Καταχνιά, νταούλια, ζουρνάδες
Κάπως έτσι, με γενναιότητα και ευγένεια να ζούμε και να φεύγουμε

Χειμώνας και καταχνιά, ορατότης μηδέν. Ημέιλ και sms πάνε και έρχονται, απανωτές τηλεδιασκέψεις γίνονται, τα κινητά έχουν πάρει φωτιά. Ολες οι νέες τεχνολογίες στην υπηρεσία παραδοσιακών παιχνιδιών, όπως η κολοκυθιά: «ένας μήνας παράταση» –«και γιατί να είναι ένας;» –«αμ πόσοι θες να είναι;» –«να είναι δώδεκα» –«και γιατί να είναι δώδεκα;»… «πεντακόσια εκατομμύρια θα εισπράξουμε με το λόττο για τον ΦΠΑ» –«και γιατί να είναι πεντακόσια;» –«αμ πόσα θες να είναι;» –«να είναι το πολύ πενήντα» –«και γιατί να είναι πενήντα;»…

Κάποιοι ενθουσιάζονται με την καταχνιά, διασκεδάζουν παραδοσιακά, νταούλια και ζουρνάδες ακούγονται στο βάθος. Ούλοι ντυμένοι στο φλουρί κάθονται και τρων και πίνουν και το Σίτι φοβερίζουν: θρασίμια, κάτσετε καλά γιατί σας τρώμ’ τα δανεικά. Δώστε μας τ’ αρματολίκι γιατ’ ερχόμαστε σα λύκοι.
Χορεύουν αντρικούς χορούς, τσάμικους και πυρρίχιους, τέτοιους –αντρίκειους για την ακρίβεια, όπως κάποτε ο Αντρέας. Τον άκουσα τον Αλέξη Τσίπρα στο ραδιόφωνο να λέει για τους ανθρώπους τον αγορών «εμείς θα βαράμε το νταούλι και αυτοί θα χορεύουνε, δεν θα παίζουνε αυτοί το ζουρνά και εμείς θα χορεύουμε» –σαν να άκουγα τον μακαρίτη, μετεμψύχωση.
Καταχνιά, ημερολόγιό μου, θολούρα. Κάνει απεργία πείνας εκείνο το έρημο παιδί, ο Νίκος Ρωμανός, που σκότωσαν τον φίλο του αστυνομικοί την ημέρα της γιορτής του και έγινε κλέφτης για να εκδικηθεί –αρματολίκι πάντως προσοδοφόρο δεν διεκδίκησε. Και ο εισαγγελέας Χαράλαμπος Αθανασίου (που έγινε υπουργός «Δικαιοσύνης» επειδή ως συνδικαλιστής οργάνωσε επιτυχημένες πλην απαγορευμένες από το Σύνταγμα απεργίες δικαστικών κατά της κυβέρνησης του ΠαΣοΚ) δηλώνει πως «ούτε ο Θεός ο ίδιος δεν μπορεί να κάνει κάτι» για το θέμα των σπουδών του Νίκου Ρωμανού. Ας πεθάνει, λοιπόν.
Υπάρχει βέβαια κάτι το κωμικοτραγικό, αναρχικός επαναστάτης να θέλει να σπουδάσει «διοίκηση επιχειρήσεων»· τουλάχιστον ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος διάλεξε σπουδές μαθηματικών εξ αποστάσεως σε γαλλικό πανεπιστήμιο. Αλλά σημασία έχει να δώσουν στον μικρό και στους συντρόφους του την ευκαιρία να επανενταχθούν, να μην καταστρέψουν τους εαυτούς τους, και άλλους.
Ποιος όμως από τους πωρωμένους για εξουσία νοιάζεται για τέτοιες λεπτομέρειες; Εδώ παίζεται τ’ αρματολίκι της Ελλάδας, χρυσωρυχείο πραγματικό –με τα παιδιά που νόμισαν πως έγιναν αντάρτες θα ασχολούνται;
Χρουτς-παφ
Με αργές επαγγελματικές κινήσεις οι εργάτες φτυάριζαν τον σωρό από χώμα που ήταν μπροστά τους. Χρουτς έκανε το φτυάρι πάνω στο τσιμέντο, παφ έκανε το χώμα καθώς έπεφτε. Λεπτό χώμα, ανάλαφρο, χρώμα καστανό, ανακατωμένο με σπασμένα κεραμίδια και πετρούλες. Χρουτς-παφ ο ένας, χρουτς-παφ ο άλλος, διαδοχικά, με απόλυτη τάξη.
Τέλειωσε ο σωρός, το χώμα σκέπασε τα λουλούδια που είχαμε αφήσει πάνω στο φέρετρο. Αλλά δεν φύγαμε αμέσως, μείναμε να κοιτάμε τον τάφο, όπου εμείς είχαμε ρίξει χούφτες χώμα προτού φτυαρίσουν οι εργάτες.
Και μέσα ήταν η Ματίνα, η Ματίνα Ναούμη –έθαψαν μεγάλο κομμάτι του κόσμου καθενός και καθεμιάς από όσους ήμασταν εκεί οι εργάτες, το πήρε μαζί της η Ματίνα. Το δικό μου κομμάτι είχε να κάνει με γενικές συνελεύσεις φοιτητών στο Παρίσι και το ενυδρείο του ΕΚΚΕ. Με περιοδείες σε κακοτράχαλα βουνά, σε χωριά, πολίχνες και πόλεις άγνωστες ή διάσημες όπως τα Στουρναρέικα, τα Τρίκαλα, το Συρράκο, η Ζαβέρδα, η Σύρος.
Ημέρες ατέλειωτες αντιγραφών από δημοτολόγια και συμβολαιογραφεία, άπειρες ώρες συζητήσεων με χωρικούς και αστούς, καταγραφής αναμνήσεων, φωτογραφίσεων, συμπλήρωσης ερωτηματολογίων, βιβλιογραφικών δελτίων, επεξεργασίας πινάκων, διαγραμμάτων, στατιστικών συσχετίσεων, χαρτών –και διαβασμάτων, φυσικά: τι λέει η παλιά και νέα βιβλιογραφία επί του θέματος των αγροτικών συνεταιρισμών ή της μετάλλαξης των αγροτικών κοινοτήτων ή για τη δημογραφία του 19ου αιώνα;

