Εβδομήντα χρόνια μετά την αυτοκτονία του αρχικαπετάνιου του ΕΛΑΣ Αρη Βελουχιώτη, το ΚΚΕ τιμά τη μνήμη του στο σημείο όπου αυτοκτόνησε στις 16 Ιουνίου 1945, στη Μεσούντα Αρτας. Ο γενικός γραμματέας του κόμματος Δ. Κουτσούμπας θα μιλήσει το Σάββατο 20 Ιουνίου σε εκδήλωση αφιερωμένη στον Βελουχιώτη στην πλατεία Σκουφά στην Αρτα, ενώ την Κυριακή 21 Ιουνίου θα καταθέσει στεφάνι στο μνημείο των μαχητών του ΔΣΕ στις Μελάτες Αρτας, καθώς και στο σημείο όπου αντάμωσε τον θάνατο ο ανυπόταχτος αντάρτης περικυκλωμένος από τους διώκτες του –παρακρατικούς και άνδρες του 118ου Τάγματος της Εθνοφυλακής. Μπορεί ο Περισσός να μην επιφύλαξε στον θρύλο της Εθνικής Αντίστασης την κομματική αποκατάστασή του για τη διαγραφή του από το κόμμα, ωστόσο πολιτικά τον αποκατέστησε δικαιώνοντάς τον για την άποψη που είχε διατυπώσει όσον αφορά τη Συμφωνία της Βάρκιζας (12 Φεβρουαρίου 1945) θεωρώντας την υποχωρητική και συμβιβαστική, αν και δεν του συγχώρεσε ποτέ ότι παραβίασε τις συλλογικές αποφάσεις της ηγεσίας και δεν πειθάρχησε στις (οδυνηρές) κομματικές αποφάσεις παίρνοντας και πάλι τον δρόμο για το βουνό.
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ του Ιουλίου 2011 αποφάσισε την «επίσημη πολιτική αποκατάσταση του Αρη Βελουχιώτη» θεωρώντας ότι «είχε δίκιο ως προς την εκτίμηση που έκανε για τη Συμφωνία της Βάρκιζας». Ωστόσο, σημείωνε ότι «η διαφωνία του Αρη με τη Συμφωνία της Βάρκιζας δεν δικαιώνει τη στάση του απέναντι στη συλλογική θέση του Κόμματος και την παραβίαση από αυτόν της κομματικής πειθαρχίας, καθώς και την αξιοποίηση από τον Αρη της φήμης και του σεβασμού που είχε κατακτήσει την προηγούμενη περίοδο ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ και στέλεχος του ΚΚΕ». «Η στάση του αυτή, που αποτέλεσε ρήξη με τη θεμελιώδη αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, δεν καθιστά δυνατή τη μετά θάνατον αποκατάσταση και της κομματικής του ιδιότητας» διακήρυττε το ΚΚΕ.
Η διαγραφή
Η διαφωνία του Βελουχιώτη με τη Συμφωνία της Βάρκιζας και την παράδοση των όπλων του ΕΛΑΣ, παρά την αρχική συγκατάθεσή του στο πλαίσιο της «κομματικής πειθαρχίας», οδήγησε στην καθαίρεση και διαγραφή του από το ΚΚΕ. «Σ’ όποια δουλειά κι αν με βάλετε δεν θ’ αποδώσω ποτέ όσα σε στρατό και πόλεμο. Αλλωστε, τώρα είναι και έξω από την όρεξή μου καθετί άλλο» έγραφε σε υπόμνημά του προς το Πολιτικό Γραφείο αμέσως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας. Λίγο αργότερα θα εξαγγείλει τη δημιουργία του Μετώπου Εθνικής Ανεξαρτησίας (ΜΕΑ) και τη συνέχιση του ένοπλου αγώνα αγνοώντας την ηγεσία, η οποία προσπάθησε ματαίως να τον σταματήσει.
