Η εποχή των αστέρων

Ενα μουσικό φθινόπωρο πυκνό, λαμπερό, έντονο. Η Ελλάδα έχει στρώσει κόκκινο χαλί για να υποδεχθεί μερικούς από τους μεγαλύτερους σταρ της κλασικής μουσικής. Από τις πρώτες δροσιές του Σεπτεμβρίου ως το κλείσιμο του Δεκεμβρίου σπουδαίοι μαέστροι, πιανίστες, λυρικοί τραγουδιστές και αξιόλογα σύνολα περνούν από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη σε ένα άτυπο φεστιβάλ, με υψηλές ποιότητες.

Το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης γιορτάζει τα 25 χρόνια λειτουργίας του με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο, στην Αθήνα η Εθνική Λυρική Σκηνή και το Μέγαρο Μουσικής εγκαινιάζουν τις νέες περιόδους λειτουργίας τους εξίσου δυναμικά. Και στο κοινό δίνεται η σπάνια ευκαιρία να απολαύσει και να χειροκροτήσει προσωπικότητες που υπηρετούν την τέχνη τους εδώ και δεκαετίες με συγκινητική αφοσίωση, όπως τη Μάρτα Αρχερίτς, αλλά και τα νέα μεγάλα ταλέντα, όπως την υψίφωνο Ασμίκ Γκριγκοριάν, που με τη σειρά τους γράφουν ιστορία. Αυτό είναι το ημερολόγιο με τις σημαντικότερες εμφανίσεις της σεζόν.

12 Σεπτεµβρίου: Μάρτα Αρχερίτς

Είναι από τους ελάχιστους καλλιτέχνες που δικαιώνουν τον χαρακτηρισμό «ζωντανός μύθος». Η Μάρτα Αρχερίτς, γεννημένη το 1941 στο Μπουένος Αϊρες, από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, οπότε κέρδισε τον Διεθνή Διαγωνισμό Σοπέν στη Βαρσοβία, μέχρι σήμερα παραμένει μια ακαταμάχητη δύναμη της κλασικής σκηνής.

Στα 84 της χρόνια συνεχίζει να παίζει με την ιδιοφυή αντίληψη και με την ίδια ορμή που τη χαρακτήριζε στα 20 της και να εκπροσωπεί μια σχολή ερμηνείας που μοιάζει να ανήκει σε άλλη εποχή: Σε έναν όλο και πιο σπάνιο κόσμο όπου η τεχνική δεξιοτεχνία συναντά την απόλυτη πνευματικότητα και συναισθηματική ένταση. Η σπάνια εμφάνισή της στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα αν σκεφτεί κανείς ότι πλέον εμφανίζεται λίγες φορές τον χρόνο.

Η καλλιτέχνις θα ερμηνεύσει το Κοντσέρτο για πιάνο σε ντο μείζονα αρ. 1 του Μπετόβεν. Τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μόντε Κάρλο θα διευθύνει ο Σαρλ Ντιτουά, σε πρόγραμμα που περιλαμβάνει επίσης έργα Ραβέλ και Ντεμπισί.

21 Σεπτεμβρίου: Χουάν Ντιέγκο Φλόρες

Το 2009 είχε εντυπωσιάσει το κοινό του Ηρωδείου τραγουδώντας (σε συναυλία για τους σκοπούς του ιδρύματος «Θώραξ») απαιτητικές δεξιοτεχνικές άριες από τα έργα «Η Σταχτοπούτα», «Σεμίραμις» και «Ο κουρέας της Σεβίλλης» του Ροσίνι, καθώς και άριες του Ντονιτσέτι, του Μπελίνι και του Γκουνό. Ηταν το ντεμπούτο του Χουάν Ντιέγκο Φλόρες στην Ελλάδα.

Ο διάσημος περουβιανός τενόρος επιστρέφει στο Ηρώδειο για να επιβεβαιώσει πως παραμένει (μαζί με τον Αμερικανό Λόρενς Μπράουνλι) ο καλύτερος ερμηνευτής του bel canto στην εποχή μας. Προικισμένος με φωνή που συνδυάζει αστραφτερή ευελιξία, συγκινητική εκφραστικότητα και αβίαστη άνεση στις υψηλές νότες (η περίφημη άρια με τα εννέα ντο από το «Κορίτσι του Συντάγματος» είναι μόνιμο encore στα ρεσιτάλ του), συνεχίζει στα 52 του χρόνια να τραγουδάει στα μεγαλύτερα θέατρα.

