Ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ ήταν από τα πρώτα ονόματα που εμφανίστηκαν σε σχέση με έναν ηγετικό ρόλο στη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Λωρίδας της Γάζας βάσει του ειρηνευτικού σχεδίου του Ντόναλντ Τραμπ. Ηταν μάλιστα παρών στη σύνοδο για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα που συγκάλεσε ο αμερικανός πρόεδρος την περασμένη Δευτέρα στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου. Από την αρχή όμως η απόφαση να συνδεθεί ο Μπλερ με την ειρηνευτική πρωτοβουλία προκάλεσε σημαντική αντιπαράθεση και κριτική, ενώ και ο ίδιος ο Τραμπ παραδέχτηκε ότι δεν είναι αρεστός σε όλους τους ηγέτες της περιοχής.
Πηγές κοντά στον πρώην πρωθυπουργό διευκρίνισαν ότι ενώ ο Μπλερ έχει εμπλακεί στενά στη διαμόρφωση του σχεδίου και αναμένεται να συνεχίσει να το υποστηρίζει, οι ισχυρισμοί ότι αυτός ή οποιοδήποτε άλλο διεθνές πρόσωπο θα ενεργήσει ως «κυβερνήτης» της Γάζας είναι ανακριβείς. Αλλωστε το σχέδιο των 20 σημείων του προέδρου Tραμπ ορίζει ότι η καθημερινή διακυβέρνηση της Γάζας θα γίνεται από τους Παλαιστινίους, υπό την εποπτεία ενός διεθνούς μεταβατικού φορέα – του Συμβουλίου της Ειρήνης – με πρόεδρο τον Τραμπ.
Ο ρόλος του στον πόλεμο του Ιράκ
Με τη συζήτηση να συνεχίζεται γύρω από τον πιθανό ρόλο του Μπλερ, «Το Bήμα» μίλησε με βρετανούς ειδικούς για να αξιολογήσουν το ενδεχόμενο της συμμετοχής του στη μελλοντική διακυβέρνηση της Λωρίδας. Ρωτήσαμε τον Ανταμ Σοκχάτ, ανεξάρτητο βουλευτή του Λέστερ Σάουθ, για την εύθραυστη εκεχειρία και τον ρόλο του πρώην πρωθυπουργού. «Προσωπικά πιστεύω ότι ο Μπλερ δεν θα έπρεπε να βρίσκεται πουθενά κοντά στην ειρηνευτική διαδικασία» απάντησε, θυμίζοντας ότι είχε υπερβάλει για την απειλή του Σαντάμ Χουσεΐν οδηγώντας στον πόλεμο του Ιράκ.
«Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη προς τον Μπλερ, όχι μόνο στη Γάζα, αλλά σε όλη την περιοχή. Εξετάζοντας την πορεία του ως απεσταλμένου του Κουαρτέτου (ΟΗΕ, Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ενωση, Ρωσία) στη Μέση Ανατολή, βλέπουμε ότι συνεχώς προτεραιοποιούσε τη βελτίωση της οικονομίας παρακάμπτοντας οποιαδήποτε ταυτότητα, πολιτισμό και ιστορική ευθύνη, δηλαδή τοποθετώντας το κάρο μπροστά από το άλογο. Το ιστορικό του δείχνει πολύ καθαρά γιατί δεν θα έπρεπε να βρίσκεται σε αυτή τη θέση» επισημαίνει.
Ο Γκλεν Ο’Χάρα, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μπρουκς της Οξφόρδης και συγγραφέας του νέου βιβλίου για τον Μπλερ «New Labour, New Britain?», δήλωσε στο «Βήμα» ότι «ο Μπλερ έχει τεράστια εμπειρία και μεγάλο αριθμό επαφών, αλλά θα είναι πρόβλημα η πολιτική αποδοχή του για έναν τέτοιο ρόλο σε μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής». Αλλοι αναλυτές προειδοποιούν ότι το παρελθόν του στην περιοχή θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην ειρηνευτική πρωτοβουλία. Οπως ο Ρίτσαρντ Κάπλαν, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Ο Μπλερ έχει τον σεβασμό του Tραμπ, το οποίο μπορεί να αποτελέσει πλεονέκτημα. Ωστόσο, η υποστήριξή του στην εισβολή στο Ιράκ το 2003 και ο αναποτελεσματικός ρόλος του ως απεσταλμένου του Κουαρτέτου αποτελούν μειονέκτημα» είπε στο «Βήμα».
Αλλοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι παρά την αμφιλεγόμενη κληρονομιά του Μπλερ, η εμπειρία του στη διευθέτηση συγκρούσεων θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύτιμη. «Πρέπει να θυμόμαστε ότι έχει ιστορικό επιτυχιών στην επίλυση συγκρούσεων – Βόρεια Ιρλανδία, εμφύλιος στη Σιέρα Λεόνε και Κόσοβο. Γνωρίζει επίσης καλά τη Μέση Ανατολή» είπε στο «Βήμα» ο Τζον Στρόσον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του East London. «Ο Μπλερ και το Ινστιτούτο του παρείχαν το υπόβαθρο στην εκπόνηση του σχεδίου των 20 σημείων του Tραμπ. Η ειρηνευτική διαδικασία, που βρίσκεται σε πρώιμο και εύθραυστο στάδιο, είχε ασυνήθιστες αφετηρίες, αλλά ίσως αυτό χρειαζόμασταν για να σπάσουμε το αδιέξοδο».
Ωστόσο, μερικοί εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τη δομή του ίδιου του σχεδίου, όπως ο Νιβ Γκόρντον, καθηγητής Δικαίου Ανθρωπιστικής Βοήθειας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου. «Πιστεύω ότι αυτό που εισήγαγε ο Μπλερ και βρήκε ελκυστικό ο Tραμπ είναι η αλλαγή του μοντέλου: το ιδιωτικό κεφάλαιο θα έχει την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας. Οι λεγόμενοι παλαιστίνιοι τεχνοκράτες θα διεκπεραιώνουν την καθημερινή λειτουργία, αλλά οι ιδιώτες επιχειρηματίες θα παίρνουν τις συνολικές αποφάσεις. Δεν γνωρίζω προς ποιου το όφελος είναι αυτή η ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση, όχι πάντως του παλαιστινιακού λαού. Είναι ένα είδος αποικιοκρατικού μοντέλου όπου οι ενδιαφερόμενοι δεν συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων. Στην πραγματικότητα θα είναι μια ομάδα δισεκατομμυριούχων που θα διορίζουν μερικούς παλαιστίνιους τεχνοκράτες και θα τους λένε τι να κάνουν. Αυτό είναι ιμπεριαλισμός» είπε στο «Βήμα».
«Τίποτα δίκαιο σε αυτή τη συμφωνία»
Ο Γκόρντον φαίνεται να μην πείθεται ότι το σχέδιο ειρήνης θα φέρει πραγματική σταθερότητα στην περιοχή. «Κατ’ αρχάς, στόχος δεν είναι μόνο η σταθερότητα αλλά και η δικαιοσύνη, και είναι σαφές ότι δεν υπάρχει τίποτα δίκαιο σε αυτή τη συμφωνία» είπε.
Ο σκεπτικισμός του αντικατοπτρίστηκε και από τον Κρις Ντόιλ, διευθυντή του Συμβουλίου Αραβο-Βρετανικής Κατανόησης, ο οποίος υποστήριξε μιλώντας στο «Βήμα» ότι «χωρίς ένα πολύ πιο λεπτομερές και βιώσιμο σχέδιο, δεν έχει σημασία αν είναι ο Μπλερ ή ο Ιησούς Χριστός που το διαχειρίζεται. Δεν πρόκειται να λειτουργήσει καθώς υπάρχει, πρώτον, έλλειψη παλαιστινιακής συμμετοχής. Και η ιδέα ενός Συμβουλίου της Ειρήνης με διεθνείς προσωπικότητες είναι πολύ νεο-αποικιοκρατική, σαν να είναι οι Παλαιστίνιοι παιδιά ανίκανα να κυβερνήσουν τον εαυτό τους. Τώρα, όσον αφορά τον Μπλερ, ήταν έκπληξη που επανεμφανίστηκε σε οποιονδήποτε ρόλο στη Μέση Ανατολή, πόσω μάλλον στη Γάζα. Είναι πολύ αμφιλεγόμενος στην περιοχή λόγω της αποτυχίας του στο Ιράκ το 2003, αλλά και ως απεσταλμένος του Κουαρτέτου επί οκτώ χρόνια απέφερε ελάχιστα θετικά αποτελέσματα. Προβάλλει πράγματα, όπως τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, αλλά αυτό απλώς δεν αρκεί σε οκτώ χρόνια» πρόσθεσε ο Ντόιλ.
«Για να αποδεχθούν οι Παλαιστίνιοι κάποιον που ουσιαστικά θα είναι ο αντιβασιλέας για τη Γάζα, πρέπει να πιστεύουν ότι προωθεί τα συμφέροντά τους. Δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση να έχουν οποιαδήποτε εμπιστοσύνη ότι αυτό θα συμβεί με τον Μπλερ» καταλήγει.
