Για τους ανθρώπους που εργάζονται καθημερινά κάτω από αντίξοες συνθήκες στο αμαξοστάσιο των Σταθερών Συγκοινωνιών (ΣΤΑΣΥ) στον Πειραιά, η είδηση του θανάσιμου τραυματισμού του 58χρονου αρχιτεχνίτη τροχαίου υλικού, το πρωί της περασμένης Τετάρτης (26/11), δεν έπεσε σαν «κεραυνός εν αιθρία». Δεκάδες προειδοποιήσεις έχουν απευθύνει προς τους αρμόδιους για τον κίνδυνο δυστυχήματος αν δεν ληφθούν ουσιαστικά μέτρα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων. Εκφράζουν δε τη βεβαιότητα ότι αν οι συνθήκες εργασίας στο αμαξοστάσιο του Πειραιά ήταν οι πρέπουσες, δεν θα είχε συμβεί το τραγικό δυστύχημα.
Κτήριο 100 ετών
«Το συγκεκριμένο κτήριο, όπου στεγάζεται το αμαξοστάσιο, είναι κοντά ενός αιώνα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των σημερινών σύγχρονων συρμών. Δεν υπάρχουν οι απαιτούμενοι αποθηκευτικοί χώροι, με αποτέλεσμα τα εξαρτήματα αυτά, τσόπερ λέγονται, να στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο. Καθένα απ’ αυτά ζυγίζει 300 κιλά. Αν υπήρχε αποθηκευτικός χώρος, δεν θα βρίσκονταν τα ανταλλακτικά σε εκείνο το σημείο, όπου γίνονται οι επισκευές, και δεν θα είχε συμβεί το δυστύχημα», δηλώνει στο ΒΗΜΑ ο γενικός γραμματέας του σωματείου εργαζομένων στο Μετρό και εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΣΤΑΣΥ, Σπύρος Ρεβύθης.
Εργασία με «πατέντες»
Όπως αναφέρει, ελλείψει χώρου «οι εργαζόμενοι στο αμαξοστάσιο κάνουν “πατέντες” και “αλχημείες” για να καταφέρουν να κάνουν τη δουλειά τους. Σκεφθείτε ότι αναγκάζονται να περνούν ένα με δύο μέτρα δίπλα στα ρεύματα».
Λείπουν 627 εργαζόμενοι
Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν σοβαρές ελλείψεις σε όλες τις ειδικότητες, τόσο σε τεχνίτες όσο και σε οδηγούς και στο προσωπικό του σιδηροδρόμου. Από 3.127 άτομα που αναφέρονται στο οργανόγραμμα, εργάζονται 2.500 άτομα, εκ των οποίων οι 2.300 είναι μόνιμοι. Οι υπόλοιποι εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μέσω προγραμμάτων του ΟΑΕΔ.
«Αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας, θα εξετάσουμε σοβαρά το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των κινητοποιήσεων. Εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας στην οικογένεια τους συναδέλφου μας και δεσμευόμαστε ότι θα αγωνιστούμε για να μην υπάρξει άλλος νεκρός στις σταθερές συγκοινωνίες και συνολικά στις μεταφορές», τονίζει ο Ηλίας Μανιατάκης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Τραμ και Αστικών Μέσων Σταθερής Τροχιάς – ΣΤΑΣΥ, και οργανωτικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σιδηροδρομικών και Μέσων Σταθερής Τροχιάς.
Συρμοί άνω των 40 ετών
Όπως καταγγέλλει ο κ. Ρεβύθης, στη Γραμμή 1 (ηλεκτρικός) κυκλοφορούν συρμοί 40 ετών και άνω, που έχουν διανύσει πολλά εκατομμύρια χιλιόμετρα. Το ίδιο και στις Γραμμές 2 και 3 (μετρό), όπου οι συρμοί είναι 20 ετών. «Για να γίνει η συντήρησή τους, αναγκαστικά μειώνεται ο στόλος και δημιουργούνται αναμονές, τη στιγμή που οι χρόνοι είναι ήδη πιεσμένοι. Το ίδιο και το προσωπικό».
