Πιστεύω όλοι μας έχουμε βιώσει αυτές τις άβολες αναγκαστικές μαζώξεις με τους συγγενείς μας. Αυτά τα κυριακάτικα γεύματα με τους θείους και τις θείες μας που, για να σπάσουν τον πάγο, μας πιάνουν την κουβέντα (ή αλλιώς μας ανακρίνουν) κάνοντάς μας εκατό ερωτήσεις το δευτερόλεπτο, όπως «τι τάξη πας;», «σε ποιο σχολείο πας;», «τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις;».

Τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις… Θα έλεγε κανείς πως αυτή είναι μια σχετικά εύκολη ερώτηση. Λες ένα επάγγελμα και ξεμπερδεύεις. Ομως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται. Το 50% των εφήβων στην ηλικία 13-17 δεν έχουν ιδέα για το τι θέλουν να ακολουθήσουν στο μέλλον, ενώ το άλλο 50%, αν και ισχυρίζεται πως «έχει αποφασίσει» τι θέλει να ακολουθήσει, συνήθως δεν γνωρίζει τους λόγους που έχει εκλέξει αυτό το επάγγελμα.

Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως η επόμενη γενιά βαδίζει στα τυφλά, μην έχοντας ιδέα για το ποια θα είναι η συνέχεια. Ομως το θέμα μας είναι: Πού οφείλεται αυτή η άγνοια των σημερινών εφήβων; Είναι τόσο αδιάφοροι για το μέλλον τους ή υπάρχουν βαθύτερα αίτια που προκαλούν αυτή τη χαοτική κατάσταση;

Αναμφίλεκτα, οι σημερινοί έφηβοι προβληματίζονται για τη μετέπειτα πορεία της ζωής τους. Σαφώς και υπάρχουν μαθητές που αδιαφορούν για το τι επάγγελμα θα ακολουθήσουν, αλλά αυτό το μικρό ποσοστό αποτελεί την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Το πρόβλημα αυτό έχει τις ρίζες του αλλού, όπως στην έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία.

Ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι σίγουρα κάτι το οποίο πρέπει να ενταχθεί στο σχολικό μας πρόγραμμα. Μέσω των ειδικών και της σωστής καθοδήγησής τους οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν την κλίση τους, τα ταλέντα τους και τις επιθυμίες τους. Μπορεί να γνωρίζουμε π.χ. ότι είμαστε καλύτεροι στις θετικές επιστήμες, αλλά σίγουρα δεν είμαστε ενήμεροι για όλες τις επαγγελματικές διεξόδους που μπορούμε να ακολουθήσουμε από αυτή την κατεύθυνση. Γι’ αυτό λοιπόν υπάρχουν οι ειδήμονες. Μόνο αυτοί μπορούν να μας δώσουν τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε για να βρούμε το επάγγελμα που ταιριάζει περισσότερο στην προσωπικότητά μας και στα «θέλω» μας.

Δυστυχώς όμως τα σχολεία της χώρας δεν προσφέρουν τέτοιες «υπηρεσίες». Τα παιδιά είναι μόνα τους στον αγώνα της αναζήτησης, γεγονός που ανεπιφύλακτα τα κρατάει πίσω.

Ενα άλλο εξίσου αξιοσημείωτο εμπόδιο στην αναζήτηση του κατάλληλου μελλοντικού επαγγέλματος αποτελεί η καταπίεση του οικογενειακού περιβάλλοντος. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι μαθητές εγκαταλείπουν τα όποια όνειρά τους για να ακολουθήσουν τη ζωή που τους «επιβάλλουν» οι γονείς τους.

Αγαπητοί γονείς, θα σας δώσω μια φιλική συμβουλή και καλά θα κάνετε να την κρατήσετε. Το ότι εσείς θέλετε να πάρει το παιδί σας πτυχίο Ιατρικής ή Αρχιτεκτονικής γιατί ήταν το κρυφό σας απωθημένο ή γιατί ακολουθήσατε εσείς αυτόν τον δρόμο δεν σας καθιστά ικανούς να αποφασίσετε εσείς για το μέλλον του. Πρέπει να καταλάβετε πως τα παιδιά σας δεν αποτελούν προέκτασή σας. Είναι ελεύθερα όντα, με τα δικά τους όνειρα και τις δικές τους φιλοδοξίες. Το ότι εσείς θέλετε να φοιτήσουν ως δικηγόροι ή ως γιατροί δεν σημαίνει πως πρέπει να σας ακούσουν.

Αλλωστε μιλάμε για το δικό τους μέλλον και τα δικά τους όνειρα. Με το επάγγελμα που θα επιλέξουν θα πορεύονται μια ζωή. Είναι εφικτό να περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους κάνοντας κάτι που δεν τους γεμίζει; Θέλετε τα παιδιά σας να είναι δέσμια της δυστυχίας; Μην είστε ο τοίχος που τα εμποδίζει να βλέπουν το φως, αλλά τα παράθυρα που τα βοηθούν να βλέπουν παραπέρα. Μόνο τότε θα είναι πραγματικά ευτυχισμένα.

Με λίγα λόγια, λοιπόν, η νέα γενιά θα βρει τον δρόμο της μόνο εάν σταθούμε αρωγοί σε αυτή την προσπάθεια. Με τη σωστή καθοδήγηση και στήριξη τα παιδιά θα βρουν αυτό που τα αντιπροσωπεύει και αυτό που τα κάνει πραγματικά ευτυχισμένα. Εμείς θα βάλουμε απλά τον σπόρο, αυτά θα «ανθίσουν».

* Ή «Αγαπητοί γονείς, τα παιδιά σας δεν αποτελούν προέκτασή σας. Είναι ελεύθερα όντα…»