Σε περίοδο αυξανόμενης υδρολογικής πίεσης εισέρχεται η Ελλάδα, με το υδατικό σύστημα της Αττικής και δύο νησιωτικών δήμων να βρίσκονται στο επίκεντρο των εξελίξεων για τη λειψυδρία.

Σήμερα, Πέμπτη, συνεδριάζει η Ολομέλεια Υδάτων της ΡΑΑΕΥ, με θέμα την κήρυξη της Αττικής, της Πάτμου και της Λέρου σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού». Για τα δύο νησιά έχει ήδη δοθεί το πράσινο φως, ενεργοποιώντας εντός 24 ωρών ειδικό καθεστώς έκτακτης διαχείρισης.

Όσον αφορά την πρωτεύουσα, η απόφαση θεωρείται ουσιαστικά ειλημμένη και αναμένεται να οριστικοποιηθεί αύριο, μετά τη συζήτηση των συμπερασμάτων σχετικής επιστημονικής μελέτης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Ο Γενικός Γραμματέας φυσικού περιβάλλοντος και υδάτινων πόρων του ΥΠΕΝ, Πέτρος Βαρελίδης επιβεβαίωσε χθες στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι πράγματι υπάρχει απόφαση της ΡΑΑΕΥ που κηρύσσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη λειψυδρία στα νησιά της Πάτμου και της Λέρου.

Όπως εξήγησε αυτό σημαίνει πρακτικά ότι δίνεται η δυνατότητα στους δήμους των δύο νησιών να αποδεσμεύσουν άμεσα κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για να προχωρήσουν σε έργα ενίσχυσης των υδατικών αποθεμάτων μέσω αφαλατώσεως και άλλων αναγκαίων δράσεων και έργων.

Για την Αττική διευκρίνισε ότι όταν και αν υπάρξει απόφαση για κήρυξη έκτακτης ανάγκης στην Αττική, θα σημαίνει ότι πρέπει να επιταχυνθούν τα έργα που έχουν προγραμματιστεί για την ενίσχυση των υδατικών αποθεμάτων αλλά δεν έχει καμία συνέπεια για τους πολίτες, ούτε τίθεται θέμα περιορισμού της κατανάλωσης ή αύξησης της τιμής του νερού.

Τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ αποτυπώνουν με τον πιο καθαρό τρόπο τη δραματική εικόνα στους βασικούς ταμιευτήρες της Αττικής. Στις 26 Νοεμβρίου 2025, το φράγμα του Μόρνου διέθετε μόλις 160,7 εκατ. κυβικά μέτρα νερού, έναντι 262,1 εκατ. κ.μ. την αντίστοιχη περσινή περίοδο — μια πτώση 39%, τη μεγαλύτερη των τελευταίων 15 ετών.

Αντίστοιχα, τα συνολικά αποθέματα στους τέσσερις κύριους ταμιευτήρες (Εύηνος, Μόρνος, Υλίκη, Μαραθώνας) υποχώρησαν στα 363,3 εκατ. κ.μ. από 571,0 εκατ. κ.μ. το 2024, σημειώνοντας μείωση 37%.

 Το σχέδιο για την Αττική

Τέσσερις άμεσες παρεμβάσεις έχουν ήδη δρομολογηθεί προκειμένου να εξασφαλιστούν 149 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ετησίως και να θωρακιστεί η υδροδότηση της Αττικής. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί:

  • η λειτουργία των γεωτρήσεων της Μαυροσουβάλας, που θα προσφέρουν 32 εκατ. κ.μ. νερού τον χρόνο μέσω του καναλιού της Υλίκης,
  • και η μείωση κατά 70% της περιβαλλοντικής παροχής του ταμιευτήρα Ευήνου, που εξοικονομεί επιπλέον 22 εκατ. κ.μ. ετησίως.

