Ολα ξεκίνησαν από τη μικρή Νεφέλη. Το οκτάχρονο κοριτσάκι δεν άφηνε σε ησυχία τη μεγαλύτερη αδελφή της, τη Σοφία, με τις απανωτές ερωτήσεις της για πολύ σοβαρά θέματα που άκουγε σε οικογενειακά τραπέζια και γέμιζε με απορίες. Και η Σοφία Βαρβιτσιώτη, ήρεμα και με υπομονή, όπως οφείλει να κάνει ένα νεαρό κορίτσι προς τη μικρότερη αδελφή, προσπαθούσε με όποιον τρόπο μπορούσε και με απλά λόγια να της εξηγήσει.

«Κάπως έτσι, σε μια συζήτησή μας, προέκυψε το θέμα του βιβλίου και αρχίσαμε να μιλάμε για αυτό» περιγράφει στο ΒΗΜΑgazino η Σοφία Βαρβιτσιώτη: «Και ήταν εκείνη, η αδελφή μου, που σκέφτηκε πρώτη ότι θα ήταν μια ωραία ιδέα να γράψω ένα βιβλίο για όλα τα παιδιά που έχουν μέσα τους χιλιάδες ερωτήσεις αλλά ίσως δεν έχουν πάντα κάποιον για να τους εξηγεί αυτά που θέλουν να μάθουν. Eνα βιβλίο που να απαντά με σωστό και απλό τρόπο στα σύνθετα ερωτήματα. Γι’ αυτό κάθισα και το έγραψα αυτό το βιβλίο. Ο κόσμος είναι πολύ περίεργος, ιδίως στη σημερινή εποχή, αλλά το να λύσει κάποιος νέος άνθρωπος ένα μέρος των αποριών του μέσα από ένα βιβλίο, ίσως είναι πιο εύκολο. Αλλά και πιο όμορφο».

Η Σοφία Βαρβιτσιώτη αναφέρεται στην έκδοση του παιδικού βιβλίου «Ρωτάω για να καταλάβω τον κόσμο» (Εκδόσεις Οσελότος), τα έσοδα του οποίου μάλιστα θα διατεθούν για τη στήριξη του ιδρύματος Εστία Κοριτσιού «Φιλοθέη η Αθηναία».

Είναι το πρώτο της βιβλίο και υποψιάζεται κανείς ότι θα ακολουθήσουν πολλά ακόμη. Η Βαρβιτσιώτη, που γεννήθηκε το 2007 στην Αθήνα και τώρα τελειώνει το Λύκειο, μιλά με εκπληκτική ωριμότητα και ενάργεια. Iσως να είναι θέμα οικογένειας και ανατροφής. Γιατί ένα επίσης ενδιαφέρον ζήτημα στο παρασκήνιο της έκδοσης είναι το από πού αντλούσε τις πληροφορίες η αδελφή της η Νεφέλη για να της θέσει αργότερα τις απορίες της. «Κάθε Κυριακή, όπως νομίζω πολλές, αν όχι οι περισσότερες, ελληνικές οικογένειες, τρώμε οικογενειακώς» αναφέρει η Σοφία Βαρβιτσιώτη. «Το γνωστό κυριακάτικο τραπέζι. Καθόμαστε όλοι μαζί και από το μεσημέρι μέχρι το βράδυ συζητάμε για διάφορα, κυρίως για ζητήματα πολιτικοκοινωνικά».

Τι σημαίνει πρόσφυγας;

«Στην αρχή η αδελφή μου ενδιαφερόταν για έννοιες. Για παράδειγμα, τι σημαίνει η λέξη δικαιώματα. Ή όταν συζητούσαμε για το προσφυγικό ζήτημα, με είχε ρωτήσει αν μπορούμε να γίνουμε και εμείς πρόσφυγες αλλά και τι σημαίνει να είναι κάποιος πρόσφυγας. Ή από πού έρχονται οι πρόσφυγες» σημειώνει η Σοφία. Δεν κρύβω την έκπληξή μου ακούγοντας όλα αυτά. Σίγουρα η περιέργεια είναι πολύ χαρακτηριστικό στοιχείο στα παιδιά, σπανίως όμως ακούς να υπάρχει σε τέτοιον βαθμό. Εκείνη γελά: «Η αδελφή μου είναι πραγματικό σφουγγάρι. Δέχεται όλες τις πληροφορίες και μετά τις αναλογίζεται και με ρωτάει».

Το γεγονός ότι η αδελφή της Σοφίας Βαρβιτσιώτη τής πρότεινε να κάνει βιβλίο αυτό το «κολλάζ ερωτήσεων-απαντήσεων», μέχρις ενός σημείου είναι κατανοητό. Δεν σημαίνει ωστόσο ότι μπορεί να γίνει τόσο εύκολα και στην πράξη. Κυρίως επειδή όποιος αποφασίζει να το κάνει θα πρέπει να έχει και μία κλίση προς την έκφραση μέσω του γραπτού λόγου.
Η ίδια συμφωνεί.

