Το δημοσιονομικό κενό οδηγεί σε νέα μέτρα την τριετία 2015-2017

Από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας και την πορεία των εσόδων θα κριθεί η επόμενη ημέρα στην οικονομική πολιτική. Το αναθεωρημένο Μνημόνιο ορίζει με σαφήνεια ότι υπάρχει δημοσιονομικό κενό και ανάγκη λήψης νέων μέτρων την τριετία 2015-2017. Αφήνει όμως ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και για μείωση των ανώτατων φορολογικών συντελεστών αν συνεχιστεί η υπεραπόδοση των εσόδων και αντιμετωπιστεί η μεγάλη πληγή της φοροδιαφυγής. Σημειώνει μάλιστα ότι μόνο από τον ΦΠΑ χάνονται 10 δισ. ευρώ ετησίως!

Στο αναθεωρημένο Μνημόνιο (ΜοU) που υπογράφει ο επικεφαλής των ελεγκτών της Κομισιόν Ματίας Μορς γίνεται λόγος για την ανάγκη προσδιορισμού μέτρων 7,7 δισ. ευρώ την τριετία 2015-2017: 2 δισ. ευρώ το 2015, 3,8 δισ. ευρώ το 2016 και 1,9 δισ. ευρώ το 2017.

Το αν η τρόικα θα επιμείνει τελικά να ληφθούν τα μέτρα, αρχής γενομένης από το φθινόπωρο και την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2015, θα κριθεί σε πρώτη φάση από την απόδοση των δράσεων της κυβέρνησης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Μεσοπρόθεσμα το κλειδί θα είναι η επιστροφή στην ανάπτυξη που αναμένεται ότι θα ενισχύσει τα φορολογικά έσοδα. Το νέο Μνημόνιο προβλέπει θετικό ρυθμό 0,6% του ΑΕΠ εφέτος και επιτάχυνση σε 2,9% το 2015 και 3,7% το 2016.

Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι οι γνωστές παρεμβάσεις όπως η παράταση ως και το 2016 της «έκτακτης» εισφοράς αλληλεγγύης, σε συνδυασμό με την καλή πορεία των εσόδων θα εξαφανίσουν το δημοσιονομικό κενό. Συνεργάτες του υπουργού Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα θυμίζουν ότι η τρόικα «την πάτησε» τον Σεπτέμβριο του 2013 όταν προέβλεπε έλλειμμα αντί για πλεόνασμα το 2014 και ζητούσε νέα μέτρα.

Οι εξελίξεις δικαίωσαν τον κ. Στουρνάρα και διέψευσαν τους υπολογισμούς της. Παράλληλα οι ίδιοι κύκλοι τονίζουν ότι στο νέο Μνημόνιο υπάρχει πρόβλεψη για τη δυνατότητα μείωσης των ανώτατων φορολογικών συντελεστών αν συνεχιστεί η υπεραπόδοση των εσόδων.

Αλλωστε η τρόικα δηλώνει ότι και ο εφετινός προϋπολογισμός κυλάει ομαλά. «Eίμαστε πεπεισμένοι ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι το 2014» τόνισε την Παρασκευή σημαίνον στέλεχος της τρόικας που ενημέρωσε τους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.

Η Κομισιόν βλέπει χρηματοδοτικό κενό 5,5 δισ. ευρώ ως το τέλος Μαΐου του 2015, ωστόσο επισημαίνει ότι εξασφαλίζεται η κάλυψή του. Εκτός από τις γνωστές μεθόδους, όπως ο εσωτερικός δανεισμός από φορείς της γενικής κυβέρνησης, οι Βρυξέλλες αναμένουν ακόμη μία έξοδο της Ελλάδας στις αγορές το επόμενο διάστημα.

Στη σελίδα 72 του νέου Μνημονίου σημειώνεται η πρόβλεψη για «πρόσθετες χρηματοδοτικές απαιτήσεις» 14,9 δισ. ευρώ ως το τέλος του 2015. Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται η απαίτηση να δημιουργηθεί ένα «μαξιλάρι μετρητών» 3,5 δισ. ευρώ που ανεβάζει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της διετίας 2014-2015 από το γνωστό νούμερο των 11,4 δισ. ευρώ στα 14,9 δισ. ευρώ.

Για την ώρα πάντως το «μαξιλάρι» του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ, δεν θα χρησιμοποιηθεί ως την ολοκλήρωση των στρες τεστ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προς το τέλος του έτους.

Μικρή επιδείνωση της δυναμικής του ελληνικού χρέους διαπιστώνει η έκθεση της Κομισιόν. Η τρόικα βλέπει κορύφωση του χρέους στο 177% του ΑΕΠ την περίοδο 2013-2014, ενώ ο λόγος του χρέους ως προς το ΑΕΠ αναμένεται ότι θα μειωθεί από το 2015 και θα υποχωρήσει στο 125% του ΑΕΠ το 2020 και στο 112% του ΑΕΠ το 2022. Ομως στην προηγούμενη έκθεσή της για τη βιωσιμότητα του χρέους η τρόικα προέβλεπε ότι το χρέος θα υποχωρούσε στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και «σημαντικά χαμηλότερα» του 110% το 2022.

«Αυτή η επιδείνωση οφείλεται σε διάφορους παράγοντες: στη χαμηλότερη πρόβλεψη για το ονομαστικό ΑΕΠ, στη μεγαλύτερη προσαρμογή των τιμών (αποπληθωρισμός), στη χαμηλότερη πρόβλεψη για τα έσοδα αποκρατικοποιήσεων λόγω καθυστερήσεων στην ιδιωτικοποίηση κρατικής περιουσίας και στη μεγαλύτερη αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών» αναφέρεται στην έκθεση. Τα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις ως τα τέλη του 2020 μειώνονται κατά 1,9 δισ. ευρώ στα 22,3 δισ. ευρώ, σύμφωνα με την έκθεση.

Πέρα από τα θερμά λόγια για το πρωτογενές πλεόνασμα, τη μείωση του ελλείμματος και τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος μετά την ανακεφαλοποίηση, το ίδιο στέλεχος άφησε αιχμές για τη στάση των ελλήνων πολιτικών στην πορεία της υλοποίησης του Μνημονίου: «Οι πολιτικοί συνηθίζουν να ρίχνουν το φταίξιμο στις Βρυξέλλες ή στους ξένους για μέτρα που δεν είναι δημοφιλή. Καλό θα ήταν οι έλληνες πολιτικοί να είχαν δράσει εγκαίρως επιχειρηματολογώντας υπέρ της αναγκαίας προσαρμογής, αντί να κατηγορούν την τρόικα για τα μέτρα» είπε.

Ερωτηθείς για το τι θα συμβεί μετά το Μνημόνιο, υποστήριξε ότι θα συνεχιστεί η ενισχυμένη εποπτεία με «περαιτέρω τακτικές επισκέψεις αποστολών στην Αθήνα». Δεν διευκρίνισε ωστόσο αν σε αυτές τις αποστολές ελέγχου μετά το Μνημόνιο θα συμμετάσχει και το ΔΝΤ στο σημερινό πλαίσιο της τρόικας που έχει συγκεντρώσει πολλές επικρίσεις στην Ευρώπη.