Μια από τις παλαιότερες ομάδες του NBA, οι Φίνιξ Σανς, παραμένει στο επίκεντρο ενός πολυετούς σκανδάλου που εξακολουθεί να ρίχνει βαριά σκιά πάνω από τον οργανισμό. Από τον Νοέμβριο του 2024, τέσσερις νέες αγωγές έχουν κατατεθεί εις βάρος της ομάδας, μέσα από τις οποίες καταγγέλλονται διακρίσεις, παρενόχληση, εκδικητικές απολύσεις και κακοδιοίκηση στον χώρο εργασίας.
Οι εξελίξεις αυτές υπενθυμίζουν ότι, παρά την απομάκρυνση του Ρόμπερτ Σάρβερ το 2022 και την ανάληψη των ηνίων της ομάδας από τον Ματ Ίσμπια, οι τοξικές πρακτικές που εγκαθιδρύθηκαν τα προηγούμενα χρόνια εξακολουθούν να έχουν ρίζες.
Η ιστορία ξεκινά το 2004, όταν ο Σάρβερ, επιχειρηματίας τραπεζικός με επιτυχημένη πορεία, απέκτησε την πλειοψηφία των μετοχών των Σανς για 401 εκατομμύρια δολάρια. Παρά τις προσδοκίες, η θητεία του χαρακτηρίστηκε από εντάσεις, συχνές αλλαγές προπονητών και ανώτερων στελεχών, αλλά κυρίως από καταγγελίες για ανάρμοστη συμπεριφορά. Ήδη από τα πρώτα χρόνια, πρώην εργαζόμενοι και παίκτες άρχισαν να περιγράφουν ένα εργασιακό περιβάλλον γεμάτο φόβο, αβεβαιότητα και αυταρχισμό.
Ρεπορτάζ με 70 μαρτυρίες
Η αποκάλυψη ήρθε το 2021, όταν το ESPN δημοσίευσε πολυσέλιδο ρεπορτάζ βασισμένο σε μαρτυρίες 70 πρώην εργαζομένων. Το άρθρο ανέδειξε πλήθος περιστατικών που αποτύπωναν ένα μοτίβο κατάχρησης εξουσίας: ρατσιστικά σχόλια, μισογυνιστικές αναφορές, απρεπείς συζητήσεις για τις προσωπικές ζωές των εργαζομένων, υποτιμητικά σχόλια προς παίκτες, ακόμα και περιστατικά όπου ο Σάρβερ έδειχνε φωτογραφίες της συζύγου του με μπικίνι στους υπαλλήλους ζητώντας τη γνώμη τους.
Παράλληλα, ο Σάρβερ προχωρούσε σε απρεπή σχόλια για τις σεξουαλικές του επιδόσεις κατά τη διάρκεια επαγγελματικών συναντήσεων και φρόντιζε να υπονομεύει επαγγελματικά οποιονδήποτε αντιδρούσε στη συμπεριφορά του. Ακόμα και στο μνημόσυνο του Ντικ Χέκμαν, μετόχου των Σανς, αντί να απευθύνει έναν αξιοπρεπή λόγο, ξεκίνησε να περιγράφει τα «σεξουαλικά κατορθώματα» του εκλιπόντος, προκαλώντας σοκ στους παρισταμένους.
Το 2022, ύστερα από γενική κατακραυγή και δημόσια παρέμβαση κορυφαίων παικτών όπως ο Λεμπρόν Τζέιμς, ο κομισάριος του NBA, Άνταμ Σίλβερ, τιμώρησε τον Σάρβερ με αποκλεισμό ενός έτους και πρόστιμο 10 εκατομμυρίων δολαρίων – το μεγαλύτερο στην ιστορία της λίγκας. Αντιμέτωπος με τη διεθνή κατακραυγή, ο Σάρβερ αναγκάστηκε να πουλήσει τους Σανς και τους Φίνιξ Μέρκιουρι (ομάδα που συμμετέχει στο WNBA) στον Ματ Ίσμπια έναντι 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κλείνοντας έναν κύκλο γεμάτο τοξικότητα αλλά και οικονομικό όφελος για τον ίδιο.
Η αλλαγή ιδιοκτήτη δεν ήταν αρκετή
Ωστόσο, οι πρόσφατες τέσσερις αγωγές που κατατέθηκαν από το φθινόπωρο του 2024 δείχνουν ότι η αλλαγή ιδιοκτησίας δεν ήταν αρκετή για να θεραπεύσει τα βαθιά προβλήματα που είχαν ριζώσει στον οργανισμό. Σημαντικότερη από αυτές είναι η υπόθεση του Τζιν Τρέιλορ, πρώην επικεφαλής ασφαλείας, ο οποίος κατηγορεί τη νέα διοίκηση για ρατσιστική συμπεριφορά, εκδικητικές μεταθέσεις και άρνηση άδειας για σοβαρό ιατρικό λόγο.