Η ρήξη του με το κόμμα οδήγησε στη διαγραφή του στις αρχές Απριλίου από την 11η Ολομέλεια της ΚΕ με την επιφύλαξη ότι η απόφαση αυτή θα ενεργοποιείτο αν δεν πειθαρχούσε στις κομματικές εντολές και δεν έβγαινε από τη χώρα. Η απόφαση κρατήθηκε κρυφή αφενός προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο Βελουχιώτης θα υλοποιήσει τις απειλές του και αφετέρου για να μην προκαλέσει αντιδράσεις μεταξύ των αφοπλισμένων ΕΛΑΣιτών αλλά και για να μην τον διευκολύνει στα σχέδιά του για νέο αντάρτικο. Ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ δεν πειθάρχησε και μάλιστα, ενώ βγήκε με την ομάδα του από τη χώρα και πέρασε στην Αλβανία, επέστρεψε συνεχίζοντας τις προσπάθειες για συγκρότηση αντάρτικων τμημάτων. Ηταν τότε που η ηγεσία διαμήνυσε στις κομματικές οργανώσεις: «Ούτε ψωμί ούτε νερό στον δηλωσία «Μιζέρια» Αρη».
Η πρώτη επίσημη αναφορά στην αποκήρυξή του από το ΚΚΕ καταγράφεται στις 12 Ιουνίου 1945, τέσσερις ημέρες προτού αφήσει την τελευταία του πνοή στη χαράδρα του Φάγγου στη Μεσούντα Αρτας. Ηταν ένα μονόστηλο στη δεύτερη σελίδα του «Ριζοσπάστη» με το οποίο κατέρρεε και η όποια αυταπάτη έτρεφε ο Αρης, ο οποίος προσέβλεπε στη στήριξη του Ζαχαριάδη που είχε αναλάβει εκ νέου τα ηνία του κόμματος. Το μονόστηλο αυτό ανέφερε: «Ο σ. Ζαχαριάδης μας ανεκοίνωσε ότι η ΚΕ του ΚΚΕ, αφού συζήτησε πάνω σε εκθέσεις που ήλθαν από διάφορες κομματικές οργανώσεις, αποφάσισε να καταγγείλει ανοικτά την ύποπτη και τυχοδιωκτική δράση του Αρη Βελουχιώτη (Θανάση Κλάρα ή Μιζέρια). Ο Βελουχιώτης και ύστερα από τη σύναψη της Συμφωνίας της Βάρκιζας συνέχισε τη δράση του. Η δράση αυτή, που μονάχα την αντίδραση μπορούσε να εξυπηρετήσει, γιατί της έδινε όπλα για να κτυπά το ΚΚΕ, να παραβιάζει τη Συμφωνία της Βάρκιζας και να δικαιολογεί τα εγκλήματά της, δεν επιτρέπει πια καμμιά καθυστέρηση για την ανοιχτή καταγγελία του Αρη Βελουχιώτη».
«Ανώτερη ηθική»
Το θέμα πήρε διάσταση στον Τύπο της εποχής προκαλώντας την αντίδραση της ηγεσίας του ΚΚΕ. Την παραμονή του θανάτου του, Παρασκευή 15 Ιουνίου 1945, ο «Ριζοσπάστης» με πρωτοσέλιδο σχόλιο σημείωνε: «Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας ο Θανάσης Κλάρας ή Αρης Βελουχιώτης συνεχίζει τη δράση που μόνο την αντίδραση εξυπηρετεί και ξέχασε την υπόσχεση που είχε δώσει στο Κόμμα, όταν το 1942 ζήτησε να χρησιμοποιηθεί, καθώς και τις υποχρεώσεις που έχουν τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ». Ενώ τονιζόταν ότι «για τους λόγους αυτούς και ανεξάρτητα από τις υπηρεσίες που προσέφερε στον αντάρτικο αγώνα, το ΚΚΕ δεν δίστασε ούτε στιγμή και τον διέγραψε». Μάλιστα η ηγεσία καυχιόταν ότι «το γεγονός αυτό είνε κάτι πρωτοφανές για τους φαυλοκράτες της αντίδρασης». «Ποτέ ελληνικό πολιτικό κόμμα δε μας συνήθισε με τέτοιου είδους πράξεις όπως αυτή που έκανε χωρίς δισταγμό το Κόμμα. Κι αυτό πιστοποιεί για μία ακόμα φορά την ανώτερη πολιτική ηθική με την οποία είνε διαποτισμένο το ΚΚΕ» αναφερόταν.
Η αποκήρυξή του στις 16 Ιουνίου 1945
Η επίσημη ανακοίνωση για τη διαγραφή του δημοσιεύθηκε κατά τραγική σύμπτωση την ημέρα του θανάτου του στο φύλλο του «Ριζοσπάστη» του Σαββάτου 16 Ιουνίου 1945, λίγες ώρες προτού τραβήξει τη σκανδάλη του πιστολιού του εγκλωβισμένος από τους διώκτες του και προτού τον αγκαλιάσει το πρωτοπαλίκαρό του Τζαβέλας κρατώντας μια χειροβομβίδα: «Ο Κλάρας, αφού μια φορά πρόδωσε και αποκήρυξε το ΚΚΕ επειδή λύγισε μπροστά στην τρομοκρατία του Μανιαδάκη, ξαναζήτησε στον καιρό του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα να ξαναγοράσει με το αίμα του την προδοσία του εκείνη που αναγνώρισε και καταδίκασε. Το ΚΚΕ τούδωσε τη δυνατότητα αυτή. Σήμερα όμως σε μια δύσκολη και κρίσιμη στιγμή, από δειλία και φόβο, παρά τις υποσχέσεις και τη συμφωνία που στα λόγια έδειξε, απειθαρχεί πάλι, ξαναπροδίδει το ΚΚΕ με την τυχοδιωκτική και ύποπτη στάση του που μονάχα τον εχθρό ωφελεί. Στο ΚΚΕ δεν έχει θέση κανένας οσοδήποτε ψηλά κι αν στέκει και οσοδήποτε μεγάλος κι αν είναι, όταν οι πράξεις του δεν συμβιβάζονται με το κοινό συμφέρον και όταν παραβιάζεται η δημοκρατική εσωκομματική πειθαρχία» ανέφερε η ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου, ενώ η είδηση του θανάτου του φιλοξενήθηκε στη δεύτερη σελίδα του «Ριζοσπάστη» στο φύλλο της Τρίτης 19 Ιουνίου 1945 σε ανταπόκριση από τη Λάρισα που δεν ξεπερνούσε τις 85 λέξεις υπό τον τίτλο «Ο Αρης αυτοκτόνησε αφού τραυματίσθηκε σε συμπλοκή με Αγγλους, Εθνοφύλακες και μοναρχικούς ληστοσυμμορίτες».
Η επίσημη ανακοίνωση για τη διαγραφή του δημοσιεύθηκε κατά τραγική σύμπτωση την ημέρα του θανάτου του στο φύλλο του «Ριζοσπάστη» του Σαββάτου 16 Ιουνίου 1945, λίγες ώρες προτού τραβήξει τη σκανδάλη του πιστολιού του εγκλωβισμένος από τους διώκτες του και προτού τον αγκαλιάσει το πρωτοπαλίκαρό του Τζαβέλας κρατώντας μια χειροβομβίδα: «Ο Κλάρας, αφού μια φορά πρόδωσε και αποκήρυξε το ΚΚΕ επειδή λύγισε μπροστά στην τρομοκρατία του Μανιαδάκη, ξαναζήτησε στον καιρό του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα να ξαναγοράσει με το αίμα του την προδοσία του εκείνη που αναγνώρισε και καταδίκασε. Το ΚΚΕ τούδωσε τη δυνατότητα αυτή. Σήμερα όμως σε μια δύσκολη και κρίσιμη στιγμή, από δειλία και φόβο, παρά τις υποσχέσεις και τη συμφωνία που στα λόγια έδειξε, απειθαρχεί πάλι, ξαναπροδίδει το ΚΚΕ με την τυχοδιωκτική και ύποπτη στάση του που μονάχα τον εχθρό ωφελεί. Στο ΚΚΕ δεν έχει θέση κανένας οσοδήποτε ψηλά κι αν στέκει και οσοδήποτε μεγάλος κι αν είναι, όταν οι πράξεις του δεν συμβιβάζονται με το κοινό συμφέρον και όταν παραβιάζεται η δημοκρατική εσωκομματική πειθαρχία» ανέφερε η ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου, ενώ η είδηση του θανάτου του φιλοξενήθηκε στη δεύτερη σελίδα του «Ριζοσπάστη» στο φύλλο της Τρίτης 19 Ιουνίου 1945 σε ανταπόκριση από τη Λάρισα που δεν ξεπερνούσε τις 85 λέξεις υπό τον τίτλο «Ο Αρης αυτοκτόνησε αφού τραυματίσθηκε σε συμπλοκή με Αγγλους, Εθνοφύλακες και μοναρχικούς ληστοσυμμορίτες».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
