Μας πήραν τον Καραγκιόζη! Του δώσανε τουρκική υπηκοότητα και δεν αντιδράσαμε. Τέλος πια εκείνα τα όνειρα που μας τρώνε και μας σώζουν. Τι θα απογίνουν ο Μεγαλέξαντρος, η γοργόνα και ο κατηραμένος όφις; Ευτυχώς αυτά δεν μπορούν να μας τα πάρουν, ούτε και τον σιορ Νιόνιο ούτε βέβαια τον μπαρμπα-Γιώργο! Οπως δεν μπορούν να «τουρκέψουν» τον περιπλανώμενο Κaraghioz των Βεδουίνων, ούτε τον αντιστασιακό Καραγκιόζη από τ΄ Αλγέρι που ανάγκασε τους Γάλλους να τον θέσουν υπό απαγόρευση…
Ενας, δύο, τρεις… πολλοί Καραγκιόζηδες μετανάστευσαν στις ακτές της Μεσογείου και στα παζάρια της Ανατολής, τότε, την παλιά εποχή των παλαιών αυτοκρατοριών. Και σήμερα συνεχίζουν να γοητεύουν μικρούς και μεγάλους σαν παραδείγματα του διαχρονικού χιούμορ και της κοινωνικής σάτιρας αλλά και σαν ζωντανά δείγματα του εξελικτικού πολιτιστικού συγκερασμού. Ετσι, τον δικό μας Καραγκιόζη δεν μπορεί κανείς να μας τον πάρει!
Ας σοβαρευτούμε λίγο… Ναι, υπάρχει σοβαρότατο θέμα με την υπόθεση «τουρκοποίησης» του Καραγκιόζη: Το ότι οι όποιες αντιδράσεις- σωστές ή λάθος, δεν έχει σημασία- εκδηλώθηκαν post mortem, μετά την ολοκλήρωση και το τέλος της διαδικασίας! Για μία ακόμη φορά ο δημόσιος, ο ιδιωτικός και ο πνευματικός χώρος της Ελλάδας δείχνει να αντιλαμβάνεται τις εξελίξεις και τα τεκταινόμενα, να μην αφουγκράζεται τον αχό των επερχομένων γεγονότων αλλά να αισθάνεται και να αντιδρά μόνον στα τετελεσμένα. Γιατί έχει κλειστεί στο καβούκι του, στη σύγχρονη παράγκα του Καραγκιόζη περιμένοντας την Ιστορία να χτυπήσει «τοκ-τοκ» ξυπνώντας τον από το όνειρο. Και εκεί είναι το πρόβλημα: μας πιάνουν στον ύπνο και στα μικρά και στα μεγάλα. Και κυρίως στα μικρά που μπορεί να γίνουν μεγάλα.
Τέτοιο είναι στην ουσία του και το θέμα με τον «Καραγκιόζη». Δεν είναι θέμα εθνικό ούτε μείζον πολιτιστικό. Κανένας σοβαρός δεν θα αμφισβητήσει την τουρκική καταγωγή του Καραγκιόζη. Οπως επίσης κανένας δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει ότι αποτελεί κοινό στοιχείο των πολιτισμών της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Η επιτυχία των γειτόνων μας δεν είναι ότι αναγνωρίστηκε η υπηκοότητα του Καραγκιόζη. Εγκειται στο ότι είχαν μια σημαντική επιτυχία σε ένα νέο πεδίο του παγκόσμιου ανταγωνισμού: στο πολιτισμικό μάρκετινγκ. Εκεί που μπορούν να δοθούν μάχες και για τα ρεμπέτικα, τους αμανέδες, τα λαϊκά μουσικά όργανα αλλά και τα φαγητά, τα ποτά και τα αφεψήματα. Γιατί και αυτά μαζί με τους Καραγκιόζηδες ταξίδευαν στα παζάρια της Ανατολής και στα λιμάνια της Μεσογείου σε μια εποχή που το μεγαλύτερο μέρος της ελεγχόταν από την Πόλη. Και θα είναι αμαρτία να το αντιληφθούμε μετά εορτής, σαν τον Καραγκιόζη…
