Βερολίνο, ΑνταπόκρισηΟυδείς αναμάρτητος. Η φράση αυτή ισχύει και για τους 20 αρχηγούς κρατών, που συμμετέχουν στη διάσκεψη των G-20 (7-8 Ιουλίου) στο Αμβούργο. Ιδίως για τον αμερικανό Ντόναλντ Τραμπ, τον ρώσο Βλάντιμιρ Πούτιν, ή τον τούρκο Ταγίπ Ερδογάν, δεν υπάρχει αμαρτία που να μην έχουν ήδη κάνει, ή θα μπορούσαν κάθε στιγμή να κάνουν. Αλλά και οι άλλοι παριστάμενοι, αν και λιγότερο επιρρεπείς στις αμαρτίες, δεν είναι αθώες περιστερές. Παράδειγμα, η Άνγκελα Μέρκελ βαρύνεται, μεταξύ άλλων, με την παράνομη διατήρηση πελώριων πλεονασμάτων στο γερμανικό εμπορικό ισοζύγιο (το 2016 έφτασε τα 260 δισεκατομμύρια δολάρια!) – κάτι που φορτώνει στους ασθενέστερους εμπορικούς της εταίρους, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα, εξίσου τεράστια χρέη.
Αν οι πολιτικοί αυτοί έχουν συνήθως επίγνωση των «αμαρτημάτων» τους, δεν είναι σίγουρο. Σίγουρα όμως ξέρουν να κρύβουν την τυχόν επίγνωσή τους πίσω από ένα poker face. Ή, ένα πλαστό χαμόγελο, ιδίως στις μεταξύ τους συναντήσεις.
Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Όπως εκείνη την περασμένη Πέμπτη κατά τη συνάντηση της καγκελάριου με τον αμερικανό πρόεδρο στο περιθώριο της διάσκεψης. Για λίγες στιγμές, οι δυο ηγέτες βρέθηκαν «εκτός ρόλου». Ο κ.Τραμπ ήταν σαν να είχε πάθει αποπληξία, ενώ η κ.Μέρκελ, που συχνά «καυχιέται», ότι κάθε προσποίηση της είναι ξένη, χαμογελούσε με εντελώς προσποιημένο τρόπο.
Η φυσιογνωμική αυτή αλλοίωση απεικονίζει πάντως μόνο πολύ αχνά τα σοκ, που της προκαλούν οι συγκρούσεις με την τριάδα των προσκεκλημένων της. «Μετά τον Τραμπ, ο ρυθμός του κόσμου έχει αλλάξει» έλεγε ραδιοσχολιαστής. Και αυτή η αλλαγή έχει αισθητές επιπτώσεις και στις συναντήσεις των αρχηγών κρατών.
Η «κακή μέρα» είχε φανεί βέβαια ώρες νωρίτερα: Με τη δήλωση του αμερικανού προέδρου στη Βαρσοβία, ότι «η Πολωνία αποτελεί τον πυρήνα της Ευρώπης» – κάτι που ερμηνεύθηκε γενικά ως απαξίωση της Γερμανίας° με την διαβεβαίωση του τούρκου προέδρου, ότι «δεν μετανιώνει» για την εξομοίωσή τους της ναζιστικής με τη σημερινή Γερμανία° και με την επιμονή του ρώσου ομόλογού του στην κατοχή της Κριμαίας και στην υποστήριξη των «ανταρτών» της Ουκρανίας.
Τα βασικά θέματα που συζητούνται αυτές τις ώρες στη διάσκεψη είναι:
– η βελτίωση της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της φορολογίας
– η υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα
– η διατήρηση του «ελεύθερου» εμπορίου.
Και τα τρία «σκοντάφτουν κ.Τράμπ, που δεν θέλει τίποτα άλλο από την «προστασία» των αμερικανικών συμφερόντων γενικά και των εμπορικών ιδιαίτερα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο μίνιμουμ-στόχος του Βερολίνου είναι, το φρενάρισμα αυτού του «προστατευτισμού» – έτσι ώστε οι αποφάσεις του Αμβούργου να μην μείνουν πίσω από εκείνες της προηγούμενης διάσκεψης των G20 στο κινέζικο Χανγκτζού. Για «προόδους» δεν γίνεται καν λόγος. «Το μέγιστο που μπορούμε να περιμένουμε είναι γενικόλογες διατυπώσεις, που θα επιτρέπουν σε όλους τους συμμετέχοντες να μην χάσουν το πρόσωπό τους» λέει μέλος της γερμανικής αντιπροσωπείας. Μέχρι τις 19 ώρα Ελλάδας πάντως, που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είχαν γνωστοποιηθεί αποτελέσματα. Άγνωστο παρέμενε επίσης το αποτέλεσμα της «διάσκεψης στη διάσκεψη» – της πρώτης προσωπικής συνάντησης μεταξύ των κ.κ. Τραμπ και Πούτιν.