Μέχρι το 2013 κατά τις ώρες αιχμής τα τρένα διέρχονταν κάθε τρία λεπτά. Τώρα περνούν κάθε 4 λεπτά και 45 δευτερόλεπτα. «Αυτό συμβαίνει διότι δεν επαρκούν οι συρμοί των τρένων και το προσωπικό, ενώ το δίκτυο έχει τριπλασιαστεί σε χιλιόμετρα. Οι υφιστάμενοι συρμοί είναι υπολογισμένοι για τα δίκτυα του 2004, όταν η Γραμμή 2 πήγαινε από το Αιγάλεω έως τη Δουκίσσης Πλακεντίας και η Γραμμή 3 από τον Άγιο Αντώνιο έως τον Άγιο Δημήτριο. «Για το αεροδρόμιο έχουμε μόλις 7 συρμούς που ανεβοκατεβαίνουν μεταφέροντας εκατομμύρια τουρίστες εδώ και 25 χρόνια. Χρειάζονται απαραιτήτως επιπλέον 7 συρμοί (διρευματικοί) για το αεροδρόμιο και άλλοι 7 για τα υπόλοιπα δρομολόγια», αναφέρει.
Δύσκολες συνθήκες εργασίας
«Οι συνθήκες εργασίας είναι ακραίες και διαφορετικές», προσθέτει ο κ. Μανιατάκης, σημειώνοντας ότι το τελευταίο τραγικό συμβάν δεν είναι το μόνο. «Πριν από τέσσερα χρόνια ένας συνάδελφός μας έχασε τη ζωή του από μηχάνημα λείανσης των γραμμών του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Από τότε είχαμε εκφράσει την ανησυχία μας ότι θα σημειωθεί κι άλλο δυστύχημα αν δεν ληφθούν μέτρα για την προστασία των εργαζομένων. Πρώτο μας μέλημα είναι η ασφάλεια του επιβατικού κοινού, αλλά και των ίδιων των εργαζομένων», σημειώνει.
«Το πόρισμα “αραχνιάζει”»
Ήταν 16 Νοεμβρίου 2021, όταν ο 40χρονος Πέτρος Γιάμαλης έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια νυχτερινών εργασιών συντήρησης των σιδηροδρόμων.
Τέσσερα χρόνια μετά, η αδερφή του, Κωνσταντίνα, επίσης εργαζόμενη στη ΣΤΑΣΥ, καταγγέλλει στο ΒΗΜΑ ότι ακόμη δεν υπάρχει κατηγορητήριο. «Το πόρισμα βγήκε στους έντεκα μήνες και από τότε “αραχνιάζει”. Παρότι έχουμε κάνει δεκάδες υπομνήματα, μηνύσεις, αγωγές, με δικά μας έξοδα, η απάντηση που λαμβάνουμε είναι ότι “η δικογραφία βρίσκεται σε στάδιο επεξεργασίας”. Και σε λιγότερο από 12 μήνες, τα αδικήματα θα παραγραφούν. Ζούμε αδιανόητες καταστάσεις. Καταλαβαίνετε ότι όταν έμαθα για το νέο δυστύχημα και ότι “η υπόθεση θα διερευνηθεί”, δεν ήξερα αν έπρεπε να κλάψω ή δεν ξέρω τι άλλο».
Χωρίς σχέδιο έκτακτης ανάγκης μέχρι πέρυσι η ΣΤΑΣΥ
Ο θάνατος του 40χρονου Πέτρου Γιάμαλη έφερε στην επιφάνεια, μεταξύ άλλων, την απουσία – εκείνη την περίοδο – Σχεδίου Ενεργειών Έκτακτης Ανάγκης στη ΣΤΑΣΥ, κάτι το οποίο ανέδειξε και το πόρισμα. «Προσπάθησε αυτενεργώντας (ελλείψει σχεδίου ενεργειών έκτακτης ανάγκης) να προστατέψει τη σωματική ακεραιότητα των υπολοίπων, προτρέποντάς τους να εγκαταλείψουν το συρμό, ενέργεια που έκαναν και σώθηκαν, όμως ο ίδιος στάθηκε άτυχος και με την πτώση του τραυματίστηκε θανάσιμα», αναφέρεται στο πόρισμα.