Για να τυπωθούν βιβλία και άρθρα που τότε ίσως ενδιέφεραν λίγους ειδικούς και τώρα δεν ενδιαφέρουν κανέναν, υφίστανται τις θωπείες της σκόνης των ραφιών ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και κάποια στιγμή θα υποκύψουν στην ανελέητη κριτική των ποντικών, σε κάποια αποθήκη, όταν καινούργια άρθρα και βιβλία θα πάρουν τη θέση τους στα ράφια.
Ματίνα Ναούμη
Ηταν σπουδαία η Ματίνα: όμορφη, διαβασμένη, γενναιόδωρη, εργατική, υπομονετική, με σταθερές αξίες και ισχυρές απόψεις αλλά που δεν τσακωνόταν για αυτές με κανέναν. Η πολυτέλεια της ιστορικής δημογραφίας στο ΕΚΚΕ από τη μια, από την άλλη ο καταναγκασμός της μικρής οικογενειακής επιχείρησης που τη φορτωνόταν όλο και περισσότερο αφού είχε την ατυχία να βλέπει τους αδελφούς της που τη διαχειρίζονταν να φεύγουν πριν από αυτή.
Η κρίση τη βρήκε μόνη, την πάλεψε. Αλλά την άνοιξη έκλεισε το τελευταίο κατάστημα της μικρής αλυσίδας υποδηματοπωλείων «Ναούμη», με ιστορία 60 χρόνων πίσω της. Καρκίνος, τον πάλεψε και αυτόν –τη νίκησαν όμως τα ύπουλα ενδονοσοκομειακά μικρόβια, αυτά τα αόρατα, αδηφάγα, άπληστα πλασματάκια που μας κάνουν υλικό για τους επόμενους ιστορικούς δημογράφους.
Συμβατική ιστορία της κρίσης, εντάσσεται στον «κώδωνα» της κανονικής κατανομής των στατιστικών, χωρίς να απέχει ούτε καν μια «τυπική απόκλιση» από τον μέσο όρο; Μπορεί –αλλά για τον Αλαίν, τη Ρεβέκκα, τον Αλέξη και όσους την αγαπούσαμε δεν είναι· κάνει την καταχνιά της εποχής πυκνότερη, τη γεύση των γεγονότων και των χριστουγεννιάτικων μελομακάρονων πικρότερη.
Χειμώνας και καταχνιά, ημερολόγιό μου. Κλέφτες ετοιμάζονται να γίνουν αρματολοί, έχουν την ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας που, αν δεν οφείλεται σε πολλά τσίπουρα που καταναλώθηκαν πάνω στη χαρά της γιορτής με ζουρνάδες και νταούλια, την καλλιεργούν οι κόλακες γύρω από τον αρχηγό. Ή η άγνοια πως υπάρχει κόσμος και έξω από τα κομματικά γραφεία.
Οι νυν αρματολοί κάνουν ό,τι μπορούν για να μη χάσουν τ’ αρματολίκι και ξαναγυρίσουν στη μίζερη και επικίνδυνη ζωή του κλέφτη. Και εμείς έχουμε φθάσει σε τέτοια κατάσταση που ούτε να πενθήσουμε για τους φίλους μας όπως θα θέλαμε μπορούμε, ούτε να χαρούμε για τις γιορτές που έρχονται. Καταχνιά και θολούρα.
Χρουτς-παφ.
γραμματοκιβώτιο
diodorus@tovima.gr

