χατζηιωάννου.
Το πώς θα έλθει στην Ελλάδα αποτελεί ένα σκοτεινό σημείο της υπόθεσης και έναν εφιάλτη για τους νομικούς συμβούλους της ελληνικής κυβέρνησης. Ο τέως είχε από την περίοδο της κυβέρνησης Καραμανλή ένα ελληνικό διαβατήριο με το όνομα «Κωνσταντίνος, τέως βασιλεύς των Ελλήνων». Το διαβατήριο αυτό έληξε πριν από ενάμιση χρόνο και δεν μπορεί να ανανεωθεί βάσει του νόμου Βενιζέλου του 1994, εκτός αν δηλώσει «κάποιο επώνυμο».
Οι ελληνικές υπηρεσίες γνωρίζουν ότι κατέχει διαβατήριο της Δανίας με την ίδια ονομασία που είχε στο ληγμένο ελληνικό διαβατήριο. Η Αθήνα θα βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση αν ο Κωνσταντίνος αποφάσιζε να μπει στην Ελλάδα με το δανέζικο διαβατήριο καθώς δεν υπάρχει τρόπος να απαγορευθεί η είσοδος σε ταξιδιώτη με ευρωπαϊκό διαβατήριο. Το υπουργείο Εξωτερικών θα μπορούσε να κάνει διάβημα στην κυβέρνηση της Δανίας γιατί εξέδωσε διαβατήριο με τον επίμαχο τίτλο του τέως αλλά οι πιθανότητες ακύρωσής του είναι μάλλον μηδαμινές. Ο ίδιος σε συνομιλίες του συχνά αναφέρει ότι θα έλθει με μη ελληνικό διαβατήριο και «η μισή ντροπή δική μου, η μισή της κυβέρνησης».
Ο τέως βρίσκεται αυτές τις ημέρες για διακοπές στην Ιταλία μαζί με την οικογένειά του. Βασικό θέμα συζήτησης στο οικογενειακό τραπέζι είναι οι αντιπροτάσεις που θα καταθέσουν οι δικηγόροι του ως τις 3 Δεκεμβρίου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Στρασβούργο. Ο κύριος νομικός εκπρόσωπός του, ο λόρδος Λέστερ, ζήτησε μια δίμηνη παράταση, μια και η αρχική προθεσμία που είχε ορισθεί ήταν για τις αρχές Οκτωβρίου. Ο Λέστερ μαζί με τη σύζυγο του αποθανόντος Μάκη Αρναούτη (στενότερου συμβούλου του τέως) αποτελούν τον πυρήνα της δικηγορικής ομάδας και με τον έλληνα σύμβουλό τους καθηγητή κ. Απόστολο Γεωργιάδη χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο προκειμένου να απαντήσουν στις προτάσεις των δικηγόρων του ελληνικού κράτους.
* Το ύψος της αποζημίωσης
Η απόσταση ανάμεσα στις προτάσεις των δύο πλευρών είναι βέβαια πολύ μεγάλη. Το ελληνικό κράτος, διά του δικηγόρου κ. Ν. Αλιβιζάτου και του επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών κ. Γεωργακόπουλου, αποδέχεται μια αποζημίωση της τάξεως των 20 δισ. δρχ., την οποία όμως μειώνει στα 8 δισ. δρχ. όταν υπολογίζει την αξία των φόρων κληρονομιάς που θα έπρεπε να είχαν καταβληθεί από τους προγόνους του τέως μετά την απόκτηση της περιουσίας. Η πλευρά του τέως διεκδικεί αποζημίωση ύψους 187 δισ. δρχ. περίπου.
