Από τότε που η Τουρκία αποκλείστηκε από το πρόγραμμα F-35, λόγω της προμήθειας του ρωσικού S-400, το μέλλον της τουρκικής αεροπορίας φαντάζει σκοτεινό. Τα F-16 της Τουρκίας αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της πολεμικής της αεροπορίας, αλλά γερνούν, ειδικά τα Block 30. Το τουρκικό αίτημα (Οκτώβριος 2021) για 40+80 Block 70/72 F-16 είναι συμβόλαιο αξίας 6 δισ. δολαρίων και έως τώρα δεν έχει εγκριθεί, άλλωστε εκκρεμεί το τουρκικό βέτο για ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Η συμφωνία είναι αναγκαία για να διατηρηθούν τα τουρκικά F-16 λειτουργικά και την επόμενη δεκαετία, ωστόσο η στάση της Τουρκίας στον πόλεμο της Ουκρανίας και η επιμονή του Ταγίπ Ερντογάν να μη χαρακτηρίζει τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση έκαναν την έγκριση του Κογκρέσου για αναβαθμισμένα F-16 στην Τουρκία να απομακρύνεται ακόμα περισσότερο.

Η αγορά μεταχειρισμένων

Μπροστά στον κίνδυνο να μείνει ο Ερντογάν χωρίς μαχητικά, να χαθεί ολοκληρωτικά η αεροπορική ισορροπία στο Αιγαίο, να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις άλλες «υποθέσεις» που άνοιξε, όπως στη Βόρεια Συρία ή με τους Κούρδους, άρχισε κάποια στιγμή να παρατηρεί τι έκανε η γειτονική Ελλάδα με τα εξοπλιστικά της προγράμματα. Ετσι αποφάσισε να κάνει ό,τι έκανε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δηλαδή να αγοράσει μεταχειρισμένα σε πρώτη φάση μαχητικά, έως ότου το αμερικανικό Κογκρέσο εγκρίνει τα δικά του F-16. Κι αν υποθέσουμε ότι τo τουρκικό αίτημα εγκριθεί σήμερα, η παραλαβή των F-16 από την τουρκική αεροπορία θα καθυστερήσει πολύ, αφού χάνει συνεχώς τη σειρά της στη γραμμή παραγωγής. Στο μεταξύ όμως η Ελλάδα θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα F-35 και θα έχει εκσυγχρονίσει τα F-16 σε Viper, ενώ τα Rafale με τον τρομακτικό οπλισμό που διαθέτουν και με τα υπερσύγχρονα ραντάρ τους θωρακίζουν πλήρως την αεράμυνα της χώρας.

Οι προσδοκίες για τα Eurofighters

Τα τουρκικά παζάρια άρχισαν. Ολη την γκάμα των ανατολίτικων παζαριών εξαντλεί η Αγκυρα για να προμηθευτεί μαχητικά. Στην αρχή άφηνε κάτι μισόλογα ότι θα στραφεί προς τα ρωσικά Σουχόι, μάλιστα ο Ερντογάν έκανε κάποιες κουβέντες με τον Πούτιν για τα Σουχόι 35. Εν συνεχεία έγιναν συζητήσεις για την προμήθεια μεταχειρισμένων F-16 από το Πακιστάν, ξεχνώντας προφανώς ότι για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζεται αμερικανική έγκριση, την οποία βεβαίως δεν εξασφάλιζαν. Υπήρξαν σκέψεις ακόμα και για τα σουηδικά Saab JAS 39 Gripen, αλλά έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ η περίπτωση αυτή ξεχάστηκε. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε τότε ότι η χώρα του κατασκευάζει τo μαχητικό πέμπτης γενιάς, αλλά ώσπου να γίνει πράξη η ανακοίνωση χρειάζονται εγκρίσεις, δοκιμές, βοήθεια από ξένες αμυντικές βιομηχανίες. Και στο τέλος ήρθαν τα Eurofighters.

Στην πραγματικότητα, τα μαχητικά αυτά αεροσκάφη ήρθαν στη σκέψη των Τούρκων πολύ πιο παλιά, προτού ο Ερντογάν επισκεφθεί τη Γερμανία. Ηθελε (και εξακολουθεί να θέλει) να αγοράσει μεταχειρισμένα Eurofighters από τη Βρετανία. Αλλωστε η Βρετανία βοηθά αρκετά την τουρκική αμυντική βιομηχανία ακόμα και στις κατασκευές των UAV (drones). Γνώριζε πολύ καλά προτού ακόμα πάει στη Γερμανία ότι το Βερολίνο ούτε καν θα συζητούσε το αίτημά του, παρά τη μαμούθ παραγγελία που έκανε εκείνες τις ημέρες στην Airbus.

Οι Τούρκοι όμως είχαν στοχεύσει εδώ και χρόνια στα Eurofighters και προτού ακόμα επιβληθεί σε αυτούς το αμερικανικό εμπάργκο. Φρόντισαν να στήσουν το κατάλληλο σκηνικό, ζητώντας οικονομικές προσφορές για σενάρια αγορών 120, 80 και 40 αεροσκαφών. Οι Ευρωπαίοι ανταποκρίθηκαν με πολύ καλές προσφορές, όπως συμμετοχή της Τουρκίας απευθείας στην κοινοπραξία, παροχή όλων των απόρρητων κωδικών, πιθανές παραδόσεις το 2008 κ.λπ. Τώρα η Αγκυρα θα στραφεί προς το Λονδίνο, αλλά θα πρέπει να πάρει την έγκριση της ευρωπαϊκής κοινοπραξίας (Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία) που κατασκευάζει τα Eurofighters, κάτι που θεωρείται δύσκολο.

Tα Eurofighters είναι μαχητικά τέταρτης γενιάς, δελταπτέρυγα αεροσκάφη με εξαιρετική ευελιξία (για αερομαχίες), σε σύγκριση με τα Rafale που είναι αεροσκάφη 4,5 γενιάς. Τι είναι αυτό που κάνει μια γενιά αεροσκαφών να διαφέρει από την άλλη; Πρώτα τα ηλεκτρονικά συστήματα, εν συνεχεία το ίχνος που αφήνει στο ραντάρ, οι αισθητήρες, η δορυφορική σύνδεση, ο οπλισμός είναι σημεία στα οποία υπερέχουν τα Rafale. Και το πέμπτης γενιάς αεροσκάφος, όπως είναι για παράδειγμα το F-35; Πέμπτης γενιάς σημαίνει πλέον stealth (με μηδέν ίχνος στο ραντάρ) αεροσκάφος με προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα.