Πυκνή ομίχλη φαίνεται ότι κάλυπτε την πορεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ Αθήνας και θεσμών. Τα μηνύματα που εκπέμπονται από τις διάφορες πλευρές παραμένουν αντιφατικά, με αποτέλεσμα όσο περνούν οι ημέρες ως το ορόσημο του Eurogroup της 11ης Μαΐου να παρατείνεται η αβεβαιότητα. Τα ταμειακά διαθέσιμα κινούνται στο όριο, με την καταβολή της δόσης στο ΔΝΤ στις 12 Μαΐου να πλησιάζει απειλητικά. Πρόκειται για στοιχείο που οι εταίροι γνωρίζουν πολύ καλά.
«Διαρροές» και δηλώσεις


Παρά τις «διαρροές» από πηγές που πρόσκεινται στο Μέγαρο Μαξίμου περί έκτακτης σύγκλησης του Eurogroup αύριο Δευτέρα 4 Μαΐου, κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιωνόταν, ενώ πολλών τα βλέμματα είναι στραμμένα στις προσεχείς αποφάσεις της ΕΚΤ. «Οσο η ελληνική πλευρά εμφανίζεται εποικοδομητική δεν ανησυχώ» δήλωνε την Παρασκευή το μεσημέρι στο «Βήμα» ευρωπαίος αξιωματούχος. «Αν αυτό αλλάξει, τότε φυσικά θα υπάρξουν προβλήματα» προσέθετε, σημειώνοντας ότι «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στον ορίζοντα προοπτική για staff level agreement».
Αυτός είναι και ο λόγος που παρά την κριτική ότι προβαίνει σε δηλώσεις που δεν θα έπρεπε, ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ τόνισε πριν από λίγα 24ωρα ότι η ευρωζώνη προετοιμάζεται για διάφορα ενδεχόμενα, χωρίς να αποκλείει (εμμέσως) ακόμη και Grexit. Την ίδια στιγμή ο κ. Ντάισελμπλουμ ετοιμάζει τις βαλίτσες του για περιοδεία το διάστημα 6-8 Μαΐου σε Παρίσι, Βερολίνο και Ρώμη (στις χώρες που έχουν δώσει και τα περισσότερα δάνεια στην Ελλάδα). Δεν πρέπει πάντως να λησμονείται ότι ο ολλανδός υπουργός Οικονομικών βρίσκεται και σε… προεκλογική εκστρατεία για την παραμονή του στη θέση του προέδρου του Eurogroup.
Ωστόσο η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές παρέμενε σημαντική. Οι εκπρόσωποι των θεσμών εξακολουθούσαν να έχουν σοβαρές ανησυχίες για διάφορες πτυχές του πολυνομοσχεδίου που προωθεί η κυβέρνηση. Παράλληλα υπάρχουν σοβαρές διαφορές για το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος, ενώ για να μπορέσει να βρεθεί κοινός τόπος θα απαιτηθούν, σύμφωνα με άριστα ενημερωμένες πηγές, επώδυνοι συμβιβασμοί σε μέτωπα στα οποία η κυβέρνηση έχει προεκλογικώς χαράξει «κόκκινες γραμμές».
Καθοριστικός παραμένει ο ρόλος του ΔΝΤ. Το Ταμείο θεωρεί ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν μπορεί να ιδωθεί αποσπασματικά από την επόμενη φάση, η οποία αφορά το επόμενο πρόγραμμα που έρχεται τον Ιούνιο. Επομένως θέλει να καταγραφούν με σαφήνεια ποια θα είναι τα θέματα εκείνα (π.χ. εργασιακά, Ασφαλιστικό) που θα αποτελέσουν μέρος του επόμενου προγράμματος. Αλλωστε το τρέχον πρόγραμμα του ΔΝΤ ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2016 και απαιτείται «οδικός χάρτης» ώστε να συνεχιστούν ομαλά οι εκταμιεύσεις του. Ισως αυτός να είναι ο λόγος που στελέχη του Ταμείου επιμένουν σε θέσεις οι οποίες έχουν διατυπωθεί ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο.
Το κλίμα έχει βελτιωθεί κυρίως λόγω της παρουσίας του Γιώργου Χουλιαράκη στις διαπραγματεύσεις. Οι εκπρόσωποι των δανειστών τον θεωρούν σοβαρό, μετρημένο και με κύρος, κάτι που έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με τις απόψεις τους για το δίδυμο Νίκου Θεοχαράκη – Ελενας Παναρίτη. Ωστόσο οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι η επικοινωνιακή προβολή των αλλαγών στην ομάδα διαπραγμάτευσης είναι υπερβολική.
Αλλωστε τόσο ελληνικές όσο και ευρωπαϊκές πηγές εξακολουθούν να θεωρούν την παρουσία του Γιάνη Βαρουφάκη στο υπουργείο Οικονομικών αντιπαραγωγική. Παράλληλα ο ρόλος συντονιστή που φέρεται να έχει αναλάβει ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δεν θεωρείται ότι «αλλάζει το παιχνίδι» . Ορισμένοι εκτιμούν μάλιστα ότι ο έλληνας υπουργός Οικονομικών λειτουργεί πλέον σαν «σαμποτέρ».
Στο παρασκήνιο, ο ρόλος της ΕΚΤ παραμένει κομβικός. Η πορεία των συνομιλιών θα κρίνει πώς θα διαμορφωθεί η στάση της. Αν τα πράγματα πάνε ομαλά και διαφανεί χαραμάδα ελπίδας για εκταμίευση μέρους ή και όλης της δόσης, τότε η ΕΚΤ θα μπορούσε να εξετάσει άρση των περιορισμών για τα έντοκα γραμμάτια. Πρόκειται για βασική προϋπόθεση και αυτό ακριβώς ήταν που είπε το Μπενουά Κερέ, στέλεχος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, σε συζήτηση που είχε με μέλη της Οικονομικής και Νομισματικής Επιτροπής (EFC) το βράδυ της περασμένης Τετάρτης. «Δεν πρόκειται για έκφραση κάποιας προσδοκίας για το τι θα μπορούσε ή θα ήταν πιθανό να συμβεί στις 11 Μαΐου» έλεγε στο «Βήμα» πηγή από τη Φρανκφούρτη.
Ο ρόλος του Πρωθυπουργού


Το μόνο σημείο που μετά βεβαιότητος έχει αλλάξει στις διαπραγματεύσεις είναι ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μοιάζει πλέον να έχει κατανοήσει πολύ καλά τις κατακλυσμιαίες επιπτώσεις από τη μη επίτευξη συμφωνίας. Σε αυτό καταλυτικός ήταν ο ρόλος της Ανγκελα Μέρκελ. Σύμφωνα με πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν, η καγκελάριος κατέστησε απολύτως σαφές στον έλληνα πρωθυπουργό, στην τελευταία συνάντησή τους στις Βρυξέλλες, τι πρέπει να γίνει ώστε να υπάρξει συμφωνία.
Η γερμανίδα ηγέτις δεν θέλει Grexit. Καθοδηγούμενη από ρεαλισμό η Μέρκελ εμφανίζεται διατεθειμένη για συμβιβασμό στους αριθμούς, αρκεί να μην εκτροχιάζονται οι ισορροπίες. Απαιτεί όμως σεβασμό στις δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