Όλες οι ως τώρα τελευταίες ενδείξεις μετά την απόσυρση του Oruc Reis δείχνουν ότι μετά την ένταση των τελευταίων μηνών Ελλάδα και Τουρκία είναι έτοιμες να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου.
Αν είναι εφικτό, θα γίνει…
Μάλιστα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας απέφυγε να αποκλείσει ακόμα και το ενδεχόμενο οι διμερείς διερευνητικές επαφές μεταξύ των δύο χωρών να εκκινήσουν ακόμα και πριν από την Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 24-25 Σεπτεμβρίου όπου είναι προγραμματισμένο να συζητηθεί το θέμα των κυρώσεων.
«Εφόσον η διάθεση αποκλιμάκωσης από πλευράς της Τουρκίας δεν είναι προσχηματική, η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεχίσει τις διερευνητικές επαφές για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, από το σημείο που διεκόπησαν τον Μάρτιο του 2016 με υπαιτιότητα της Τουρκίας» είπε ο κ. Πέτσας και στο ερώτημα εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, για να ξεκινήσουν οι διερευνητικές επαφές πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, απάντησε:
«Όπως είπε χθες ο Πρωθυπουργός, υπάρχει ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας σε επίπεδο συμβούλων και αν αυτό είναι εφικτό, θα γίνει. Προέχει, όμως, η συνέπεια και η συνέχεια στην έμπρακτη αποκλιμάκωση από πλευράς της Τουρκίας».
Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης χτες στη συνέντευξή του στο συνέδριο του Economist στην Αθήνα όχι μόνο άνοιξε παράθυρο διαλόγου με την Τουρκία αλλά είπε πως σε επίπεδο συμβούλων δικών του και του Ταγίπ Ερντογάν, ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας ουσιαστικά παραμένει ανοιχτός όλο το τελευταίο διάστημα.
Εμπιστοσύνη και καλή προετοιμασία
Μάλιστα σε συνέχεια αυτών των δηλώσεων του πρωθυπουργού, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο επικοινωνίας του κ. Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο ακόμα και ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.
Ερωτηθείς σχετικά ο κ. Πέτσας παραπέμποντας στην απάντηση του πρωθυπουργού στο Thessaloniki Helexpo Forum ανέφερε ότι ο κ. Μητσοτάκης «είπε ότι μπορεί να υπάρχει οποιαδήποτε συνάντηση, οποιαδήποτε επικοινωνία και δεν θα πρέπει ν’ αποτελεί είδηση η επικοινωνία του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο, αρκεί να πληρούνται, βέβαια, δύο προϋποθέσεις: Εμπιστοσύνη και μια καλά προετοιμασμένη επικοινωνία».
Στο πλαίσιο αυτό τίθεται σε νέα βάση και η συζήτηση περί κυρώσεων. Από το μέγαρο Μαξίμου αν και τονίζουν ότι δεν τίθεται θέμα υπαναχώρησης από το αίτημα για επιβολή κυρώσεων, εντούτοις η απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου είναι χαρακτηριστική του πνεύματος που αναμένεται να κυριαρχήσει μεταξύ των ηγετών της ΕΕ, αν στο μεταξύ συνεχιστεί αυτό το κλίμα αποκλιμάκωσης της έντασης από την πλευρά της Τουρκίας.
Σε διαδοχικές ερωτήσεις σχετικά με το θέμα αυτό ο κ. Πέτσας τόνισε ότι «ο κατάλογος κυρώσεων θα τεθεί υπόψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και αναμένεται να εγκριθεί. Το αν θα εφαρμοστεί και πότε θα εφαρμοστεί θα εξαρτηθεί, ακριβώς, από τη συμπεριφορά της Τουρκίας και στο μεσοδιάστημα μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά φυσικά και μετά» και επανέλαβε ότι το «πότε θα ενεργοποιηθεί και σε ποια κλίμακα θα ενεργοποιείται (σ.σ. ο κατάλογος των κυρώσεων), είναι θέμα συζήτησης.
Απομακρύνονται οι κυρώσεις;
Οι απαντήσεις αυτές του κ. Πέτσα έρχονται να «κουμπώσουν» με το κλίμα που υπάρχει στις Βρυξέλλες αλλά και με τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ώρες στην Ανατολική Μεσόγειο σε καθαρά επιχειρησιακό επίπεδο.
