Θάνος Μικρούτσικος: Τα πιο ωραία τραγούδια Τρίτη και 13

«Θάνος Μικρούτσικος: Τα πιο ωραία μου τραγούδια θα σου πω». Τίτλος της συναυλίας του συνθέτη στο Ηρώδειο την Τρίτη 13 Ιουνίου (στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών). Δεν φαίνεται να είναι ούτε καν… προληπτικός. Εκεί θα είναι ο Χικμέτ με την «Πιο όμορφη θάλασσα», εκεί και ο Μπίρμαν με το «Τους έχω βαρεθεί», ο Ελευθερίου με τη «Δίκοπη ζωή» και τον «Αμλετ της σελήνης», ο Μπρεχτ με το «Αννα μην κλαις», ο Αλκαίος με την «Πιρόγα» και τη «Ρόζα», η Νικολακοπούλου με τον «Φώσφορο», ο Τριπολίτης με το «Ανεμολόγιο», ο Ιωάννου με τις «Μικρές νοθείες», εκεί και ο Καββαδίας με πολλά από τα διαμάντια του.

Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Πόσο εύκολο είναι να απομονώσεις κομμάτια ενός παζλ που συνθέτουν ένα έργο 50 ετών. Τραγούδια διαχρονικά, τραγούδια που σιγοψιθυρίζονται ακόμη, τραγούδια που έχουν αφήσει το στίγμα τους στην ελληνική τραγουδοποιία. Το έργο του Θάνου Μικρούτσικου είναι ενιαίο. Τουλάχιστον όσον αφορά τη μελοποίηση ποιημάτων και τραγουδιών. Διακατέχεται από ροκ ψυχή και ποπ απήχηση. Είναι «δυνατό», ενίοτε θέλει χρόνο να το ενστερνιστείς, αλλά όταν ξεπεράσεις τους δύο παραπάνω σκοπέλους γίνεται λαϊκό. Με την έννοια ότι περνάει στο κοινό και –πολύ περισσότερο –ρέει με τη δική του δυναμική.

Με την έκδοση του πρώτου μεγάλου του δίσκου «Πολιτικά τραγούδια» καθιερώνεται αμέσως. Ο Μάνος Χατζιδάκις τον Γενάρη του 1978 τον αποκαλεί πρωτογενή φυσιογνωμία και λίγο αργότερα τον καλύτερο έλληνα συνθέτη. Τα «Πολιτικά τραγούδια», η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», τα «Τροπάρια για φονιάδες», η «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ» κατακτούν το ελληνικό κοινό, ενώ η αιχμή του δόρατος της τραγουδοποιίας του δεν είναι άλλη από τον «Σταυρό του Νότου» που εκδίδεται το 1979, περνάει από γενιά σε γενιά σπάζοντας το φράγμα των 2 εκατομμυρίων αντιτύπων, ρεκόρ για τη μελοποιημένη ποίηση σε ευρωπαϊκή κλίμακα.

Στις δεκαετίες που ακολουθούν, η παραγωγή του Μικρούτσικου είναι καταιγιστική. «Εμπάργκο», «Η αγάπη είναι ζάλη», «Ολα από χέρι καμένα», «Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια», «Συγγνώμη για την άμυνα», «Volpe d’amore», «Στου αιώνα την παράγκα», «Θάλασσα στη σκάλα», «Αμλετ της Σελήνης»… Το ταξίδι συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με τελευταία δουλειά την «Ομίχλη των καιρών» (2017).

Θεωρώ ότι θα ήταν άδικο να δούμε το έργο του Θάνου Μικρούτσικου αποσπασματικά ή να αρχίσουμε να «βλέπουμε» τις καλές ή τις καλύτερες ή τις άριστες στιγμές του. Θα ήταν άδικο και άκαιρο και για τον συνθέτη αλλά και για εμάς που μας έχει συντροφεύσει όλα αυτά τα χρόνια. Το έργο του είναι ενιαίο και πολιτικό. Με την ερμηνεία της πολιτικής ως ενός «συνόλου δραστηριοτήτων, συμπεριφορών, μέτρων ή πρακτικών, που ρυθμίζουν, διαμορφώνουν σχέσεις μεταξύ ατόμων ή ομάδων». Ο Θάνος Μικρούτσικος αυτό ακριβώς έχει επιτελέσει σε αυτή την 50ετία: τα τραγούδια του να διαμορφώνουν σχέσεις ατόμων ή ομάδων.

Ο συνθέτης επέλεξε πέντε φωνές για να αποδώσουν όλα αυτά τα τραγούδια που έχουν εγκατασταθεί για τα καλά στις καρδιές μας: Τον Γιάννη Κότσιρα που τον θεωρεί την καλύτερη φωνή της νεότερης γενιάς και κατευθείαν απόγονο του Γρηγόρη Μπιθικώτση.Τους αγαπημένους του Μίλτο Πασχαλίδη και Χρήστο Θηβαίο, τον Κώστα Θωμαîδη, που ο Μικρούτσικος θεωρεί τον σπουδαιότερο τραγουδιστή του «ενδιάμεσου χώρου», και τη Μαριάννα Πολυχρονίδη, τελευταία ανακάλυψη του Θάνου, η οποία ερμήνευσε τα τραγούδια της «Ομίχλης των καιρών».