Θα είχε νόημα η εισαγωγή στην Ελλάδα νομοθεσίας για φορολόγηση της μεγάλης περιουσίας, αντίστοιχης της πρότασης Zucman στη Γαλλία; Η απάντηση θα έπρεπε να δινόταν σε συνάρτηση με τη στρατηγική της κυβέρνησης για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Επειδή όμως, δυστυχώς, τέτοια στρατηγική δεν φαίνεται πως υπάρχει, το ερώτημα μπορεί να απαντηθεί μόνο σε υποθετική βάση. Μία αρχική διαπίστωση, από την ιστορική εμπειρία, είναι πως χώρες με χαμηλή παραγωγική βάση (όπως η Ελλάδα σήμερα), οι οποίες κατάφεραν τελικά να πλουτίσουν (ενίοτε και χωρίς να αναπτυχθούν αναλόγως στην παραγωγή), το κατάφεραν όχι φορολογώντας αυστηρά τον μεγάλο πλούτο αλλά, αντίθετα, δημιουργώντας «φορολογικούς παραδείσους». Σκέφτεται κανείς την Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο στην Ευρώπη, ή το Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη στην Ασία.

Τι θα ήταν ο «νόμος Zucman» αν εισαγόταν στη Γαλλία; Θα ήταν επαναφορά σε ισχύ του νόμου για «τον φόρο αλληλεγγύης στην περιουσία» που επέβαλε το 1982 ο πρόεδρος Mitterrand και «ακρωτηρίασε» το 2018 ο πρόεδρος Macron, περιορίζοντας τη φορολόγηση μόνο στην ακίνητη περιουσία και όχι στον υπόλοιπο «πλούτο». Η πρόταση καλεί για επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς, φορολογώντας και τον «κινητό» πλούτο του πλουσιότερου 0,1% του γαλλικού πληθυσμού, με υψηλότερο πλέον συντελεστή: 2% ετησίως έναντι 0,5-1,5% στον νόμο του Mitterrand. Πόσο θα απέδιδε αυτό; Οι υπολογισμοί ποικίλλουν: το ανώτερο 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως κατά τους επικριτές, από 15 έως 25 για τους υποστηρικτές.

Πόσο θα απέδιδε ένας παρόμοιος νόμος στην Ελλάδα; Εάν υποθέσουμε πως στη Γαλλία θα απέφερε 10 δισεκατομμύρια ευρώ, δοθέντος πως Ελλάδα και Γαλλία έχουν, περίπου, την ίδια κατανομή εισοδήματος (συντελεστές Gini 0,32 και 0,30 αντιστοίχως), ενώ η Γαλλία έχει δεκαπλάσιο ΑΕΠ από την Ελλάδα, υπολογίζοντας και τη διαφορά αποδοτικότητας των δύο κρατικών μηχανισμών, και τη μεγαλύτερη «κινητικότητα» του ελληνικού κεφαλαίου από το γαλλικό, μπορούμε να υποθέσουμε πως η χώρα μας θα εισέπραττε λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο ευρώ, ετησίως. Δηλαδή περίπου το 1/3 των εισπράξεων του ΕΝΦΙΑ, ο οποίος, άλλωστε, οριακά λειτουργεί και αυτός ως φόρος στις μεγάλες περιουσίες όσον αφορά τα ακίνητα.

Θα άξιζε τον κόπο; Πιστεύουμε πως όχι διότι μία τέτοια φορολογική πολιτική θα απέκλειε ολοκληρωτικά την επίτευξη ενός άλλου στόχου που η κυβέρνηση θα όφειλε να έχει στη στρατηγική της. Επειδή η προσπάθεια «αλλαγής παραγωγικού μοντέλου» για τη χώρα έχει, μέχρι στιγμής, αποτύχει, σκόπιμο θα ήταν η κυβερνητική πολιτική να στοχεύει, παραλλήλως, και στην καθιέρωση της Ελλάδας ως ενός κοσμοπολιτικού κέντρου και διεθνούς χρηματοπιστωτικού κόμβου στη ΝΑ Ευρώπη, δηλαδή στη δημιουργία ενός «Ντουμπάι της Μεσογείου». Για αυτό, όμως, δεν αρκεί η ανέγερση κτιρίων στο Ελληνικό. Θα απαιτούνταν μεταρρυθμίσεις και έργα ώστε να μην ξεχειλίζουν οι αποχετεύσεις στην παραλιακή κάθε φορά που βρέχει, να περιοριστεί η εγκληματικότητα, να υπάρχει ασφάλεια Δικαίου για όλους, να λυθούν το στεγαστικό και το ενεργειακό, κ.λπ. Συνεπώς «νέο Ντουμπάι» δεν μπορεί να γίνει με «νόμο Zucman», αλλά – όπως φαίνεται – ούτε και χωρίς αυτόν.

*Οι κ.κ. Δημήτρης και Χρήστος Α. Ιωάννου είναι οικονομολόγοι.