Σε εξέλιξη βρίσκονται:

  • η ενεργοποίηση των γεωτρήσεων στους «Ούγγρους» στη Νοτιοανατολική Υλίκη, που θα αποδώσουν 50 εκατ. κ.μ. ετησίως και αναμένεται να ολοκληρωθούν έως τον Μάρτιο,
  • καθώς και η Α’ φάση αξιοποίησης των υπόγειων αποθεμάτων στον μέσο ρου του Βοιωτικού Κηφισού — ένα έργο με 17 γεωτρήσεις και 3 αντλιοστάσια, δυναμικότητας 45 εκατ. κ.μ. ετησίως, το οποίο προβλέπεται να ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2027, εξασφαλίζοντας νερό για ύδρευση και άρδευση.

«Η Αττική κάθε 25-30 χρονιά αντιμετωπίζει κρίση λειψυδρίας»

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, μιλώντας στο Action24, διευκρίνισε ότι η απόφαση αυτή δεν σχετίζεται ούτε με περιορισμούς στην κατανάλωση νερού ούτε με αυξήσεις στα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ.

Όπως εξήγησε, η κήρυξη μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας επιτρέπει τη χρηματοδότηση έργων ύδρευσης με δημόσιους πόρους, ακόμη και αν ο δήμος δεν διαθέτει διαχειριστική επάρκεια. Παράλληλα, ενεργοποιεί διαδικασίες ταχείας ωρίμανσης για την υλοποίηση των απαραίτητων υποδομών.

Υπενθύμισε ότι η Αττική βιώνει σοβαρές περιόδους λειψυδρίας περίπου κάθε 25–30 χρόνια, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το 1991.

Σημείωσε ακόμη ότι από το 2022 χάνονται περίπου 250 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ετησίως, μια απώλεια που καθιστά ακόμη πιο επείγουσα την ολοκλήρωση των έργων και των μελετών που αφορούν τη διαχείριση και την προστασία των υδάτινων πόρων.

Τι θα γίνει με τα τιμολόγια του νερού;

Το επόμενο κεφάλαιο στη δύσκολη εξίσωση της διαχείρισης του νερού αφορά τα τιμολόγια. Η ΕΥΔΑΠ, η οποία εμφάνισε ζημιές 5,5 εκατ. ευρώ στο τελευταίο εξάμηνο, επαναφέρει με επιμονή το αίτημα για αναπροσαρμογή των τιμών — κάτι που επιχειρεί ανεπιτυχώς επί δύο χρόνια, παρά το γεγονός ότι τα ελληνικά τιμολόγια νερού παραμένουν από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη.

Η τελική απόφαση δεν λαμβάνεται από την κυβέρνηση αλλά από τον ρυθμιστή, τη ΡΑΑΕΥ, η οποία πρέπει να εγκρίνει το «επιτρεπόμενο έσοδο», όπως πράττει και για φορείς της ενέργειας. Σύμφωνα με τον διευθύνων σύμβουλο της ΕΥΔΑΠ, Χάρη Σαχίνη, ΕΥΔΑΠ έχει καταθέσει στη ΡΑΑΕΥ τα απαραίτητα στοιχεία για τον υπολογισμό του επιτρεπόμενου εσόδου και βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την Αρχή.

Η ΡΑΑΕΥ θα εξετάσει το επενδυτικό πρόγραμμα των εταιρειών ύδρευσης, τις ανάγκες των υποδομών και το λειτουργικό κόστος, με στόχο οι όποιες αυξήσεις να εφαρμοστούν σταδιακά και χωρίς να επιβαρύνουν δυσανάλογα τα νοικοκυριά. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, οι οριστικές αποφάσεις για τα νέα τιμολόγια αναμένονται μέχρι το τέλος του έτους.

Το σενάριο για τα τιμολόγια νερού για την ώρα λέει ότι μπορεί να σημειωθεί αύξηση 2€ – 3€ /μήνα, με την αποτύπωση αυτού του σεναρίου σε έναν τριμηνιαίο λογαριασμό νερού να κυμαίνεται μεταξύ 6€ – 9 €.