Εξέχων νομικός, ο οποίος γνωρίζει καλά τόσο την υπόθεση όσο και το πώς λειτουργεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, τόνιζε ότι η απόφαση θα βασίζεται στην ιδέα της «δίκαιης αλλά όχι πλήρους αποζημίωσης (fair but not full compensation)». Ερωτηθείς τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό απάντησε: «Αν το Δικαστήριο επιδικάσει 20 δισεκατομμύρια στον τέως θα αποτελεί θρίαμβο της ελληνικής πλευράς, αν αποφασίσει αποζημίωση 60 δισεκατομμυρίων αυτό θα αποτελεί μια πολύ καλή απόφαση για την Ελλάδα και αν το ποσό φθάσει τα 100 δισεκατομμύρια θα πρόκειται για πλήρη νίκη του τέως». Ο ίδιος νομικός χαρακτήρισε «καλή την παρουσίαση της ελληνικής πλευράς με βάση τους λανθασμένους πολιτικούς και νομοθετικούς χειρισμούς του παρελθόντος», ενώ επεσήμανε ότι ήταν λάθος η απομάκρυνση (για λόγους οικονομίας και γραφειοκρατίας) του βρετανού δικηγόρου κ. Ρόμπερτ Πάνικ από την ελληνική νομική ομάδα.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η απόφαση θα εκδοθεί στις αρχές Φεβρουαρίου και θα επιδικάσει περί τα 60 δισ. δρχ. στον τέως. Η Αθήνα δεν θα έχει πολλές επιλογές καθώς θα πρέπει να εφαρμόσει την απόφαση, διαπραγματευόμενη ενδεχομένως τους όρους και το χρονικό περιθώριο για την καταβολή του ποσού.
Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι η παντελής απουσία παρασκηνιακών καναλιών επικοινωνίας μεταξύ του τέως και της ελληνικής κυβέρνησης που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συμβιβαστική λύση. Οι προσπάθειες που κατέβαλαν γνωστός δικηγόρος και πάλαι ποτέ πολιτευτής συντηρητικού κόμματος δεν έφεραν αποτελέσματα. Ο κ. Αλ. Λυκουρέζος, ο οποίος επισκέπτεται συχνά το Λονδίνο, θεωρείται κανάλι επικοινωνίας με τη Ρηγίλλης και μόνο.
ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Πρεσβευτής… πονοκεφάλων
Ο τέως, σε συνεργασία με τον κ. Κ. Στρογγυλό, τον συμμαθητή και στενό του φίλο που διευθύνει το γραφείο του μετά τον θάνατο του Αρναούτη, σχεδιάζει τώρα τους χειρισμούς του μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ερχεται μάλιστα για το θέμα αυτό σε τακτική επαφή με τον πρώην πρέσβη κ. Τζον Σωσίδη και τον δικηγόρο κ. Γιάννη Μπράβο, οι οποίοι αποτελούν τον στενό κύκλο των άτυπων συμβούλων του. Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι, με βάση σχέδιο δημοσίων σχέσεων που θα καταρτιστεί τους επόμενους μήνες, ο τέως θα «δωρίσει» ένα τμήμα της αποζημίωσης σε διάφορα ελληνικά ιδρύματα. Φιλοδοξία του είναι, όπως συχνά τονίζει, να παίξει ρόλο «πρεσβευτή» (ambassador at large) της Ελλάδας σε διεθνή φόρα αξιοποιώντας τις γνωριμίες του από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή.
Πρόκειται ασφαλώς για ανέφικτο σχέδιο, ακόμη και αν στην εξουσία βρεθεί άλλη κυβέρνηση. Ο αρχηγός της ΝΔ κ. Κ. Καραμανλής έχει διαμηνύσει σε στελέχη της ΝΔ που συνδέονται με τον τέως ότι «με την πρώτη δημόσια συνάντησή τους ύστερα από ενδεχόμενη επιστροφή του τέως στην Αθήνα θα τεθούν εκτός κόμματος».
Το ενδεχόμενο της μόνιμης εγκατάστασης του τέως βασιλιά προκαλεί πάντως πονοκεφάλους στην κυβέρνηση αλλά και στη ΝΔ που δεν θα ήθελε η επιστροφή του τέως να λειτουργήσει συσπειρωτικά για το ΠαΣοΚ. Τους επόμενους μήνες είναι πολύ πιθανόν η Αθήνα να αποκτήσει έναν ακόμη πρωταγωνιστή από το… παρελθόν, οι «άρρωστοι κοσμικοί» να βρουν επιτέλους γαλαζοαίματους προσκεκλημένους για γκλαμουράτα πάρτι και ο ελληνικός κορβανάς να μειωθεί κατά 60 δισ. δρχ…