«Το δυστύχημα συνέβη νύχτα, κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης των σιδηροτροχιών για την ασφαλή μετακίνηση των επιβατών. Αφού ολοκλήρωσαν τις εργασίες λείανσης και πήγαιναν να σταθμεύσουν το μηχάνημα, έσπασαν τα φρένα του, πήρε φωτιά και άρχισε να κινείται ανεξέλεγκτο στην κατηφορική γραμμή από Πειραιά προς Κηφισιά», θυμάται η κυρία Γιάμαλη.
Προδιαγεγραμμένο το δυστύχημα
«Το δυστύχημα που συνέβη ήταν προδιαγεγραμμένο από τις συνθήκες, λόγω μη τήρησης των προβλεπόμενων διαδικασιών συντήρησης», αναφέρεται στο πόρισμα, ενώ σε άλλο σημείο λέει: «… δεν προέκυψε από τα έγγραφα εάν η ΣΤΑΣΥ εκπόνησε μελέτη εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου για το λειαντικό μηχάνημα, που διέθετε μηχανή εσωτερικής καύσης και δεξαμενή καυσίμου χωρητικότητας 700 λίτρων και κατά συνέπεια σε περίπτωση σύγκρουσης υπήρχε ενδεχόμενο να προκληθεί πυρκαγιά στο δίκτυο με άγνωστα αποτελέσματα».
Πάνω στο μηχάνημα λείανσης βρισκόταν ο Πέτρος Γιάμαλης και άλλοι τέσσερις συνάδελφοί του. «Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του για βοήθεια προς το Κέντρο Ελέγχου, δεν υπήρξε ανταπόκριση και αποφάσισε να πάρει ο ίδιος αποφάσεις. Το μηχάνημα, το οποίο υπό κανονικές συνθήκες πηγαίνει μέσα στο σιδηρόδρομο το πολύ με 20 χιλιόμετρα, έτρεχε με 75 χιλιόμετρα. Ο αδερφός μου τους έβαλε όλους να πηδήξουν, αλλά εκείνος δεν πρόλαβε να πηδήξει σε αποβάθρα. Πήδηξε σε ένα πλάτωμα, στη χιλιομετρική θέση 20 107. Δυστυχώς τραυματίστηκε πολύ σοβαρά και άργησαν να τον βρουν. Πήδηξε για να σωθεί στις 4.10 π.μ. και τον βρήκαν περίπου μία ώρα μετά, στις 5.20 π.μ..», αναφέρει η Κωνσταντίνα Γιάμαλη.
«Ποιος έστειλε στο θάνατο το παιδί μου;»
Παρότι έχουν περάσει τέσσερα χρόνια, η ίδια και η οικογένειά της, συνεχίζουν να ζητούν απαντήσεις. «Η Δικαιοσύνη δεν έχει κάνει ούτε βήμα. Το σπαρακτικό ερώτημα της μητέρας μου “ποιος έστειλε στο θάνατο το παιδί μου;” παραμένει αναπάντητο. Η αντιμετώπιση αυτή είναι απέναντι σε εμάς και σε έναν άνθρωπο που το “πήρε πάνω του” για να σώσει όλους τους άλλους. Εκείνον όμως, δεν τον έσωσε κανείς».
Η κυρία Γιάμαλη γνώριζε και τον εργαζόμενο που έχασε τη ζωή του, εν ώρα εργασίας, το πρωί της Τετάρτης. «Όταν το άκουσα, έπαθα σοκ. Μου ήρθαν ξανά στο μυαλό εικόνες από τη δική μας υπόθεση. Τον άνθρωπο τον γνώριζα και οφείλω να πω ότι ήταν εξαιρετικός επαγγελματίας, ικανότατος, με μεγάλη πείρα. Ελλείψει χώρων αποθήκευσης, αναγκάζονταν να βάζουν τα ανταλλακτικά το ένα πάνω στο άλλο. Ο χώρος όπου γίνονται οι επισκευές των συρμών δεν έχει ανακαινισθεί, παρά τις κυβερνητικές δεσμεύσεις εδώ και 20 χρόνια. Μέχρι και μακέτα που έδειχνε πώς θα διαμορφωθεί ο χώρος, μάς είχαν δείξει τότε. Τελικά, με τη μακέτα μείναμε…».