Όπως φαίνεται, μειώνονται οι προσδοκίες σχετικά με την την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, καθώς η συζήτηση για την Τουρκία θα γίνει στο πλαίσιο του δείπνου το βράδυ της 24ης Σεπτεμβρίου.
Ειδικότερα, Ευρωπαίος αξιωματούχος είπε στο MEGA ότι στις 24 Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια της ημέρας θα συζητηθούν τα θέματα της Λευκορωσίας και της Κίνας ενώ το ζήτημα της Τουρκίας θα συζητηθεί στο δείπνο των ηγετών το ίδιο βράδυ.
Αποτελεί μια ένδειξη ότι οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν να χαμηλώσουν τους τόνους με την Άγκυρα καθώς θεωρούν ότι η απόσυρση του Oruc Reis από την ανατολική Μεσόγειο ήταν ένα σημαντικό βήμα που ανοίγει το δρόμο για έναν ουσιαστικό διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Ο ίδιος αξιωματούχος υπογράμμισε ότι πρωταρχικός στόχος των Βρυξελλών ήταν πάντα η αποκλιμάκωση και ο διάλογος και όχι η επιβολή κυρώσεων. Συνεπώς, προς το παρόν δεν περιμένουμε απόφαση για κυρώσεις στη Σύνοδο.
Δύο χώρες διεκδικούν δικαιώματα σε θαλάσσια περιοχή…
Πάντως χθες ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Πίτερ Στάνο ζήτησε από την Τουρκία να αποσύρει και το γεωτρητικό σκάφος Yavuz από την Κύπρο.
Αξίζει επίσης να τονιστεί ο κ. Μητσοτάκης παρά τις νύξεις που έκανε για την παραβατικότητα της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ δεν παρέλειψε να διαχωρίσει το καθαρά ελληνοτουρκικό σκέλος της διένεξης σημειώνοντας ότι βλέπει «παράθυρο ευκαιρίας» για διμερή διάλογο.
Μάλιστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφερόμενος στην πηγή της έντασης ουσιαστικά έθεσε και το πλαίσιο του διαλόγου, μιλώντας με τη γλώσσα των εταίρων, Γερμανών και Αμερικανών, περί «διαφιλονικούμενων» θεμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, όταν δύο χώρες διεκδικούν δικαιώματα σε μία θαλάσσια περιοχή, δεν επιτρέπονται οι μονομερείς ενέργειες. Είναι απολύτως ξεκάθαρο. Όταν έχουμε μια διαφωνία, δεν επιτρέπεται να γίνονται μονομερείς ενέργειες. Ελπίζω ότι η Τουρκία έχει λάβει αυτό το μήνυμα.
Υπάρχει ένα πακέτο πιθανών συνεπειών που θα αντιμετωπίσει η Τουρκία αν συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά. Είμαι ο τελευταίος που θα ήθελα η Ευρώπη να κινηθεί σε αυτή την κατεύθυνση, όμως είναι σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας και της Κύπρου. Δεν θα εμφανιστεί διχασμένη σε αυτό το ζήτημα.
Κι ελπίζω ότι αυτό που είδαμε ως πρώτο βήμα αποκλιμάκωσης θα συνεχιστεί και θα επαναληφθούν οι συνομιλίες δίχως απειλές κι επιθετική ρητορική» είχε τονίσει ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας στον Economist.
Υπό απόσυρση οι φρεγάτες
Στο μεταξύ, ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς πληροφορίες αναφέρουν ότι αποσύρονται τα ελληνικά και τουρκικά πολεμικά πλοία από την περιοχή. Όπως όλα δείχνουν, η κατάσταση οδηγείται σε σταδιακή αποκλιμάκωση.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει επιστρέψει μικρός αριθμός τουρκικών πλοίων στους ναυστάθμους, με την ελληνική πλευρά να παρακολουθεί τις κινήσεις αξιολογώντας και επαναπροσδιορίζοντας την κατάσταση.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Αθήνα βρίσκεται πάντα σε επιφυλακή και η απόφαση που έχει ληφθεί είναι πρώτα να αποχωρούν οι τουρκικές δυνάμεις και κατόπιν να ακολουθεί η ελληνική πλευρά.
Ήδη η ελληνική φρεγάτα «Λήμνος» φέρεται να κατευθύνεται προς την επιχείρηση «Ειρήνη» στη Λιβύη ενώ η φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς προς άλλη επιχείρηση στην Κύπρο.