Σε αντίθεση με τον κ.Τραμπ, η κ.Μέρκελ δεν είναι μόνη της στη διάσκεψη. Εκτός από τους ευρωπαίους ηγέτες (από τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση) την υποστηρίζουν επίσης ο καναδός πρωθυπουργός Ζουστίν Τρουντώ, και (σε μικρότερο βαθμό) ο κινέζος ομόλογός του Λι Κεγκιάνγκ. Όμως η «συμμαχία» αυτή είναι πολύ χαλαρή, και πάντως όχι αρκετά ισχυρή για να βάλει τη σφραγίδα της στη διάσκεψη.
Αλλά και στην περίπτωση που όλα θα πήγαιναν σύμφωνα με τα σχέδια της κ.Μέρκελ, που εμφανίζεται στη διάσκεψη ως η «φωνή της σύνεσης», το αποτέλεσμα θα ήταν πολύ ισχνό. Κι αυτό επειδή στην ημερήσια διάταξη δεν βρίσκεται, όπως λέει εμφατικά σύμβουλος της, «η καταπολέμηση της φτώχειας, που πλήττει δισεκατομμύρια ανθρώπους, και η κλιματική διάσωση του πλανήτη», αλλά ο καυγάς μεταξύ των χωρών του G20 για μεγαλύτερο μερίδιο στις παγκόσμιες αγορές και για μικρότερη συμμετοχή στα βάρη για την προστασία του περιβάλλοντος.
Αυτό είναι και ο πυρήνας της κριτικής των ποικιλώνυμων οργανώσεων, που διοργανώνουν τις ίδιες μέρες εναλλακτικές διασκέψεις στο Αμβούργο, ενώ τα μέλη τους κατεβαίνουν με κάθε ευκαιρία στους δρόμους, για να συμμετάσχουν σε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας.
Μόνο που οι διαδηλώσεις αυτές μετατράπηκαν ήδη από το βράδυ της Πέμπτης σε αιματηρές οδομαχίες μεταξύ μερικών εκατοντάδων κουκουλοφόρων διαδηλωτών (του λεγόμενου «μαύρου μπλοκ») και της πάνοπλης αστυνομίας. Τα τηλεοπτικά κανάλια, αλλά και το τμήμα του on line βίντεο ορισμένων εφημερίδων και περιοδικών, όπως εκείνο του „Spiegel“, μεταδίδουν από τότε σε συνεχή ροή τις συγκρούσεις. Ανάμεσα στους κουκουλοφόρους βρίσκονται, σύμφωνα με την αστυνομία, πολλοί ιταλοί, γάλλοι, και έλληνες Αυτόνομοι, οι οποίοι, ως λέγεται, «επιδίδονται κατά περίσταση σε πλιάτσικο».
Η μπάλα παίρνει όμως και τους χιλιάδες άλλους διαδηλωτές, που με απίστευτη δημιουργικότητα (θέατρο του δρόμου, παντομίμα, τραγούδια, κλπ.) διαδηλώνουν ειρηνικά στους δρόμους. Σύμφωνα με καταγγελίες, η αστυνομία δεν κάνει καμιά διάκριση ανάμεσά τους και στους κουκουλοφόρους.
«Η στρατηγική της αστυνομίας ναυάγησε» συμπεραίνει η εφημερίδα «Die Zeit». Αν η επέμβασή της εναντίον του «μαύρου μπλοκ» απέβλεπε στην αποκλιμάκωση των διαμαρτυριών, το αποτέλεσμα είναι το εντελώς αντίθετο: Οι διαμαρτυρίες πληθαίνουν.
Και πραγματικά, οι διαδηλώσεις, σε μικρές καταρχάς ομάδες, «διασπείρονται» πλέον σε όλη την πόλη – ενθάδε και εκείθεν του ποταμού Έλβα, που διασχίζει την πόλη, αλλά και πάνω στον ίδιο τον ποταμό από την οικολογική οργάνωση Greenpeace.
Παράλληλα αυξάνει η κριτική εναντίον της αστυνομίας, που θεωρείται από τις πιο σκληρές στην Γερμανία. «Πισώπλατο μαχαίρωμα στο σύνταγμα (Grundgesetz)» χαρακτηρίζει ο δικηγόρος Ούντο Φέτερ τη δράση της κατά τη διαδήλωση της Πέμπτης. «Η αστυνομία, χάνοντας κάθε μέτρο, περιφρόνησε τη δημοκρατία».
Και παρόμοιες επικρίσεις εναντίον της ακούγονταν και το βράδυ της Παρασκευής για την άμετρη χρήση βίας εκ μέρους της αστυνομίας εναντίον των διαδηλωτών – βίας, που όπως είπε τηλεπαρουσιαστής, επιβάλει το ρυθμό της και στη διάσκεψη.