Ακόμη και οι πιο μικρές μορφές ζωής στον φυσικό κόσμο κρύβουν ιστορίες εκατομμυρίων ετών. Για να αποκτήσουμε όμως πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες εξελικτικής ιστορίας της φύσης (και να κατανοήσουμε μέσω αυτών τους βασικούς μηχανισμούς της ζωής) απαιτείται η κατάλληλη τεχνολογία, η οποία θα έχει σχεδιαστεί για αυτόν ακριβώς τον σκοπό.
Προσφάτως, ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας «εξόπλισαν» τα εξερευνητικά ρομπότ με ένα πολύτιμο εργαλείο: μια τεχνολογία λεπτομερούς τρισδιάστατης προσομοίωσης μικροσκοπικών, σχεδόν αθέατων απολιθωμάτων. Η καινοτόμος τεχνολογία δεν περιορίζεται σε έναν μόνο στόχο. Παράλληλα με την αποκρυπτογράφηση του βιολογικού παρελθόντος των επιστημονικά πολύτιμων μικροαπολιθωμάτων, η τεχνολογία αναβαθμίζει την Τεχνητή Νοημοσύνη (μειώνοντας την ανάγκη της για πρόσβαση σε τεράστια σύνολα δεδομένων) και ενισχύει την αυτονομία των ρομποτικών συστημάτων, ανοίγοντας τον δρόμο για πιο αποδοτική και ακριβή μελέτη της ζωής σε μικροσκοπική κλίμακα.
Ενας 3D «θησαυρός» εξελικτικής πληροφορίας
Η έρευνα επικεντρώθηκε στα απολιθώματα τρηματοφόρων (foraminifera), μια κατηγορία μονοκύτταρων θαλάσσιων μικροοργανισμών. Οταν πεθαίνουν, τα τρηματοφόρα αφήνουν πίσω τους μικρά, περίτεχνα κελύφη, τα οποία χρησιμεύουν ως πολύτιμα «αρχεία» που φέρουν πληροφορίες για την κατάσταση των ωκεανών στο παρελθόν (όπως τη θερμοκρασία του νερού και τη χημική του σύσταση). Ωστόσο, η μελέτη αυτών των απολιθωμάτων αποτελεί μια διαχρονικά απαιτητική διαδικασία, καθώς προϋποθέτει τον σχολαστικό διαχωρισμό και την αναγνώριση εκατοντάδων, σχεδόν πανομοιότυπων, πολύ μικρών δειγμάτων.
Για να αντιμετωπίσουν τη δυσκολία της αναγνώρισης των μικροσκοπικών απολιθωμάτων, οι ερευνητές είχαν προηγουμένως αναπτύξει το Forabot, ένα ρομπότ σχεδιασμένο ειδικά ώστε να εντοπίζει και να ταξινομεί αποτελεσματικά μαζικά παρόμοια δείγματα. Ωστόσο δεν ήταν αυτόνομο!
Πώς λειτουργεί η νέα τεχνολογία
Οι ερευνητές προσάρμοσαν ένα μαθηματικό μοντέλο για να δημιουργήσουν τις ακριβείς τρισδιάστατες αναπαραστάσεις επτά ειδών τρηματοφόρων. Σε συνεργασία με παλαιοντολόγους, διασφάλισαν ότι τα ψηφιακά παραγόμενα «φωτορεαλιστικά» μοντέλα αναπαριστούν σωστά το σχήμα και τη μορφολογία τους. Οι εικονικές αναπαραστάσεις των απολιθωμάτων παρουσίαζαν τέτοιον βαθμό λεπτομέρειας φωτισμού, υφής και χρώματος που τις έκανε απόλυτα αληθοφανείς. Το εργαλείο προσομοιώσεων δοκιμάστηκε στο Forabot, αυξάνοντας την ακρίβεια της ανίχνευσής του από 82% σε 89%.
Η βασική συγγραφέας της μελέτης Σαντζάνα Μπανερτζι (Sanjana Banerjee) εξηγεί ότι οι προσομοιώσεις βοήθησαν, μεταξύ άλλων, τους ερευνητές να κατανοήσουν και πώς τα σύγχρονα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν να ανακατασκευάσουν τρισδιάστατα σχήματα αυτού του είδους από λίγες μόνο δισδιάστατες εικόνες και όχι από εκτενείς βάσεις δεδομένων (με τεχνολογίες τύπου NeRFs). Η συγκεκριμένη τεχνολογία είναι ιδιαιτέρως πολύτιμη, καθώς παρακάμπτει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην αυτόματη ταξινόμηση μικροοργανισμών: τη δυσκολία συγκέντρωσης μεγάλου όγκου δεδομένων. Το εξαιρετικά μικρό μέγεθος και η ευαισθησία των οργανισμών αυτών καθιστούν τη μελέτη τους μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία, γεγονός που περιορίζει τις δυνατότητες των συμβατικών μεθόδων Τεχνητής Νοημοσύνης.
Πέρα από την Παλαιοντολογία, η τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί στην απομόνωση άλλων μικροοργανισμών ή στη διαλογή γεωργικών προϊόντων.
Η γλώσσα του μίσους θυμίζει ψυχική διαταραχή
Πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Τέξας A&M αναδεικνύει σημαντικές ομοιότητες στη χρήση της γλώσσας στη διαδικτυακή πλατφόρμα Reddit μεταξύ ρητορικής μίσους και σχολίων σε ομάδες που σχετίζονται με ψυχικές διαταραχές. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε διαφορετικές υποομάδες: σε αυτές που αφορούν διάφορες ψυχικές διαταραχές, σε κάποιες που συζητούνται ουδέτερα θέματα (για λόγους σύγκρισης), αλλά και σε κοινότητες, στις οποίες έχει παρατηρηθεί επιστημονική παραπληροφόρηση ή ρητορική μίσους. Μεταξύ των κοινοτήτων ήταν η r/ADHD (για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής), η r/NoNewNormal (παραπληροφόρηση για την COVID-19) και η r/Incels, μια ομάδα που απαγορεύτηκε λόγω ρητορικής μίσους.