Συνεχίζει να ερμηνεύει τις επιτυχίες της νεότητάς του (στις 17 Οκτωβρίου θα είναι και πάλι ο Τόνιο από το «Κορίτσι του Συντάγματος» στη Σκάλα του Μιλάνου, ρόλο που θα επαναλάβει και στη Βασιλική Οπερα του Λονδίνου στις 7 Ιουλίου 2026), να δίνει δεκάδες ρεσιτάλ αλλά και να δοκιμάζεται σε πιο βαρύ ρεπερτόριο, σε όπερες όπως «Η μποέμ» του Πουτσίνι, ο «Βέρθερος» του Μασνέ και η «Νόρμα» του Μπελίνι (πρόσφατα ερμήνευσε τον Πολιόνε). Στη νέα εμφάνισή του στο Ηρώδειο θα τραγουδήσει ιταλικές άριες, ρομαντικές καντσονέτες και λατινοαμερικανικές μελωδίες. Θα τον συνοδεύσει η Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ.

10 Οκτωβρίου: Αλεξέι Βολόντιν

Η νέα καλλιτεχνική περίοδος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών ανοίγει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο: Με την παρουσίαση από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού, δύο εμβληματικών έργων του γερμανικού συμφωνικού ρεπερτορίου, της Εβδομης Συμφωνίας του Μπετόβεν και του Πρώτου Κοντσέρτου για πιάνο του Μπραμς. Και με τη συμμετοχή του Αλεξέι Βολόντιν, που θεωρείται ένας από τους πιο εκφραστικούς και ευαίσθητους δεξιοτέχνες του πιάνου.

Γεννημένος το 1977 στην Αγία Πετρούπολη, ο καλλιτέχνης ξεκίνησε μαθήματα πιάνου σε ηλικία εννέα ετών και έναν χρόνο αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στη Μόσχα και ακολούθως στην International Piano Academy Lake Como. Κέρδισε παγκόσμια αναγνώριση το 2003, όταν απέσπασε το πρώτο βραβείο στο Concours Géza Anda στη Ζυρίχη. Εχει επαινεθεί από τη διεθνή κριτική για την ικανότητά του να συνδυάζει την άψογη τεχνική με σπάνια εσωτερικότητα αλλά και για το εύρος του ρεπερτορίου του.

15 Οκτωβρίου: Θεόδωρος Κουρεντζής

Είναι ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους μαέστρους της εποχής μας. Δεν φοβάται να ανατρέψει κάθε σύμβαση, λένε οι οπαδοί του, δεν είναι όμως λίγοι και εκείνοι που τον κατηγορούν για αυθαιρεσίες στην καλλιτεχνική προσέγγιση, για μεγάλες και όχι πάντα δικαιολογημένες αποκλίσεις από τις παραδοσιακές εκτελέσεις, για ιστορικές ανακρίβειες, ακόμα και για σκηνική εγωπάθεια και εγωκεντρισμό. Προσφάτως το όνομα του Θεόδωρου Κουρεντζή συζητήθηκε έντονα και στην Ελλάδα, λόγω του ρωσο-ουκρανικού πολέμου: Ο καλλιτέχνης (που έχτισε την καριέρα του κυρίως στη Ρωσία) κατηγορήθηκε πως δεν έχει αποκηρύξει δημοσίως τις πολιτικές του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Ο ίδιος έχει μιλήσει ελάχιστα και πολύ προσεκτικά για το θέμα, αν και αυτό του έχει στοιχίσει ακόμα και την ακύρωση προγραμματισμένων εμφανίσεών του στην Ευρώπη. Στη Θεσσαλονίκη θα εμφανιστεί για να διευθύνει τη MUSICaETERNA σε συναυλία αφιερωμένη στον Χέντελ. Μία ακόμα ευκαιρία, μετά την εμφάνισή του στην Επίδαυρο τον περασμένο Ιούλιο, να βγάλουμε τα δικά μας συμπεράσματα ακούγοντας από κοντά έναν μαέστρο που, όπως λένε, μεταμορφώνει και τα πιο γνώριμα έργα, φλερτάροντας με το ακραίο.

Ο Κουρεντζής θα εμφανιστεί και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στις 14 και 15 Νοεμβρίου, με την ορχήστρα Utopia: Θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την ορχηστρική σουίτα «The Ring without Words», διασκευή του Λόριν Μάαζελ πάνω στη μουσική που είχε γράψει ο Βάγκνερ για το «Δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ».

