Είναι γενικώς αποδεκτό ότι ο χρόνιος κοιλιακός πόνος μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια, όπως τραύμα, χειρουργική επέμβαση, φλεγμονώδεις παθήσεις ή άλλες δομικές ή λειτουργικές διαταραχές.
Για πολλά χρόνια ο σπλαγχνικός πόνος εθεωρείτο ως διάχυτος, γενικευμένος και ασαφούς ανατομικής προέλευσης, σημειώνει ο κ. Σακάς. «Η πρόοδος όμως στην κατανόηση των νεύρων των σπλαγχνικών οργάνων συνέβαλε στο να γίνει αντιληπτό ότι τα νεύρα των σπλάγχνων είναι οργανωμένα τοπογραφικά σε συγκεκριμένες περιοχές, ονομαζόμενες σπλαγχνοτόμια με τρόπο ανάλογο της οργάνωσης των νεύρων του δέρματος σε δερμοτόμια. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις τα σπλαγχνοτόμια είναι συνδεδεμένα με τα δερμοτόμια, με αποτέλεσμα ο σπλαγχνικός πόνος να συνοδεύεται και από δερματικό πόνο».
Με την κατάκτηση αυτής της νέας γνώσης κατέστη εφικτό να αναζητηθεί η τοπογραφική αντιστοιχία των σπλαγχνικών νεύρων στον νωτιαίο μυελό, και μέσω της διέγερσης των κατάλληλων αντίστοιχων περιοχών του νωτιαίου μυελού να ελεγχθεί ο σπλαγχνικός πόνος ή ακόμη και ο συνδεδεμένος με αυτόν δερματικός πόνος. Ετσι γίνεται πλέον χρήση της ηλεκτρικής διέγερσης του νωτιαίου μυελού για έλεγχο του σπλαγχνικού κοιλιακού πόνου και έχουν δημοσιευθεί στοιχεία που αφορούν αρκετούς ασθενείς οι οποίοι έλαβαν την «ηλεκτρο-θεραπεία».
Επιτυχής εφαρμογή
για μείωση πόνου
Συγκεκριμένα, όπως περιγράφει ο καθηγητής, η ηλεκτρική διέγερση του νωτιαίου μυελού έχει εφαρμοσθεί επιτυχώς προσφέροντας μεγάλη μείωση του πόνου σε ασθενείς που έπασχαν από κοιλιακό πόνο οφειλόμενο σε διάφορα αίτια όπως η χρόνια παγκρεατίτιδα, από πόνο σπληνεκτομής μετά από τραύμα, από γενικευμένο πόνο οφειλόμενο σε μετεγχειρητικές συμφύσεις μετά από κοιλιακή επέμβαση κ.λπ.
Το περασμένο έτος ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της εφαρμογής ηλεκτρικής διέγερσης του νωτιαίου μυελού σε 24 ασθενείς τεσσάρων αμερικανικών κέντρων που έπασχαν από φαρμακοανθεκτικό κοιλιακό πόνο και υποβλήθηκαν σε ειδικό τύπο διέγερσης νωτιαίου μυελού (με συχνότητα 10 kHz). Οι 23 από τους 24 ασθενείς εμφάνισαν μεγάλη μείωση του πόνου κατά τη φάση της δοκιμαστικής ηλεκτρικής διέγερσης και αποφάσισαν να υποβληθούν σε τοποθέτηση ενός εσωτερικού νευροδιεγέρτη για έλεγχο του πόνου. Ενα έτος μετά την τοποθέτηση του νευροδιεγέρτη, από το σύνολο των 23 ασθενών οι 18 (78%) παρουσίασαν μείωση του πόνου πάνω από 50% και 15 ασθενείς (64%) εμφάνισαν πλήρη ύφεση του πόνου. Επιπλέον, οι ασθενείς ανέφεραν σημαντική υποχώρηση στο αίσθημα δυσλειτουργίας, βελτίωση στην ποιότητα ζωής τους, στην ποιότητα του ύπνου τους και σε άλλες παραμέτρους της καθημερινότητάς τους.
Ολα αυτά τα στοιχεία αναδεικνύουν, σύμφωνα με τον κ. Σακά, την αξία της ηλεκτρικής διέγερσης του νωτιαίου μυελού σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του σπλαγχνικού πόνου. «Πρόκειται για μια μέθοδο της οποίας οι δυνατότητες δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς παρότι προσφέρει μεγάλη ελπίδα ανακούφισης σε αυτούς που πάσχουν από χρόνιο κοιλιακό πόνο και τις δυσμενείς συνέπειές του».
Πόνοι και μετά
τη φλεγμονή
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τις επώδυνες κοιλιακές φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn, που χαρακτηρίζονται από περιόδους έξαρσης και περιόδους ύφεσης, αρκετοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μέθοδος θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική, υπογραμμίζει ο καθηγητής. «Ειδικότερα, στην ελκώδη κολίτιδα και στη νόσο του Crohn, ο πόνος είναι έντονος κατά τη διάρκεια της φλεγμονώδους έξαρσης λόγω ερεθισμού των νεύρων του εντέρου από τις φλεγμονώδεις αλλοιώσεις. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι συχνά ο πόνος επιμένει ακόμη και όταν η φλεγμονή έχει υποχωρήσει και είναι αισθητός όχι μόνο στην κοιλιά αλλά και σε αντίστοιχες συναφείς περιοχές της επιφάνειας του σώματος. Επίσης, είναι ενδιαφέρον ότι άλλες πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει τη σημασία του σπληνικού και πνευμονογαστρικού νεύρου στην καταπολέμηση της παραγωγής ουσιών φλεγμονής όπως οι κυτταροκίνες και έχουν προτείνει τη χρήση της διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου προκειμένου να επιτευχθεί αντιφλεγμονώδης δράση στο έντερο σε νόσους όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn».