Θετικά βλέπει η Άγκυρα τα ανοίγματα Μητσοτάκη
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δεν περνάει απαρατήρητο το γεγονός ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου χαρακτήρισε θετικά τα όσα είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ανοίγοντας έτσι και η Άγκυρα με τη σειρά της παράθυρο διαλόγου.
Ωστόσο η Τουρκία δεν παραιτείται από το να θέτει όρους και προϋποθέσεις, διευρύνοντας το πλαίσιο του διαλόγου με τις αξιώσεις της για το Αιγαίο και ιδίως για την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, ενώ παράλληλα ανοίγει θέματα όπως της μειονότητας της Θράκης κλπ.
Μάλιστα μπορεί ο Ταγίπ Ερντογάν να εκτόξευσε εκ νέου απειλές κατά πάντων και να απαίτησε από την ΕΕ να σταματήσει την πολιτική του μαστιγίου και του καρότου, εντούτοις ο σύμβουλός του Ιμπραήμ Καλίν έστειλε σήμα ετοιμότητας και της Τουρκίας για διάλογο.
Ευνοϊκές οι συνθήκες – Η ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί
Η Τουρκία πιστεύει ότι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την επανέναρξη συνομιλιών με την Ελλάδα, μετά την αποχώρηση του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis από την Ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε σήμερα ο Ιμπραήμ Καλίν, ο εκπρόσωπος και σύμβουλος του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Μιλώντας διαδικτυακά σε μια εκδήλωση που οργάνωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ο Καλίν είπε ότι επιστροφή του Oruc Reis στην Αττάλεια είναι μια ευκαιρία για να προωθηθούν οι συνομιλίες και η ευκαιρία αυτή «δεν πρέπει να χαθεί».
Σύμφωνα με τους Financial Times, ο Καλίν πρόσθεσε ότι η Άγκυρα ελπίζει ότι αυτό «θα έχει θετική αντανάκλαση» στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 24-25 Σεπτεμβρίου.
«Ο πρόεδρός μας έδωσε και πάλι μια ευκαιρία στη διπλωματία», είπε ο Καλίν. «Ελπίζουμε ότι η ελληνική πλευρά θα χρησιμοποιήσει αυτήν την ευκαιρία για να προωθηθούν οι συνομιλίες. Θα ξαναρχίσουμε τις διερευνητικές συνομιλίες σύντομα», διαβεβαίωσε.
Μέχρι τώρα, οι Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωναν ότι το Oruc Reis επέστρεψε στο λιμάνι απλώς για μια συντήρηση ρουτίνας.
Νέα σελίδα
«Θέλουμε να δούμε μια νέα σελίδα στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας αλλά και στις σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ», είπε.
«Ευελπιστούμε, πιστεύουμε ότι το κλίμα είναι ευνοϊκό αυτή τη στιγμή και νομίζω ότι έχουμε καταλήξει σε ένα επίπεδο συνεννόησης σε ό,τι αφορά τα βήματα που πρέπει να γίνουν τις επόμενες εβδομάδες για να ξαναρχίσουν αυτές οι συνομιλίες», πρόσθεσε.
Παιδιάστικη συμπεριφορά
Επισημαίνεται ότι οι οργισμένοι τόνοι που χρησιμοποίησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγορώντας μάλιστα την Ελλάδα για «παιδιάστικη συμπεριφορά» οφείλονται και στο γεγονός ότι αυτά ειπώθηκαν ενώπιον του κομματικού του ακροατηρίου σε αντίθεση με το ακροατήριο στο οποίο απευθύνθηκε ο σύμβουλός του κ. Καλίν.
«Υπερασπιζόμαστε τα θαλάσσια δικαιώματα της χώρας μας και της τουρκοκυπριακής δημοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν θα αφήσουμε κανέναν να περιορίσει τη χώρα μας, η οποία έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο», είπε ο Τούρκος πρόεδρος, στη διάρκεια εκδήλωσης στην Άγκυρα.
«Η γλώσσα των απειλών και οι εκβιασμοί δεν δουλεύουν σε εμάς. Το γεγονός πως τα προβλήματα με την Ελλάδα μπορούν να λυθούν μέσω διπλωματίας και με διάλογο, οφείλεται στην αποφασιστικότητά μας. Τα θέματα αυτά πρέπει να λυθούν με διάλογο και διαπραγματεύσεις με τους γείτονες, πάντα μέσα στο πλαίσιο των κανονισμών» πρόσθεσε μεταξύ άλλων ο Ερντογάν.