17 Οκτωβρίου: Ασμίκ Γκριγκοριάν

Το όνομά της έχει γίνει σχεδόν συνώνυμο της ερμηνευτικής τόλμης, καθώς η λιθουανή υψίφωνος μεταμορφώνεται από ρόλο σε ρόλο με τρόπο εντυπωσιακό, αποκαλύπτοντας ότι εκτός από υπέροχη φωνή διαθέτει και σπάνιο θεατρικό ένστικτο. Γεννημένη το 1981 στο Βίλνιους, σε οικογένεια λυρικών τραγουδιστών, η Γκριγκοριάν μεγάλωσε μέσα στον κόσμο της όπερας.

Σπούδασε στην Ακαδημία Μουσικής και Θεάτρου της πατρίδας της και ξεκίνησε σε νεαρή ηλικία τη διεθνή καριέρα της, για να καθιερωθεί ως μία από τις πιο συναρπαστικές ερμηνεύτριες της γενιάς της για την αφοπλιστική αλήθεια με την οποία ενσάρκωνε κάθε ηρωίδα.

Τολμηρή στην επιλογή των έργων που ερμηνεύει, διαθέτει εντυπωσιακά ευρύ ρεπερτόριο που περιλαμβάνει πρωταγωνιστικούς ρόλους σε όπερες όπως η «Μποέμ», η «Μαντάμα Μπατερφλάι» και η «Τουραντότ» του Πουτσίνι, η «Νόρμα» του Μπελίνι, η «Σαλώμη» του Ρ. Στράους, η «Ρουσάλκα» του Ντβόρζακ, ο «Ιπτάμενος Ολλανδός» του Βάγκνερ και η «Ντάμα Πίκα» του Τσαϊκόφσκι. Η ίδια έχει δηλώσει ότι δεν την ενδιαφέρει απλώς να τραγουδά τέλεια τις νότες, αλλά και να δημιουργεί κόσμους. Κόσμους που πάλλονται και αναπνέουν μαζί της. Στην εμφάνισή της στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα ερμηνεύσει, συνοδευόμενη από τον πιανίστα Λούκας Γκένιουσας, υπέροχα λίντερ του Τσαϊκόφσκι και του Ραχμάνινοφ.

18 Οκτωβρίου: Il Giardino Armonico

Με έδρα το Μιλάνο, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 έχει κατακτήσει τη διεθνή σκηνή, παρουσιάζοντας έργα του Βιβάλντι, του Κορέλι, του Χάιντν και του Χέντελ. Το ιταλικό σύνολο Il Giardino Armonico, υπό τη διεύθυνση του Τζιοβάνι Αντονίνι, θα εμφανιστεί σε έναν πολύ ιδιαίτερο χώρο, στη Ροτόντα της Θεσσαλονίκης, για να ερμηνεύσει έργα του Χάιντν (Συμφωνία αρ. 72 σε ρε μείζονα, Συμφωνία αρ. 41 σε ντο μείζονα και Συμφωνία αρ. 73 σε ρε μείζονα) και του Βιβάλντι (Κοντσέρτο για βιολί σε σι ύφεση μείζονα).

19 Οκτωβρίου: Αννα Πιρότσι

Η Εθνική Λυρική Σκηνή εγκαινιάζει τη σεζόν 2025/26 με μία από τις δημοφιλέστερες όπερες του ιταλικού ρεπερτορίου. Πρόκειται για την «Τζοκόντα» του Πονκιέλι που θα παρουσιαστεί σε μια νέα μεγάλη διεθνή συμπαραγωγή με το Πασχαλινό Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ και τη Βασιλική Οπερα του Λονδίνου, σε μουσική διεύθυνση Φαμπρίτσιο Βεντούρα και σκηνοθεσία Ολιβερ Μίερς. Τον δυσκολότατο πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες τις παραστάσεις θα ερμηνεύσει η Αννα Πιρότσι.

Η ιταλίδα υψίφωνος (που το 2023 είχε ερμηνεύσει τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι στην ΕΛΣ) εμφανίζεται στις μεγάλες σκηνές με ρόλους του δραματικού ρεπερτορίου, μεταξύ άλλων ως «Νόρμα» του Μπελίνι, «Τουραντότ» του Πουτσίνι και Αμπιγκαΐλε από τον «Ναμπούκο» του Βέρντι. Στις 20 Ιουνίου 2026 η Πιρότσι θα επιστρέψει στην Ελλάδα για να ερμηνεύσει ξανά τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι με την ΕΛΣ, αυτή τη φορά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, στην αναβίωση της θρυλικής παραγωγής του 1961 που είχε σκηνοθετήσει ο Αλέξης Μινωτής, με τη Μαρία Κάλλας στον ομώνυμο ρόλο.

