Αλέξης Τσίπρας: «Τώρα ή θα υπογράψω ή θα φύγουμε»…

Οι αποφασιστικές μάχες δεν δόθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής των 19, αλλά στις τετραμερείς συναντήσεις που ακολούθησαν. Η πρώτη ξεκίνησε περίπου στις 9 το βράδυ, όταν Μέρκελ, Ολάντ και Τσίπρας συνόδευσαν τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στο γραφείο του στον 8ο όροφο του κτιρίου. Στο τραπέζι υπήρχαν τέσσερις γρίφοι προς επίλυση: ο ρόλος του ΔΝΤ, το Ταμείο αξιοποίησης ελληνικής περιουσίας ύψους 50 δισ. ευρώ με έδρα το Λουξεμβούργο, η χρηματοδότηση-γέφυρα και το επείγον σήμα από την ΕΚΤ ώστε να ανοίξουν οι τράπεζες. Η συνάντηση υπήρξε άκαρπη. Το θέμα του Ταμείου μπλόκαρε τα πάντα. Η κυρία Μέρκελ επέμενε ότι για να περάσει τη συμφωνία από το γερμανικό Κοινοβούλιο χρειάζεται να είναι υποθηκευμένο το δάνειο. Ο κ. Τσίπρας απαντούσε: «Αυτό που ζητάτε είναι αδιανόητο. Προσπαθείτε να μας ταπεινώσετε και να μας γελοιοποιήσετε για να στείλετε ένα πολιτικό μήνυμα».

Οι ηγέτες της ευρωζώνης προσήλθαν στο καθιερωμένο δείπνο και αμέσως μετά ξεκίνησε ξανά η τετραμερής. Κατά τις 2 π.μ., σε ένα διάλειμμα, ο κ. Τσίπρας κατέβηκε στο γραφείο της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας (έναν όροφο κάτω από το γραφείο Τουσκ), αγχωμένος και θυμωμένος. Εκεί τον περίμεναν οι Γιάννης Δραγασάκης, Νίκος Παππάς, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Νίκος Κοτζιάς, Γιώργος Χουλιαράκης, Γαβριήλ Σακελλαρίδης και προσπάθησαν να του φτιάξουν τη διάθεση δείχνοντάς του την ανταπόκριση που είχε στο Twitter το #Thisisacoup που ήταν εξαιρετικά δημοφιλές στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στη Βρετανία. «Αυτό που περνάς το καταλαβαίνει ο κόσμος» του έλεγαν. Ο Πρωθυπουργός όμως δεν χαιρόταν, επειδή ήξερε ότι έφθασε η ώρα των αποφάσεων. Ο κ. Τσακαλώτος άρχισε να ετοιμάζει μια εναλλακτική πρόταση για το Ταμείο προκειμένου να μείνει στην Ελλάδα και τα χρήματα από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας να πάνε και για την ανάπτυξη, όχι μόνο για το χρέος.

Στο μεταξύ ενεργοποιήθηκαν και αφανείς παράγοντες, όπως ο επικεφαλής της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωκοινοβούλιο Τζιάνι Πιτέλα, ο οποίος τους προηγούμενους μήνες είχε αναπτύξει προσωπική επαφή με τον κ. Τσίπρα και στο διάστημα πριν από το δημοψήφισμα προσπάθησε να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στην Αθήνα, στο Παρίσι, στη Ρώμη και στον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Μόλις ενημερώθηκε ο κ. Πιτέλα για την ιδέα του Ταμείου με έδρα το Λουξεμβούργο ενεργοποίησε αμέσως το δίκτυό του. «Αυτή η πρόταση θα εξαγρίωνε κάθε κοινωνία του ευρωπαϊκού Νότου» τους είπε. Οταν ο έλληνας υπουργός Οικονομικών ετοίμασε την πρόταση, έκτασης μιας σελίδας, έσπευσε να συνεννοηθεί με τους Γάλλους και βρήκε προετοιμασμένο το έδαφος. Ο κ. Τσίπρας τηλεφώνησε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. «Αυτά που ζητάνε είναι εξωπραγματικά!» του είπε θυμωμένος αλλά παρότρυνε τον Πρωθυπουργό να μη φύγει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Στις 4 π.μ. η τετραμερής ξεκίνησε πάλι, αλλά μια δυσάρεστη έκπληξη περίμενε τον Πρωθυπουργό. Στο γραφείο του κ. Τουσκ βρισκόταν ο ολλανδός πρωθυπουργός, ο οποίος επισκέφθηκε τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ως εκπρόσωπος πέντε κρατών-μελών και ζήτησε, παρότι απρόσκλητος, να παραμείνει στη συνάντηση. Ο κ. Ρούτε άρχισε να κατηγορεί την Ελλάδα για το χρέος, ο κ. Τσίπρας ζητούσε εκνευρισμένος να φωνάξουν και τον Ματέο Ρέντσι, θερμό υποστηρικτή της χώρας μας, και η συνάντηση έληξε άδοξα. Ο Πρωθυπουργός κατέβηκε «σκασμένος», όπως λένε οι συνεργάτες του στα γραφεία της ελληνικής αντιπροσωπείας. Προτού όμως προλάβει να μιλήσει με τους συνεργάτες του τον ειδοποίησαν ότι «είναι έξω ο Σαπέν». Ο γάλλος υπουργός Οικονομικών κλείστηκε σε ένα δωμάτιο με τους συνεργάτες του και τους κ.κ. Τσακαλώτο και Χουλιαράκη, επεξεργάστηκαν τα σημεία που εμπόδιζαν την ολοκλήρωση της συμφωνίας και έβγαλαν το προσωρινό Grexit από τη συζήτηση.

Στις 6 π.μ. ο κ. Τσίπρας κατέβηκε και είπε στους συνεργάτες του: «Τι να κάνω; Τώρα ή θα υπογράψω ή θα φύγουμε». Ολοι τον συμβούλευσαν να υπογράψει, αλλά η συζήτηση διακόπηκε απότομα. Αυτή τη φορά στα γραφεία της ελληνικής αντιπροσωπείας εμφανίστηκε ο κ. Ολάντ, ο οποίος κλείστηκε σε ένα δωμάτιο με τον κ. Τσίπρα επί 20 λεπτά. Κατόπιν ανέβηκαν μαζί στο γραφείο του κ. Τουσκ. Μοναδικό αγκάθι παρέμενε το Ταμείο, αλλά τόσο μεγάλο που λίγο έλειψε να τινάξει τα πάντα στο αέρα.

Η Ελλάδα έφθασε μια ανάσα από το Grexit, Μέρκελ και Τσίπρας, διαπιστώνοντας το αδιέξοδο, σηκώθηκαν να φύγουν από τη συνάντηση. «Συγγνώμη, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να βγείτε από αυτό το δωμάτιο» τους είπε ο κ. Τουσκ και απείλησε να πει, όπως ο ίδιος δημοσίως παραδέχθηκε, ότι η Ευρώπη βρέθηκε κοντά στην καταστροφή για 2,5 δισ. ευρώ από κάθε πλευρά –η κυρία Μέρκελ ήθελε να διοχετευθούν 10 δισ. ευρώ για επενδύσεις και ο Τσίπρας 15 δισ. ευρώ.

Τελικώς στις 9 το πρωί ο κ. Τσίπρας κατάκοπος, σε κακή ψυχολογική κατάσταση, ανακοίνωσε στους συνεργάτες του μονολεκτικά: «Υπέγραψα».