Στις 27 Σεπτεμβρίου 1938, ο βρετανός πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεν διαβεβαίωνε σε ραδιοφωνικό μήνυμα πως η χώρα του δεν προτίθεται να αναστατωθεί για «έναν καβγά σε μια μακρινή χώρα μεταξύ ανθρώπων για τους οποίους δεν ξέρουμε τίποτα».
Δύο μέρες αργότερα, στις 29 Σεπτεμβρίου 1938, η «μακρινή χώρα» που αρνιόταν να αποδεχθεί τις συνοριακές απαιτήσεις της χιτλερικής Γερμανίας εκχωρήθηκε με τη Συμφωνία του Μονάχου και τη σύμφωνη γνώμη του Τσάμπερλεν στη… χιτλερική Γερμανία.
Και διαμελίστηκε. Σε λιγότερο από έναν χρόνο, «οι άνθρωποι για τους οποίους δεν ξέρουμε τίποτα» βομβάρδιζαν το Λονδίνο.
Τους μάθαμε.
Αλλά βέβαια όπως θύμισε απερίφραστα προ ημερών ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και για την Ουκρανία (17/8):
– Δεν είναι δικός μας πόλεμος!
Δεν ξέρω πώς διαλέγει πολέμους και εχθρούς ο Ρούμπιο και μάλιστα σε αντίθεση με την προκάτοχό του αμερικανική κυβέρνηση, ούτε ποιες χώρες θεωρεί «μακρινές».
Σίγουρα όμως δεν φαίνεται να συμμερίζεται την επισήμανση του γάλλου προέδρου Εμ. Μακρόν ότι:
– Ο Πούτιν είναι ένα αρπακτικό. Ενα τέρας στις πόρτες μας. Του χρειάζεται να συνεχίσει να τρώει για να επιβιώσει.
Ο Μακρόν εξηγούσε πως «από το 2007-2008, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν σπανίως τήρησε τις δεσμεύσεις του» ενώ «υπήρξε διαρκώς μια δύναμη αποσταθεροποίησης που επιδιώκει την αναθεώρηση των συνοριακών καθεστώτων για να επεκτείνει τη δύναμή του» (συνέντευξη LCI, 19/8).
Αν έχει δίκιο ο Ρούμπιο, τότε ίσως υπάρχει νόημα να προσφέρει η αμερικανική κυβέρνηση στον Πούτιν μια αξιοπρεπή διαφυγή για να τελειώσει ο πόλεμος.
Αν όμως έχει δίκιο ο Μακρόν, τότε η αμερικανική κυβέρνηση καταλαβαίνει τον λάθος πόλεμο με έναν λάθος εχθρό και θα επιδιώξει μια λάθος ειρήνη.
Για τον απλούστατο λόγο ότι σε έναν πόλεμο δεν χρειάζεται να τους ξέρεις όλους για να καταλάβεις τι συμβαίνει. Αρκεί να αναγνωρίζεις τον πιο επικίνδυνο.
Και έως τώρα από πουθενά κι από κανέναν δεν έχω ακούσει ότι η Ουκρανία απειλεί την παγκόσμια ειρήνη ή την ισορροπία της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Αντιθέτως, οι περισσότεροι που έχω στο μυαλό μου συμμερίζονται (με τον έναν ή τον άλλον τρόπο…) την ανάλυση του Μακρόν.
Μόνο που τελικά στα διεθνή πράγματα είναι άλλο να έχεις δίκιο κι άλλο να το βρεις.
Η δημοκρατική Ευρώπη διατυπώνει στην προκειμένη περίπτωση τα ισχυρότερα επιχειρήματα, τα οποία όμως απέναντι σε μια αστάθμητη Αμερική δεν έχει τη δύναμη να επιβάλει.
Ετσι ο Πούτιν μπορεί και κάνει ανεμπόδιστα παιχνίδι σε έναν πόλεμο που είναι όλο και περισσότερο δικός του.