9 Νοεμβρίου: Γιόνας Κάουφμαν

Ο σουπερστάρ γερμανός τενόρος έχει εμφανιστεί αρκετές φορές στην Ελλάδα και πάντα γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό για την ποιότητα του τραγουδιού του και για την αμεσότητα με την οποία επικοινωνεί με το κοινό του. Αυτή τη φορά η ζεστή, βαθιά, βελούδινη φωνή του με τις εντυπωσιακές χαμηλές νότες και τα χαρακτηριστικά πιανίσιμι θα ακουστεί στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Τον καλλιτέχνη θα συνοδεύσει η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης υπό τη διεύθυνση του Γιόχεν Ρίντερ σε πρόγραμμα με δημοφιλείς άριες και τραγούδια.

Ακολούθως, στις αρχές Δεκεμβρίου, ο καλλιτέχνης θα τραγουδήσει τον Μάριο Καβαραντόσι στην «Τόσκα» του Πουτσίνι, σε σειρά παραστάσεων που θα δοθεί στην Οπερα της Βαστίλλης στο Παρίσι, και θα συνεχίσει να περιοδεύει δίνοντας ρεσιτάλ.

22 Νοεμβρίου: Κεντ Ναγκάνο

Ο εορτασμός των 25 χρόνων από τη λειτουργία του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης φέρνει στην Ελλάδα έναν ακόμα διάσημο μαέστρο, έναν καλλιτέχνη που, όπως έχει γραφτεί, γεφυρώνει την παράδοση με την ανανέωση και την κλασική αυστηρότητα και ενδοστρέφεια με την εξωστρέφεια και την περιέργεια για το νέο. Γεννημένος το 1951 στην Καλιφόρνια, ο Κεντ Ναγκάνο μεγάλωσε σε οικογένεια ιαπώνων μεταναστών η οποία του καλλιέργησε βαθιά την πειθαρχία και την αγάπη για τη μουσική.

Σπούδασε μουσική και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σάντα Κρουζ και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη μουσική στο Σαν Φρανσίσκο και στο Παρίσι. Το καθοριστικό ξεκίνημα της διεθνούς καριέρας του έγινε στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν ανέλαβε τη διεύθυνση της Berkeley Symphony. Εκεί άρχισε να καλλιεργεί τη φήμη του ως μαέστρος με έφεση στη σύγχρονη μουσική, παρουσιάζοντας στο αμερικανικό κοινό έργα συνθετών όπως ο Ολιβιέ Μεσιάν, ο Τζον Ανταμς και ο Γκιέργκι Λίγκετι.

Από το 2015 είναι μουσικός διευθυντής και της Κρατικής Οπερας του Αμβούργου. Το πρόγραμμα της συναυλίας στη Θεσσαλονίκη περιλαμβάνει αποκλειστικά έργα του Μπετόβεν, συγκεκριμένα το Τριπλό κοντσέρτο, αρ. 56 και τη Συμφωνία αρ. 6 («Ποιμενική»). Σολίστες στο βιολί ο Χρίστος Γαλιλαίας, στο βιολοντσέλο ο Γιαν Φόγκλερ και στο πιάνο ο Τιλ Φέλνερ.

27 Νοεμβρίου: Αλεξάντρα Κούρζακ – Ρομπέρτο Αλάνια

Η Εθνική Λυρική Σκηνή ανεβάζει την «Τόσκα» του Πουτσίνι με καστ ζηλευτό ακόμα και από τις μεγαλύτερες σκηνές. Η Αλεξάντρα Κούρζακ και ο Ρομπέρτο Αλάνια, από τους σημαντικότερους λυρικούς καλλιτέχνες της εποχής μας, σύντροφοι στη ζωή και στην τέχνη, θα ερμηνεύσουν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους: Η Κούρζακ στις 27 και 30 Νοεμβρίου και στις 2 και 7 Δεκεμβρίου και ο Αλάνια στις 7 Δεκεμβρίου – σε άλλες ημερομηνίες θα τραγουδήσουν την Τόσκα η δική μας (πάντα εξαιρετική) Τσέλια Κοστέα και τον Μάριο Καβαραντόσι ο Μαρσέλο Πουέντε.

