Το 2016, ο αμερικανός Τζεφ Στάιν, έμπειρος δημοσιογράφος με ειδίκευση στις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, έλαβε μια πληροφορία: μια μικρή ασφαλιστική εταιρεία, με ειδίκευση στην ασφαλιστική κάλυψη πρακτόρων του FBI και της CIA, είχε πωληθεί σε μια κινεζική εταιρεία.
Επρόκειτο για την αμερικανική ασφαλιστική Wright USA, η οποία, το 2015, είχε αγοραστεί από τον κινεζικό όμιλο Fosun, ιδιωτική εταιρεία με στενές σχέσεις με την κυβέρνηση της Κίνας.
Ο Στάιν δημοσίευσε την έρευνά του στο περιοδικό Newsweek, προκαλώντας δικαίως, ανησυχία στην Ουάσιγκτον, διότι η Wright USA είχε πρόσβαση σε προσωπικά στοιχεία πρακτόρων και αξιωματούχων των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Με την πώλησή της σε κινεζική εταιρεία, ετίθετο ζήτημα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ.
Η περίπτωση της Wright USA δεν ήταν μεμονωμένο περιστατικό.
Κίνα, ο μεγαλύτερος επενδυτής στο εξωτερικό
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της δημοσιογράφου Σίλια Χάτον, του BBC, (17/11/2025) το οποίο επικαλείται αποκλειστική πρόσβαση σε νέα δεδομένα, κινεζικά κρατικά κεφάλαια δεν ρέουν μόνον προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο αλλά και προς πλούσιες χώρες, τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αυστραλία.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, η Κίνα έχει εξελιχθεί στον μεγαλύτερο επενδυτή στο εξωτερικό παγκοσμίως και είναι κυρίαρχη στον τομέα των κρίσιμων τεχνολογιών. Τα στοιχεία για τις κινεζικές κρατικές επενδύσεις στο εξωτερικό αποτελούν, προφανώς, κρατικό μυστικό.
Τα έγγραφα που επικαλείται το BBC, αποκαλύπτουν ότι τέσσερις κινεζικές κρατικές τράπεζες παρείχαν δάνειο 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ώστε ο κινεζικός όμιλος Fosun να μπορέσει να αγοράσει τη Wright USA. Λίγο αργότερα, η Wright USA εταιρεία πωλήθηκε ξανά, σε Αμερικανούς. Δεν είναι σαφές ποιος διέταξε την πώληση.
Τα τελευταία δώδεκα χρόνια, τις κρατικές δαπάνες της Κίνας, ερευνά το AidData, κέντρο ερευνών στo δημόσιο πανεπιστήμιο William and Mary στην πολιτεία της Βιρτζίνια, (ένα από τα παλαιότερα πανεπιστήμια των ΗΠΑ που έχει ιδρυθεί το 1693) το οποίο ειδικεύεται στην παρακολούθηση των δημοσίων δαπανών των ξένων κυβερνήσεων.
Το AidData, το οποίο χρηματοδοτείται από ξένες κυβερνήσεις και φιλανθρωπικές οργανώσεις, αποκαλύπτει, ότι με βάση τα στοιχεία του, από το 2000, το Πεκίνο έχει δαπανήσει 2,1 τρισεκατομμύρια δολάρια εκτός συνόρων, τα οποία κατανέμονται σχεδόν ισόποσα, σε αναπτυσσόμενες και σε αναπτυγμένες χώρες.
Ορισμένες από τις κρατικές επενδύσεις της Κίνας σε ανεπτυγμένες οικονομίες, στοχεύουν στην εξασφάλιση υψηλής απόδοσης. Άλλες ωστόσο, ευθυγραμμίζονται με τους στρατηγικούς στόχους του Πεκίνου, όπως αυτοί διατυπώθηκαν προ δεκαετίας, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας “Made in China 2025”, σκοπός της οποίας ήταν η κυριαρχία του Πεκίνου, μέχρι εφέτος, (2025) σε δέκα προηγμένους κλάδους, της ρομποτικής, των ηλεκτρικών οχημάτων, των ημιαγωγών κλπ.
Παγκόσμια ανησυχία
Επειδή όμως εκείνη η πρωτοβουλία προκάλεσε παγκόσμια ανησυχία, το Πεκίνο έπαψε να αναφέρεται δημοσίως σε αυτή. Ωστόσο ο ηγέτης της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, είχε υπονοήσει ότι το σχέδιο “Made in China 2025”, παρέμεινε απολύτως ζωντανό ως στρατηγική κατεύθυνση της κινεζικής πολιτικής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του AidData, τα κρατικά κεφάλαια της Κίνας κατευθύνονται σε χώρες που είναι πρόθυμες να δεχθούν κινεζικές επενδύσεις. Μια εξ αυτών είναι και η Ολλανδία, όπως προκύπτει με αφορμή την υπόθεση της Nexperia, μιας εταιρείας ημιαγωγών, κινεζικών συμφερόντων.
Η εταιρεία εμφανίζεται στη βάση δεδομένων του AidData: κρατικές τράπεζες της Κίνας παρείχαν δάνειο 800 εκατομμυρίων δολαρίων για να βοηθήσουν μια κινεζική κοινοπραξία να εξαγοράσει τη Nexperia το 2017. Δύο χρόνια αργότερα, η ιδιοκτησία της Nexperia, πέρασε στη Wingtech, επίσης κινεζική εταιρεία.
Η σχέση με την Ολλανδία
Η στρατηγική σημασία της Nexperia ανεδείχθη όταν, τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι ολλανδικές αρχές έθεσαν τις δραστηριότητες της εταιρείας υπό κρατικό έλεγχο – εν μέρει, όπως ανέφερε η ολλανδική κυβέρνηση, λόγω ανησυχιών ότι τεχνολογία της θα μπορούσε να μεταφερθεί σε άλλα τμήματα της Wingtech.
Αυτό οδήγησε πρακτικά στη «διάσπαση» της Nexperia στα δύο – διαχωρίζοντας τις δραστηριότητες της εταιρείας στην Ολλανδία, από τη μονάδα παραγωγής στην Κίνα. Σημειωτέον ότι τον Ιανουάριο του 2023, ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Ολλανδίας ανέφερε ότι μικροτσίπ της Nexperia κατέληξαν σε ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό, παρά τις διεθνείς κυρώσεις κατά της Μόσχας εξαιτίας της
ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου του 2022.
Προσοχή στις επενδύσεις
Πολλοί στην Ολλανδία αιφνιδιάστηκαν από τον τρόπο χειρισμού της υπόθεσης της Nexperia, δεδομένου η χώρα πάντα διαχειριζόταν τις σχέσεις της με την Κίνα πολύ προσεκτικά.
Η Ολλανδία έχει ευημερήσει με το ελεύθερο εμπόριο, επισημαίνουν αναλυτές, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι σήμερα, η γεωπολιτική επιβάλλει περισσότερη αξιολόγηση επενδύσεων, κάτι στο οποίο παλαιότερα, δεν έδιναν τόση σημασία.