Επιπλέον, η υπεύθυνη για θέματα Διαφορετικότητας, Ισότητας και Συμπερίληψης κατέθεσε αγωγή ζητώντας 60 εκατομμύρια δολάρια, επικαλούμενη διακρίσεις και παρενόχληση, γεγονός που προκαλεί αίσθηση, δεδομένου ότι ο ρόλος της ήταν υποτίθεται να διασφαλίζει την ισότητα στον οργανισμό. Η ομάδα χαρακτηρίζει τους ισχυρισμούς «προϊόν παραίσθησης» και «κατηγορηματικά ψευδείς», επιπλέον αμφισβητεί τη νομιμότητα των αγωγών, κάνοντας λόγο για καταχρηστική πρακτική.
Οι Φίνιξ Σανς υπήρξαν πάντοτε ένας οργανισμός με πλούσια ιστορία και δυνατή παρουσία στο NBA. Για δεκαετίες συμβόλιζαν τον αθλητικό ανταγωνισμό στην έρημο της Αριζόνα, με φανατικούς φιλάθλους και σπουδαίες στιγμές στο παρκέ.
Γι’ αυτό και η σημερινή τους εικόνα προκαλεί θλίψη αλλά και εύλογα ερωτήματα: πώς μια τόσο σπουδαία ομάδα, σε μια από τις κορυφαίες λίγκες του κόσμου, βρέθηκε παγιδευμένη σε σκάνδαλα που σχετίζονται με θεμελιώδη ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διαχείρισης προσωπικού; Γιατί η μετάβαση στη νέα εποχή δεν συνοδεύτηκε από βαθιές μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία και στην εσωτερική κουλτούρα του οργανισμού;
Οι συνέπειες σε περίπτωση καταδίκης
Το μέλλον παραμένει αβέβαιο. Αν οι αγωγές που εκκρεμούν οδηγήσουν σε καταδικαστικές αποφάσεις για την ομάδα, οι συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές τόσο σε επίπεδο φήμης όσο και οικονομικά. Το NBA παρακολουθεί την υπόθεση στενά και ίσως αναγκαστεί να παρέμβει ξανά, αν διαπιστωθεί ότι η νέα ιδιοκτησία αδυνατεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής για ένα σύγχρονο, ασφαλές και δίκαιο εργασιακό περιβάλλον.
Οι ΗΠΑ βλέπουν τους Σανς να αντιμετωπίζουν μια βαθιά οργανωτική κρίση, όχι απλά έναν μεμονωμένο συμβιβασμό. Η ιδιοκτησία του Ίσμπια όχι μόνο δεν ολοκλήρωσε τη μετάβαση στη νέα εποχή, αλλά φαίνεται ότι δεν έκανε ακόμα τομές στη δομή κουλτούρας και λειτουργίας του οργανισμού.
Η επιμονή των αγωγών – και μάλιστα με σοβαρές κατηγορίες – οδηγεί σε ένα κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης, με έντονη ανησυχία ακόμα και εντός του NBA για την ασφάλεια και την αξιοπιστία των στελεχών.
Το πρόβλημα και η θεραπεία
Το σίγουρο είναι ότι οι Σανς εξακολουθούν να έχουν σοβαρό πρόβλημα. Η ομάδα πρέπει να επέμβει ριζικά για να αποφύγει περαιτέρω ρήγματα στη φήμη και στις εμπορικές σχέσεις της.
Η υπόθεση της ομάδας του Φίνιξ λειτουργεί πλέον ως παράδειγμα – και ως προειδοποίηση: καμία μεγάλη ομάδα, όσο ιστορική κι αν είναι, δεν μπορεί να αγνοεί τις αξίες του σεβασμού, της ισότητας και της αξιοπρέπειας. Όταν μια τοξική κουλτούρα παραμένει ριζωμένη, ακόμα και η πιο ηχηρή αποχώρηση, όπως αυτή του πρώην ιδιοκτήτη, δεν αρκεί.
Η θεραπεία απαιτεί δέσμευση, ειλικρινή αυτοκριτική και κυρίως πράξεις που ξεπερνούν τα επικοινωνιακά τεχνάσματα. Μέχρι τότε οι «σκιές» θα συνεχίσουν να πλανώνται στη συνήθως ηλιόλουστη Αριζόνα…
