Με την αβεβαιότητα λόγω της ακρίβειας, των πολέμων, της κλιματικής αλλαγής στο «κόκκινο», η θωράκιση της Υγείας αποτελούσε ένα στοίχημα για την επόμενη ημέρα. Τα δεδομένα όμως προμηνύουν πως για ακόμη έναν χειμώνα τα μέτωπα του ΕΣΥ θα παραμείνουν ανοιχτά.

Οι καρατομήσεις τριών διοικητών σε διάστημα μικρότερου των δύο μηνών (με τελευταία αυτή στο Βενιζέλειο την περασμένη Πέμπτη) αποδεικνύουν πως η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αναγνωρίζει τις δυσλειτουργίες των νοσοκομείων στέλνοντας παράλληλα ένα ηχηρό μήνυμα σε ό,τι αφορά την οργάνωσή τους. Παράλληλα, στο Νοσοκομείο του Ηρακλείου, Κρήτης είχαν σταματήσει τα χειρουργεία λόγω έλλειψης προσωπικού, ενώ χρονικά απείχε μόλις μία… ανάσα και η αναστολή των τακτικών ιατρείων. Είχε προηγηθεί η… κατάρρευση του Νοσοκομείου Ρεθύμνου με μετακινήσεις παθολόγων από το Ηράκλειο στο Ρέθυμνο, με αποτέλεσμα την επισφαλή λειτουργία και των δύο ιδρυμάτων.

Οι ελλείψεις σε προσωπικό

«Είναι αμφίβολο εάν τα νοσοκομεία θα ανταποκριθούν στην υψηλή χειμερινή νοσηρότητα, κυρίως λόγω έλλειψης προσωπικού. Και ενώ το πρόβλημα των κενών έχει κλιμακωθεί στα περιφερειακά νοσοκομεία, πλέον έχει αρχίσει να γίνεται αισθητό και στα τμήματα κεντρικών νοσοκομείων» προειδοποιεί μιλώντας στο «Βήμα» ο νευροχειρουργός του Κρατικού Νίκαιας και γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας νοσοκομειακών γιατρών (ΟΕΝΓΕ) Παναγιώτης Παπανικολάου.

Ο ίδιος εστιάζει σε δύο ενδεικτικές περιπτώσεις. Το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Νοσοκομείου Νίκαιας κατέγραψε το 2022 τις πιο υψηλές εφημεριακές επιδόσεις πανελλαδικά. Κι όμως, έχουν απομείνει μόλις δύο μόνιμοι γιατροί για τους δύο αξονικούς και τον έναν μαγνητικό τομογράφο, όταν συνολικά οι προβλεπόμενες θέσεις είναι εννέα. Επίσης. οι τρεις παθολογικές κλινικές του νοσοκομείου, θα έπρεπε να ήταν στελεχωμένες με συνολικά 30 ειδικευμένους γιατρούς. Σήμερα όμως λειτουργούν με μόλις 16. Μάλιστα, δύο εξ αυτών έχουν συμπληρώσει το όριο συνταξιοδότησης, αλλά παραμένουν στο νοσοκομείο με παρατάσεις.

Σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου, για την ανάταξη του ΕΣΥ χρειάζονται συνολικά 8.000 προσλήψεις μόνιμων γιατρών σε νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, περιφερειακά ιατρεία και ΕΚΑΒ. Η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει 10.000 προσλήψεις εντός τετραετίας. Εξ αυτών πρόσφατα ειπώθηκε πως οι 6.500 θα ολοκληρωθούν εντός του 2024.

Το «ντόμινο» των παρενεργειών που προκαλούνται από τα κενά αυτά το κατανοεί κανείς όταν εστιάζει στο Θριάσιο Νοσοκομείο. Εκεί λειτουργούν μόνον οι 6 από τις 13 διαθέσιμες χειρουργικές αίθουσες με αποτέλεσμα περισσότεροι από 1.400 ασθενείς να είναι σε πολύμηνη αναμονή, που συχνά ξεπερνά και τους 8 μήνες. Εκτός από τις 7 κενές οργανικές θέσεις ειδικευμένων και ειδικευόμενων αναισθησιολόγων, υπάρχουν 83 ακάλυπτες θέσεις σε νοσηλευτικό και μαιευτικό προσωπικό, αλλά και ελλείψεις προσωπικού στην Αιμοδοσία, στο Ακτινοδιαγνωστικό Τμήμα και στο Μικροβιολογικό – Βιοχημικό Εργαστήριο.