Ο Σόλων με τη Σεισάχθεια έσωσε την Αθηναϊκή Δημοκρατία από επικίνδυνη οικονομική κρίση. Εκοψε νέες δραχμές με μειωμένη ποσότητα μετάλλου κατά 28%. Είναι το πρώτο γνωστό κούρεμα χρεών στον κόσμο –που όμως το πλήρωσαν οι ίδιοι οι Αθηναίοι. Οι νεότεροι Ελληνες πετύχαμε το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους στην Ιστορία, 105 δισ. ευρώ, εις βάρος κυρίως ασφαλιστικών ταμείων 47 χωρών. Για το υπόλοιπο χρέους, 300 δισ. με 1,9% για 40 χρόνια, ο κ. Λαφαζάνης δηλώνει «θα διαγράψουμε το χρέος με δημοκρατικές διαδικασίες»! Με τέτοια χάλια (άδεια ταμεία, κλειστές αγορές, επιτόκια 7% για μικρά δάνεια μικρής διάρκειας), μάλλον μας θεωρεί ηλίθιους –όλους, ξένους δανειστές και έλληνες ψηφοφόρους.
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΒΑΡΕΛΑΣ, ΘΡΑΚΟΜΑΚΕΔΟΝΕΣ
***
Ψάχνω κόκκινη μπογιά για να βάψω και δεν υπάρχει πουθενά. Λέτε να έχει καταναλωθεί στις «κόκκινες γραμμές;».
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΑΒΒΑΪΔΗΣ, @HOL.GR
***
Πέρα από την ανθρωπιστική πλευρά, θέατρο του παραλόγου μοιάζει: ολόκληρο το αριστερό κίνημα αγωνίζεται για να μπορέσει ένας επαναστάτης να πάρει το πτυχίο του μάνατζερ.
ΝΙΚΟΣ ΚΤΙΣΤΑΚΗΣ, @GMAIL.COM
***
Ηρέμησε, Διόδωρε, δεν προκύπτει από το γνωστό ημέιλ πρόθεση για πρόσθετη φορολογία στα μελομακάρονα.
ΑΒΑΔΑΙΟΣ, ΜΕΛΙΡΡΥΤΟΣ
***
Οι καταληψίες φοιτητές του Πανεπιστημίου Κρήτης μέσω ημέιλ πληροφορούν τους καθηγητές τους ποιες μέρες και ώρες μπορούν να έχουν πρόσβαση στα γραφεία τους –συνοδεία φοιτητοφρουράς, εννοείται. Πολύ κοντινή βλέπω τη μέρα που οι καθηγητές θα χάσουν πλήρως την πρόσβαση, ενώ οι φοιτητές θα βαθμολογούνται δημοκρατικά και δίκαια από τα συνδικαλιστικά τους όργανα.
ΠΙΤΕΡ ΟΡΤΟΝ, ΑΘΗΝΑ
***
Πρώτη δύναμη, λοιπόν, το Facebook, ως εργαλείο συσπείρωσης της ανεξάρτητης σιωπηρής πλειοψηφίας· κατ’ αρχήν στον φοιτητικό χώρο. Δυσοίωνες οι προοπτικές για τους εργατοπατέρες και τις ανατάσεις χειρός, όσο θα πληθαίνει η διαδικτυακή γενιά σε όλα τα επαγγέλματα.
ΣΤΑΥΡΟΣ, ΦΟΙΤΗΤΗΣ Π.Δ.
(ΠΡΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ)
***
Μας αντιγράφουν, όλο email ανταλλάσσουν.
Γ.Κ. @OTENET.GR
***
Με «Ρίζες» και με «Σύριζες», στο ’60 ξαναγύρισες…
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΧΙΑΣ

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