Προσαρμοστικοί λαϊκισμοί

Σε όλη την Ευρώπη –με ελάχιστες εξαιρέσεις –αναπτύσσονται τρεις κατηγορίες «αντισυστημικών» μορφωμάτων.

1. Τα απροκαλύπτως φασιστικά

2. Τα ακροδεξιά φασίζοντα

3. Τα υπερδεξιόστροφα εναλλακτικά

Με κύρια χαρακτηριστικά (α) την ξενοφοβική – ρατσιστική στάση ζωής και (β) έναν επιθετικό αντιευρωπαϊσμό εχθρικό προς κάθε απόπειρα ενωσιακής ολοκλήρωσης, υπονομεύουν και τη δημοκρατία και την ειρήνη και τον πολιτισμό. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά, μεταφρασμένα σε αντίστοιχες συνθηματικές, προσκαλούν τις ανώνυμες ευρωπαϊκές κοινωνίες να διασωθούν! Τόσο από το ξένο που τις «απειλεί» όσο και από κάποιες κυβερνήσεις που δεν δείχνουν «καθαρές» στη διανομή και στη διαχείριση του παραγόμενου πλούτου.

Με αυτή την γκεμπελική υφαρπακτική νομιμοποίηση σε πλήρη επικοινωνιακή ανάπτυξη, εισερχόμεθα από την περασμένη Κυριακή σε αυτό που θα αποκαλείται, ποιος ξέρει για πόσο καιρό, ιταλική πράξη του ευρωπαϊκού δράματος.

Και διερωτάται κανείς πώς είναι δυνατόν σε μια χώρα πολιτισμού, σφηνωμένου σε μια ζωντανή αναγεννησιακή παράδοση αιώνων, να παρελαύνουν μπροστά της και να τη διεκδικούν αποκρουστικά μορφώματα απίστευτης ιδεολογικής παρακμής. Αλλά και ίσης μορφολογικής ακομψότητας; Πολλές οι εξηγήσεις. Μία όμως θα πρέπει ιδιαιτέρως να υπογραμμιστεί: το απίστευτο πλέγμα παραλείψεων και εγωικών συμπεριφορών των ισχυρών ευρωπαϊκών ηγεσιών.

(α) Παραλείψεις σε ό,τι αφορά την υποχρέωση συστηματικής προβολής και ανάδειξης των κοινωνικών ωφελημάτων από μια φεντεραλιστική – συμπολιτειακή εξέλιξη της ΕΕ.

(β) Εγωικές στάσεις εκδηλούμενες από αυτά τα ισχυρά κράτη που την ηγεμονεύουν ώστε αυτά τα ίδια να υπερκαρπούνται για χρόνια το κοινό έσοδο εξόδοις όλων εκείνων που έπρεπε να υποβοηθούνται. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι τελευταίοι δεν θα έπρεπε να υποχρεώνονται να ευθυγραμμίζουν τα συστήματά τους νομοθετικά, δικαιοδοτικά και εκτελεστικά στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο οργανωτικής ευθύνης.

Αυτές οι «παραλείψεις» και οι «εγωικές στάσεις» κατέστησαν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες ευάλωτες σε μια ποικιλία λαϊκισμών. Στη καθεμία ανάλογα προσαρμοσμένες οι βαθύτατα αντιδημοκρατικές δυνάμεις (φασιστικές, φασίζουσες και υπερδεξιόστροφες εναλλακτικές) καταφέρνουν να υφαρπάζουν τη συγκατάθεσή τους. Και κάθε φορά μάλιστα που ένα εκλογικό αποτέλεσμα τις ευνοεί, να αθροίζεται στο προηγούμενο χορηγώντας του ένα ισχυρότερο νομιμοποιητικό κεφάλαιο.

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση η στάση της ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας πώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί; Ανεξήγητη; Συνένοχη; Ιδιοτελής; Σύνθετη; Δύσκολη η επιλογή.

Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων, τακτικό μέλος της Academie Europeenne Interdisciplinaire des Sciences.