Αυτό που γίνεται στην Ουκρανία είναι μια τραγωδία ανείπωτη.
Τραγωδία για τον λαό της Ουκρανίας που είναι το μεγάλο θύμα μιας παράνομης εισβολής.
Τραγωδία για τον λαό της Ρωσίας που θα πληρώσει το τίμημα των κυρώσεων και των πολεμικών περιπετειών.
Τραγωδία για την Ευρώπη που δεν μπόρεσε να αποτρέψει τον πόλεμο.
Τραγωδία για τον ΟΗΕ που για άλλη μια φορά δεν μπόρεσε να είναι το πεδίο για την ειρηνική επίλυση των αντιθέσεων.
Τραγωδία για τη διπλωματία που έδωσε τη θέση της στα όπλα.
Και γι’ αυτό πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε μέσο για να σταματήσει ο πόλεμος και να επιστρέψει η λογική της διπλωματίας και της ειρηνικής επίλυσης αντιθέσεων.
Και μακάρι να μπορέσουν και οι κυρώσεις να το πετύχουν, αν και φοβάμαι ότι δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα.
Θα ήταν όμως λάθος να πούμε ότι για αυτή την τραγωδία φταίει μόνο η Ρωσία.
Γιατί είναι προφανές ότι όσο μεγάλες και εάν είναι οι ευθύνες του Πούτιν, ιδίως αφού πήρε τη μοιραία απόφαση για στρατιωτικές επιχειρήσεις, υπάρχουν ευθύνες και της Δύσης που είναι κομμάτι του νέου Ψυχρού Πολέμου.
Και που σε άλλες περιπτώσεις έχει φερθεί και αυτή με ανάλογο κυνισμό.
Γιατί ούτε τη Γιουγκοσλαβία μπορεί να ξεχάσει κανείς, ούτε το Ιράκ.
Και για αυτόν τον λόγο, ενώ χρειάζεται καταδίκη προφανώς της Ρωσίας και πίεση να σταματήσει τώρα τις επιχειρήσεις, αυτό δεν μπορεί να γίνεται με λεξιλόγιο… 1950.
Δεν μπορούμε να μιλάμε για τον «ελεύθερο κόσμο» που αντιπαλεύει τον κοινό εχθρό, με τον τρόπο που κάποτε «πολεμούσε τον κομμουνισμό».
Ο Πούτιν δεν είναι η ΕΣΣΔ. Πρώτα και κύρια γιατί μια χαρά καλά τα πάει με τον καπιταλισμό.
Και έπειτα γιατί και ο «ελεύθερος κόσμος» δεν τα έχει πάει πάντα καλά με την… ελευθερία. Και χούντες έχει στηρίξει και αυταρχικά καθεστώτα έχει νομιμοποιήσει με βάση τη λογική «είναι καθάρματα, αλλά είναι τα δικά μας καθάρματα».
Αλλά και γιατί εάν αρχίσουμε να υιοθετούμε μια ψυχροπολεμική ρητορική, τότε πρέπει να βρούμε και τον «εσωτερικό εχθρό». Γιατί ο Ψυχρός Πόλεμος είχε και διεθνή διάσταση και εσωτερική. Και στην Ελλάδα η εσωτερική διάσταση του Ψυχρού Πολέμου σήμαινε ότι έπρεπε να περιμένουμε τη δεκαετία του 1980 για πλήρη εκδημοκρατισμό.
Άλλωστε, εάν δεν θέλουμε απλώς να «φτιάξουμε κλίμα», είναι προφανές ότι για να μην κυλήσει ο κόσμος σε μια ανεξέλεγκτη σύγκρουση πρέπει και να σταματήσουν οι ρωσικές επιχειρήσεις αλλά και να υπάρξει μια πιο ειρηνική και λιγότερο αντιπαραθετική κατάσταση στην Ευρώπη. Που να μπορεί να περιλάβει και τη Ρωσία εάν δεν θέλουμε μια Ευρώπη σε διαρκή πολεμικό συναγερμό.
Τέτοιες πρωτοβουλίες και τέτοιο τόνο χρειαζόμαστε.
Αυστηρό και αποφασιστικό εκεί που παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο – και αυτό κάνει η Ρωσία – αλλά με ανοιχτό το δρόμο του διαλόγου και της διπλωματίας.
Μόνο που αυτό σημαίνει ότι δεν μιλάμε το λεξιλόγιο του Ψυχρού Πολέμου, αλλά της ειρηνικής συνύπαρξης, του αλληλοσεβασμού και της αναζήτησης πολιτικών συναινέσεων.
Και στο εξωτερικό και στο εσωτερικό.