Ο κ. Παπανικολάου θεωρεί επίσης αναγκαίο να προκηρυχθούν όλες οι θέσεις ταυτόχρονα. «Θα λειτουργήσει ως κίνητρο, ώστε οι γιατροί να μην αισθάνονται πως θα λειτουργούν ως «καμικάζι» σε υποστελεχωμένες κλινικές. Να μην αποτρέπονται από τον υπαρκτό κίνδυνο της εξοντωτικής εφημέρευσης αλλά και των αναγκαστικών εντολών για ετεροαπασχόληση και μετακινήσεις».

Ενδείξεις για έξαρση των ιώσεων

Την ίδια ώρα τα δεδομένα δείχνουν πως κατά τους χειμερινούς μήνες θα κλιμακωθεί η έξαρση των αναπνευστικών ιώσεων (COVID-19, εποχική γρίπη και RSV). Εν τούτοις, δεν παραμένει σε… αναμονή μόνον η ενίσχυση των νοσοκομείων αλλά και της Πρωτοβάθμιας Υγείας.

«Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι η στελέχωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας θα αποτελέσει τον κυματοθραύστη και θα μειώσει τις προσελεύσεις στα τμήματα των επειγόντων περιστατικών των τριτοβάθμιων νοσοκομείων» τονίζει από την πλευρά της η δρ Σταματούλα Τσικρικά, πνευμονολόγος στο Νοσοκομείο «Σωτηρία» και πρόεδρος της Ενωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος. Και προσθέτει με νόημα πως μόνον οι στερεοί πυλώνες στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας θα μπορούσαν να κρατήσουν όρθιο το ΕΣΥ σε μία ενδεχόμενη «τριδημία» κατά τους χειμερινούς μήνες.

Επειτα περιγράφει τα μελανά σημεία ενός συστήματος που… απωθεί τους επιστήμονες. «Η υποστελέχωση, κακή οργάνωση, υπερεφημέρευση, επαγγελματική εξουθένωση του προσωπικού καθώς και η κακή διαχείριση των υλικοτεχνικών και ανθρώπινων πόρων αποτελούν σημαντικούς παράγοντες έτσι ώστε το δημόσιο σύστημα υγείας να μην είναι πλέον ελκυστικό για τους επαγγελματίες υγείας». Ζητούμενο όμως παραμένουν και οι χαμηλές αποδοχές, με τους έλληνες γιατρούς να είναι πιο χαμηλά αμειβόμενοι σχεδόν στο σύνολο της Ευρώπης.

Δραματική έκκληση από Γρεβενά

Η σταδιακή κατάρρευση των παθολογικών κλινικών είναι ένα διογκούµενο πρόβληµα, που επίσης πυροδοτεί τα θεµέλια του ΕΣΥ, καθώς η Παθολογία εξελίσσεται σε µία ειδικότητα χωρίς ενδιαφερόµενους. Μόλις την περασµένη Πέµπτη η διοίκηση του Νοσοκοµείου Γρεβενών απέστειλε εσωτερικό έγγραφο στους προέδρους των Ιατρικών Συλλόγων των γειτονικών περιοχών (από Κοζάνη και Φλώρινα έως Ιωάννινα και Θεσσαλονίκη) αναζητώντας παθολόγους που ενδιαφέρονται «να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, µε κάθε είδος σύµβασης είτε ως ιδιώτες ιατροί µε 24ωρη εφηµεριακή απασχόληση (αµοιβή 250 ευρώ) είτε ως επικουρικό προσωπικό λόγω έλλειψης προσωπικού».