Διαδικασία με πολιτική βαρύτητα, ενδεχόμενες περιπλοκές και πολλαπλές επιδράσεις στο μετεκλογικό σκηνικό προμηνύεται η πρωτοβουλία για τη νέα αναθεώρηση του Συντάγματος την οποία έχει προαναγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι μετεκλογικοί συσχετισμοί, ο σχηματισμός της κυβέρνησης, το αν αυτή θα είναι αυτοδύναμη ή όχι, αλλά και το ποια ακριβώς θα είναι η κοινοβουλευτική δυναμική, αναμένεται ότι θα καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό την ίδια τη διαδικασία, τις συζητήσεις, αλλά κατά μείζονα λόγο και το περιεχόμενό της.

Η παράμετρος με την πλέον βαρύνουσα σημασία είναι η κοινοβουλευτική ισχύς των κομμάτων έπειτα από τις εκλογές της 21ης Μαΐου ή/και τις επόμενες της 2ας Ιουλίου. Δεδομένου δε ότι στην αιχμή της νέας προσπάθειας αναθεώρησης θα βρεθεί το άρθρο 16 για τη λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων, οι δυνατότητες συμφωνιών και συναινέσεων θα προϋποθέτουν την ύπαρξη πλειοψηφιών οι οποίες να καθιστούν ρεαλιστική την επιδίωξη και αποτελεσματική την πρωτοβουλία.

Υπό αυτή την έννοια, η ίδια η διαδικασία της αναθεώρησης επιβάλλει και τα πολιτικά προαπαιτούμενα για τη δρομολόγησή της και την εξέλιξή της.

Η νέα αναθεωρητική προσπάθεια μπορεί να εκκινήσει, βάσει της συνταγματικής πρόνοιας, από τις 25 Νοεμβρίου 2024, καθώς απαιτείται η πάροδος μιας πενταετίας από την έκδοση του ψηφίσματος της τελευταίας αναθεώρησης, το οποίο έχει ημερομηνία 24 Νοεμβρίου 2019.

Ως προς τις προϋποθέσεις, ορίζεται ότι για την απόφαση επί των αναθεωρητέων διατάξεων απαιτείται η συμφωνία των 3/5 της Βουλής, δηλαδή 180 βουλευτών. Εφόσον αυτή υπάρξει στην επόμενη Βουλή, η μεθεπόμενη θα μπορεί να προχωρήσει στην αναθεώρηση των διατάξεων με πλειοψηφία 151 ψήφων (σε μια τέτοια περίπτωση, με μεγαλύτερη πολιτική ευχέρεια).

Η εναλλακτική δυνατότητα προβλέπει ότι στη Βουλή που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές μια πλειοψηφία 151 βουλετών μπορεί να συμφωνήσει επί των αναθεωρητέων διατάξεων, όμως σε αυτή την περίπτωση θα απαιτείται η συμφωνία των 3/5 της μεθεπόμενης Βουλής για το περιεχόμενο της αναθεώρησης, μια προοπτική που φαίνεται αρκετά πιο περίπλοκη σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες συμφωνιών και συναινέσεων.

Από αυτά τα στοιχεία και μόνο γίνεται σαφές ότι το μετεκλογικό πολιτικό σκηνικό και οι συσχετισμοί που θα το διαμορφώσουν καθορίζουν τα πάντα (και) σε ό,τι αφορά τη συνταγματική αναθεώρηση.