«Είμαι του γραψίματος» λέει και συνεχίζει: «Η αγάπη μου για τη συγγραφή ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία, αφού ανέκαθεν κατέγραφα τις σκέψεις και τις ιδέες μου. Αυτή η αγάπη εξελίχθηκε με τον καιρό και σήμερα έχω την τιμή να ανήκω στο επιτελείο της εφημερίδας του σχολείου μου». Επίσης, η Σοφία έχει γράψει ένα από τα κεφάλαια ενός άλλου βιβλίου, του συλλογικού έργου «Μικρές Επικίνδυνες – 100 ιστορίες από 100 γενναία κορίτσια».

Αυτονόητο το ότι η Σοφία διαβάζει πολλά βιβλία – «κάτι που πάντα βοηθά», όπως παρατηρεί. «Δεν θα πω ότι η συγγραφή τού «Ρωτάω για να καταλάβω τον κόσμο» ήταν μια διαδικασία εύκολη, όμως η αγάπη μου προς τη γραφή ήταν το κίνητρό μου».

Με τη Νεφέλη πυξίδα

Η διαδικασία που η Σοφία Βαρβιτσιώτη ακολούθησε ήταν πάνω-κάτω η εξής: αρχικώς κρατούσε σημειώσεις στο κινητό της, κυρίως τις ερωτήσεις της αδελφής της. Αργότερα άρχισε να επεξεργάζεται ερωτήσεις και απαντήσεις, προσπαθώντας να προσθέσει χιούμορ και φυσικότητα στο ύφος, έτσι ώστε το κείμενο να γίνει πιο προσιτό προς τον αναγνώστη, φιλικό και εύληπτο:

«Από κάποια στιγμή και μετά η αδελφή μου έγινε κυριολεκτικά το «πειραματόζωό» μου» λέει χαρακτηριστικά: «Της διάβαζα αποσπάσματα. Αν βαριόταν ή δεν καταλάβαινε κάτι, αντιλαμβανόμουν ότι το απόσπασμα θα έπρεπε να ξαναγραφτεί». Ολη αυτή η διαδικασία κράτησε έναν με ενάμιση χρόνο. Μαζί με τα παιχνίδια που πρόσθεσε στο τέλος του βιβλίου (σταυρόλεξο, παιχνίδι με συμπλήρωση κενών κ.ά.), οι σελίδες του «Ρωτάω για να καταλάβω τον κόσμο» ξεπερνούν τις σαράντα.

«Οι γονείς μου και γενικά η οικογένειά μου έπαιξαν πολύ μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μου, γιατί από τότε που με θυμάμαι, δύο-τριών χρόνων, κάθονταν και μου διάβαζαν παραμύθια» θυμάται σήμερα η Σοφία Βαρβιτσιώτη, που μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου «οι εφημερίδες και τα βιβλία βρίσκονταν παντού μέσα στο σπίτι. Στο σπίτι μου τα βιβλία έχουν μεγάλη αξία και επειδή πάντα τα συζητούσαν οι γονείς μου μεταξύ τους, νομίζω ότι από εκεί έχω αυτή την κλίση».

Μιλώντας για βιβλία, η Σοφία αναφέρεται στην αγάπη της προς διάφορους συγγραφείς, ένας από τους οποίους είναι ο Αλμπέρ Καμύ: «Το στυλ του έχει κάτι πολύ μοναδικό και μου αρέσει που μιλά με πολύ απλά λόγια για δύσκολες θεωρίες, έτσι ώστε να μπορούν να τον καταλάβουν όλοι. Αυτό φαίνεται πολύ έντονα στον «Ξένο». Και νομίζω ότι κάτι τέτοιο προσπάθησα να κάνω κι εγώ με το βιβλίο μου. Να πάρω κάποιες πολύ αφηρημένες και δύσκολες έννοιες και να τις κάνω όχι πιο απλοϊκές αλλά πιο κατανοητές για όλους. Πιο light».

Η νεαρή συγγραφέας στηρίζει τη σκέψη της με παραδείγματα: «Το πιο δύσκολο που έπρεπε να κάνω ήταν να εξηγήσω σε κάποιον που δεν ξέρει, τι είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη. Δύσκολη επίσης ήταν η έννοια της ψυχικής υγείας».

Πολύ πιθανόν αυτό το project να μη σταματήσει εδώ: «Οσοι έχουν διαβάσει το βιβλίο μου, μού είπαν ότι μπορεί να γίνει και σειρά βιβλίων» λέει η Σοφία κλείνοντας: «Θα ήθελα να εξερευνήσω και άλλα θέματα πέρα από αυτά που καλύπτω στο βιβλίο. Εχω σκεφτεί επίσης την ιδέα να γράψω βιβλία για ενήλικες. Με ενδιαφέρει πολύ να εμβαθύνω στο αντικείμενο που θα σπουδάσω, τη Φιλοσοφία, με μια πιο ακαδημαϊκή προσέγγιση».