Πιο κοντά η «φραγή» των πρόωρων συντάξεων

Ασφαλιστικό και εργασιακό αποτελούν δύο από τα σημαντικότερα «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των δανειστών για την επίτευξη της τελικής συμφωνίας και τη χρηματοδότηση της χώρας.

Οι αποστάσεις στις θέσεις των δύο πλευρών είναι τεράστιες και τίποτε δεν δείχνει –προσώρας –ότι μπορούν να γεφυρωθούν. Η αντιμετώπιση των ελλειμμάτων των Ταμείων με τον περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και τη διατήρηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος για τα επικουρικά ετέθη και πάλι κατά τη συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη με τη διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην Ουάσιγκτον. Αντιστοίχως ζητήθηκε να μην υπάρξουν αλλαγές στον κατώτατο μισθό στη χώρα μας ούτε στο καθεστώς των συλλογικών συμβάσεων.

Ο έλληνας υπουργός δεν ανέλαβε καμία δέσμευση στα θέματα αυτά, ενώ επέμενε ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στο πάγωμα της εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στη –σταδιακή –επαναφορά του κατώτατου μισθού.

Μεταβατικές διατάξεις

Οι πιέσεις που δέχεται η κυβέρνηση γύρω από το Ασφαλιστικό –πέραν της εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά –αφορούν και τη λήψη επώδυνων μέτρων έτσι ώστε να μειωθούν τα ελλείμματα και στα ταμεία κύριας ασφάλισης.

Ενα από τα προτεινόμενα μέτρα είναι ο περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων (προ του 62ου έτους της ηλικίας των ασφαλισμένων). Σημειωτέον ότι από το 2012 τα γενικά όρια συνταξιοδότησης έχουν προσδιοριστεί στο 67ο έτος με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης ή στο 62ο έτος με 40 έτη ασφάλισης. Ωστόσο κατηγορίες ασφαλισμένων διατηρούν σε ισχύ μεταβατικές διατάξεις πρόωρης συνταξιοδότησης.

Το θέμα αυτό έχει τεθεί κατ’ επανάληψη στο τραπέζι των συζητήσεων, παρά τις δηλώσεις αρμοδίων κυβερνητικών παραγόντων περί του αντιθέτου. Η ελληνική πλευρά αντικρούει οποιαδήποτε πρόταση για ανατροπή προϋποθέσεων και ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης όσων διαθέτουν ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα.

Οι παρεμβάσεις

Η κυβέρνηση περιορίζει τις παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό στις ενοποιήσεις Ταμείων –έτσι ώστε να επιτευχθούν εσωτερικές οικονομίες στο σύστημα -, στη λήψη μέτρων περιορισμού της εισφοροδιαφυγής και στην αναζήτηση νέων πόρων χρηματοδότησης του συστήματος, με τη δημιουργία «κουμπαρά» στον οποίο θα εισρέουν πόροι από διάφορες πηγές.

Ωστόσο σε δεύτερο χρόνο –πιθανότατα εντός του θέρους –η κυβέρνηση δεν θα αποφύγει νέα συζήτηση για το Ασφαλιστικό, καθώς τα ελλείμματα του συστήματος προβλέπεται να είναι και φέτος ασφυκτικά (προϋπολογίζεται έλλειμμα 1,8 δισ. ευρώ στα τρία μεγαλύτερα Ταμεία) και η λήψη μέτρων φαντάζει μονόδρομος.

Σε ό,τι αφορά τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, η κυβέρνηση σημειώνει πως το μόνο θέμα που εξετάζει είναι ο περιορισμός των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου που εφαρμοζόταν κατά κόρον στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και ζημίωσε σημαντικά τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ο περιορισμός των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων είχε τεθεί από τους δανειστές και στην προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία διεκδικούσε μεταβατική περίοδο ως το 2019 για την κατάργηση των εξαιρέσεων προκειμένου να αποφύγει το «καταστροφικό για τα Ταμεία κύμα αποχωρήσεων».

Οι «παλαιοί ασφαλισμένοι»

Να σημειωθεί ότι χαμηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης εξακολουθούν να έχουν οι λεγόμενοι «παλαιοί ασφαλισμένοι» (πριν από το 1983), νέοι εργαζόμενοι σε βαρέα και ειδικές κατηγορίες (μουσικοί, ηθοποιοί, τραγουδιστές, χορευτές), μητέρες ανηλίκων που είχαν συμπληρώσει τα προηγούμενα χρόνια τα ελάχιστα έτη ασφάλισης αλλά δεν έχουν την ηλικία (π.χ. μητέρα ανηλίκου που το 2010 είχε συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, με όσα ισχύουν σήμερα, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί στα 50 με μειωμένη ή στα 55 με πλήρη σύνταξη).

Τέλος, το υπουργείο Εργασίας έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να θιγούν οι μητέρες ανηλίκων, οι εργαζόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά και τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).