Τρόικα που χρειάζεται…

Την περασμένη Πέμπτη, παρότι Τσικνοπέμπτη, η ατμόσφαιρα στο κλειστό γήπεδο μπάσκετ του ΟΑΚΑ στον ευρωπαϊκό αγώνα Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού ήταν καθαρή. Δεν θύμιζε τίποτα από τη βαριά, αποπνικτική ατμόσφαιρα που επικρατεί στα ντέρμπι μεταξύ των δύο αιωνίων αντιπάλων. Και δεν είναι η τσίκνα από τα «βρώμικα» που τη δημιουργεί. Είναι τα καπνογόνα τα οποία συνηθίζουν να ανάβουν μαζικά οι οπαδοί για να «εκφοβίσουν» –μαζί με τις κροτίδες και όλα τα άλλα αντικείμενα που εκσφενδονίζουν –τον αντίπαλο.

Και η ατμόσφαιρα δεν ήταν μόνο καθαρή. Ηταν και λιγότερο ηλεκτρισμένη. Στον πάγκο των φιλοξενουμένων επικρατούσε ηρεμία. Δεν υπήρχαν ρίψεις αντικειμένων και κροτίδων. Ούτε προκλήσεις για να ερεθίσουν τους θερμόαιμους της εξέδρας και να δημιουργήσουν εντάσεις, διακοπές και πιθανή τιμωρία έδρας ή ομάδας. Δεν υπήρχε αμφισβήτηση για κάθε σφύριγμα των διαιτητών που φορτίζει την ήδη πολεμική ατμόσφαιρα.

Οι ίδιοι άνθρωποι, όμως, στον ίδιο αγώνα, σε εγχώρια διοργάνωση συμπεριφέρονται διαφορετικά. Προπονητές και παίκτες αμφισβητούν συνεχώς τις αποφάσεις των διαιτητών, οι παράγοντες «βγαίνουν από τα ρούχα τους», οι φίλαθλοι ανάβουν καπνογόνα, ρίχνουν κροτίδες, πετούν αντικείμενα, παρά τις απειλές για διακοπή του αγώνα και τιμωρία της έδρας ή της ομάδας, όπως προβλέπει ο Κανονισμός. Μόνο όταν η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο και αφού πρώτα έχει διακοπεί το παιχνίδι, τα πνεύματα ηρεμούν.

Το παράδειγμα των συνθηκών κάτω από τις οποίες διεξάγεται ένας αγώνας μπάσκετ μεταξύ των «αιωνίων» σε εγχώρια και σε ευρωπαϊκή διοργάνωση αποτελεί ίσως την καλύτερη εξήγηση γιατί τέσσερα χρόνια τώρα η κατρακύλα της χώρας δεν μπορεί να σταματήσει. Ολοι συμφωνούν ότι για να ανακάμψει η οικονομία και η κοινωνία απαιτούνται τομές και μεταρρυθμίσεις. Και η ικανότητα να εφαρμοστούν οι αλλαγές αυτές εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που χώρες με αποτελεσματικότερη κρατική μηχανή, δηλαδή με λιγότερη διαφθορά, όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία, μπόρεσαν με επιτυχία να εφαρμόσουν προγράμματα προσαρμογής και να αποφύγουν το Μνημόνιο ή να βγουν από αυτό. Σε χώρες όμως με χαμηλά επίπεδα κυβερνητικής αποτελεσματικότητας, όπως η Ελλάδα, όπου νόμοι ψηφίζονται αλλά ποτέ δεν εφαρμόζονται, οι μεταρρυθμίσεις, αντί να υλοποιηθούν και να ενισχύσουν την παραγωγικότητα, μπλοκάρονται από ποικίλα συμφέροντα, παραμένουν ανενεργές και τελικά παράγουν περισσότερη κοινωνική ανισότητα.

gpapai@dolnet.gr