Οι δύο καλλιτέχνες είχαν εμφανιστεί για πρώτη φορά στη χώρα μας το 2023, στο Ηρώδειο, σε γκαλά για τα 100 χρόνια από τον θάνατο της Μαρίας Κάλλας. Το ντεμπούτο τους στην ΕΛΣ δίνει την ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να τους δει για πρώτη φορά σε ολόκληρη όπερα.

Γεννημένη το 1977 σε οικογένεια μουσικών, η Κούρζακ ξεκίνησε τραγουδώντας ρόλους κολορατούρας υψιφώνου (μεταξύ άλλων τη Βασίλισσα της Νύχτας από τον «Μαγικό αυλό» του Μότσαρτ), για να περάσει, ύστερα από 25 χρόνια διεθνούς καριέρας, και στο λυρικοδραματικό ρεπερτόριο, ερμηνεύοντας τη «Μαντάμα Μπατερφλάι», την «Τόσκα» αλλά και την «Αΐντα» (στην οποία ντεμπουτάρισε πριν από μερικές εβδομάδες, στην Αρένα της Βερόνας).

Ο 62 ετών Αλάνια έχει ερμηνεύσει δεκάδες ρόλους τενόρου, από τον Νεμορίνο στο «Ελιξίριο του έρωτα» του Ντονιτσέτι ως τον «Οθέλλο» του Βέρντι, και έχει κάνει πάρα πολλές ηχογραφήσεις. Στην αθηναϊκή «Τόσκα» τη διανομή συμπληρώνουν δύο έλληνες βαρύτονοι με διεθνή σταδιοδρομία, ο Δημήτρης Πλατανιάς και ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος, οι οποίοι θα ερμηνεύσουν εναλλάξ τον ρόλο του βαρόνου Σκάρπια.

15 Δεκεμβρίου: Αντζελα Γκεόργκιου

Την έχουν χαρακτηρίσει μία από τις τελευταίες ντίβες της όπερας. Οχι μόνο για τις ερμηνείες της σε έργα όπως η «Τόσκα» και η «Τραβιάτα» αλλά και για τον δύσκολο, λένε, χαρακτήρα της. Η Αντζελα Γκεόργκιου έχει αποχωρήσει από παραγωγές επειδή διαφωνούσε με τον σκηνοθέτη, έχει απαγορεύσει στους συναδέλφους της να κάνουν «μπιζ» στις παραστάσεις όπου συμμετέχει, έχει και εξακολουθεί να θέτει τους δικούς της όρους, ακόμα και αν αυτό σημαίνει λιγότερες εμφανίσεις. Το σίγουρο είναι πως σε έναν κόσμο που αν δεν συμβιβαστείς μπορεί και να χαθείς, εκείνη αρνείται να βάλει νερό στο κρασί της.

Και στα 60 της χρόνια συνεχίζει να είναι εδώ και να τραγουδά, κυρίως να δίνει ρεσιτάλ με δημοφιλείς άριες και τραγούδια. Ενα τέτοιο ρεσιτάλ θα δώσει και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Τη ρουμάνα υψίφωνο θα συνοδεύσει η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης υπό τον Νταβίντ Χιμένεθ. (Οχι πως έχει ιδιαίτερη σημασία, αλλά για την ιστορία η Γκεόργκιου από το 1996 έως το 2013 υπήρξε παντρεμένη με τον Ρομπέρτο Αλάνια).

23 Δεκεμβρίου: Ελένα Στίχινα

Θα είναι μια ξεχωριστή βραδιά για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών: Ο λόγος για την παρουσίαση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών της εμβληματικής όπερας του Ρίχαρντ Στράους «Σαλώμη». Το έργο θα δοθεί σε μορφή κοντσέρτου υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού, με τη διάσημη δραματική σοπράνο Ελένα Στίχινα στον ομώνυμο απαιτητικό ρόλο.

Η καλλιτέχνιδα γεννήθηκε το 1986 στο Σβερντλόφσκ της Ρωσίας, ξεκίνησε να μαθαίνει πιάνο από τα παιδικά της χρόνια και στη συνέχεια άρχισε μαθήματα τραγουδιού. Μία από τις δασκάλες της υπήρξε η διάσημη υψίφωνος Μακβάλα Κασρασβίλι. Εκανε τα πρώτα επαγγελματικά βήματά της στην πατρίδα της, με τη διεθνή καριέρα να ανοίγεται μπροστά της μετά τη διάκρισή της στον ετήσιο διεθνή διαγωνισμό Operalia, το 2016. Η Σαλώμη, που θα ερμηνεύσει στην Αθήνα, θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς ρόλους της.