Οι επιστήμονες μέσω του μοντέλου GPT-3 μετέτρεψαν τα γλωσσικά μοτίβα των αναρτήσεων σε αριθμητικά δεδομένα, τα οποία στη συνέχεια επεξεργάστηκαν μέσω εργαλείων μηχανικής μάθησης και τοπολογικής ανάλυσης.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο τρόπος ομιλίας στις κοινότητες ρητορικής μίσους μοιάζει έντονα με εκείνον των ατόμων με διαταραχές προσωπικότητας (όπως η ναρκισσιστική, η αντικοινωνική και η οριακή διαταραχή προσωπικότητας). Αντίθετα, οι συσχετίσεις ανάμεσα στην παραπληροφόρηση και τις ψυχικές διαταραχές ήταν ασθενέστερες (με μικρές μόνο ενδείξεις για την ύπαρξη άγχους). Οι ερευνητές διευκρινίζουν ότι τα αποτελέσματα δεν υποδηλώνουν πως τα άτομα με ψυχικές διαταραχές είναι πιο πιθανό να συμμετέχουν σε ρητορική μίσους ή να παραπληροφορούν. Επιπλέον, δεν ήταν δυνατό να εξακριβωθεί αν οι χρήστες των κοινοτήτων είχαν διαγνωστεί επίσημα με κάποια ψυχική διαταραχή. Αντίθετα, τονίζουν πως είναι πιθανό η ίδια η γλώσσα του μίσους να μιμείται τα μοτίβα εκφράσεων που παρατηρούνται και σε ορισμένες διαταραχές. Τα ευρήματα αυτά μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη νέων μεθόδων αντιμετώπισης του διαδικτυακού μίσους και της παραπληροφόρησης.
Τεχνητή Νοημοσύνη εντοπίζει τους ανηλίκους στο YouTube
Μια νέα τεχνολογία Τεχνητής Νοημοσύνης σχεδιάστηκε για να εκτιμά την ηλικία των χρηστών στο YouTube, ανεξάρτητα από αυτήν που εκείνοι δηλώνουν κατά την εγγραφή τους. Η λειτουργία βασίζεται σε δεδομένα όπως το ιστορικό αναζήτησης, τις κατηγορίες βίντεο που παρακολουθούνται και τη διάρκεια ύπαρξης του λογαριασμού. Εάν το σύστημα εντοπίσει ότι ένας χρήστης είναι ανήλικος, ενεργοποιεί αυτόματα μέτρα προστασίας: περιορίζει την πρόσβαση σε περιεχόμενο για ενηλίκους, απενεργοποιεί τις εξατομικευμένες διαφημίσεις και υπενθυμίζει τον χρόνο παραμονής στην οθόνη. Σε περιπτώσεις λανθασμένης εκτίμησης, οι χρήστες μπορούν να υποβάλουν αίτημα επανεξέτασης, προσκομίζοντας επίσημα έγγραφα που πιστοποιούν την ηλικία τους. Η τεχνολογία δοκιμάζεται ήδη σε μικρό μέρος των χρηστών στις ΗΠΑ, με την προοπτική ευρύτερης εφαρμογής εφόσον αποδειχθεί αποτελεσματική. Παρά τις καλές προθέσεις για την προστασία των ανηλίκων έχουν εκφραστεί ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικότητας, καθώς η διαδικασία επαλήθευσης περιλαμβάνει την παροχή ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
Καλαμάτα και Ιωάννινα στις «έξυπνες» πόλεις της Ευρώπης
Η Τεχνητή Νοημοσύνη περνά δυναμικά στην αναβάθμιση της ασφάλειας, της ροής και της ποιότητας ζωής στις πόλεις της Ευρώπης, με πολλαπλές ευρωπαϊκές χώρες να αξιοποιούν ερευνητικά προγράμματα για τον σκοπό αυτόν. Μεταξύ αυτών η Ισπανία, όπου στο πλαίσιο του προγράμματος AMIGOS, στην πόλη Λας Ρόζας, έξυπνες κάμερες παρακολουθούν και αναλύουν την κίνηση πεζών και οχημάτων, βοηθώντας στον επανασχεδιασμό των δημόσιων χώρων με γνώμονα τις ανάγκες των πολιτών και την ασφάλεια των παιδιών. Παρόμοια τεχνολογία εφαρμόζεται και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως την Κοπεγχάγη και το Ισί-λε-Μουλινό, όπου οι κάμερες και τα δυναμικά σήματα κυκλοφορίας βελτιώνουν την οδική ασφάλεια, με την προτεραιότητα να δίδεται σε πεζούς και ποδηλάτες. Οι πρωτοβουλίες αυτές – στοχεύοντας στην κλιματική ουδετερότητα και την ψηφιακή αναβάθμιση των πόλεων – βασίζονται στην ενεργό συμμετοχή των πολιτών, ενώ επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτηση των πόλεων από μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες για την πρόσβαση σε δεδομένα. Μεταξύ των ελληνικών πόλεων που πρόκειται να επωφεληθούν από τις συγκεκριμένες δράσεις (συγκεκριμένα από το έργο ELABORATOR) συγκαταλέγονται η Καλαμάτα και τα Ιωάννινα.
