Μια «παλιά καραβάνα», άριστος γνώστης των διασπάσεων και του φραξιονισμού, «παιδί» του Γρηγόρη Φαράκου, με διαδρομή στο κομμουνιστικό «γίγνεσθαι», από το οποίο τράβηξε διαχωριστική γραμμή τα ζοφερά εκείνα χρόνια των μεγάλων ανατροπών του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και της αδυσώπητης σύγκρουσης για την οικειοποίηση του εγχώριου αριστερού brand που περνούσε μέσα από τη διαμάχη για την άλωση του ΚΚΕ, ο Θανάσης Καρτερός, περιέγραφε προσφάτως με τον γλαφυρότερο τρόπο την εικόνα που επικρατεί στον «μικροβιότοπο» της καθ’ ημάς Αριστεράς.

Ο έμπειρος σχολιαστής και εκ των προνομιακών συνομιλητών και συμβούλων του Αλέξη Τσίπρα την εποχή της ηγεμονίας του, ξιφουλκώντας κατά των άλλοτε «συντρόφων» της Νέας Αριστεράς οι οποίοι απέρριψαν (κατά πλειοψηφία…) τη συνεργασία με τον εναπομείναντα ΣΥΡΙΖΑ, τους προέτρεπε να σκεφθούν «αν μεγαλύτερη ζημιά (στην Αριστερά) έχει κάνει ο αντίπαλος ή οι διασπάσεις», προσκαλώντας τους σε ένα ιδιότυπο «μάθημα Ιστορίας».

Το «ιστορικό σχίσμα» του 1968

Και πράγματι, η πορεία εξέλιξης της Αριστεράς στις διάφορες εκδοχές της περνά μέσα από τις… διασπάσεις της: από την 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1968 – το «ιστορικό σχίσμα» του εγχώριου κομμουνιστικού κινήματος που οδήγησε στην δημιουργία του ΚΚΕ Εσωτερικού και στη συγκρότηση της ελληνικής εκδοχής του «ευρωκομμουνισμού» – έως τη διάσπαση της ΕΚΟΝ «Ρήγας Φεραίος», οργάνωσης της νεολαίας του ΚΚΕ Εσ. το 1978 και τη συγκρότηση της «Β’ Πανελλαδικής», και από τη διάσπαση του ΚΚΕ Εσ. το 1987 και τη δημιουργία της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ) και του ΚΚΕ Εσωτερικού – Ανανεωτική Αριστερά, που μετεξελίχθηκε το 1990 σε Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά (ΑΚΟΑ) – η οποία διασπάστηκε εκ νέου το 2000 και συγχωνεύθηκε το 2013 στον ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνοντας στην πορεία πολλά πόστα στην κυβέρνηση Τσίπρα – έως την ανταρσία της ΚΝΕ το 1989 και τη μίνι διάσπαση του ΚΚΕ, που οδήγησε στη συγκρότηση του Νέου Αριστερού Ρεύματος (ΝΑΡ) και από την grande διάσπαση στο 13ο Συνέδριο του ΚΚΕ το 1991, που κορυφώθηκε με την προσχώρηση των «ανανεωτικών» στον ΣΥΝ, έως τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ το 2010 και τη δημιουργία της ΔΗΜΑΡ και βεβαίως τις πολλαπλές κατοπινές διασπάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ως τις μέρες μας (ΛΑΕ, ΜέΡΑ25, Πλεύση Ελευθερίας, Νέα Αριστερά, Κίνημα Δημοκρατίας).

Οι διαφωνίες στη Νέα Αριστερά

Οι διασπάσεις αποτελούν την κορύφωση των ιδεολογικών αντιθέσεων και των αντιφάσεων σε διαφορετικές περιόδους αποτυπώνοντας τις υπόγειες τάσεις και διεργασίες και τις αντίρροπες εσωτερικές στρατηγικές και ιδεολογικο-πολιτικές στοχεύσεις. Και όσο τα προγραμματικά αδιέξοδα και οι υπαρξιακές αγωνίες μεγαλώνουν τόσο θα επανέρχονται στο πολιτικό προσκήνιο.

Μέσα σε αυτό το ρευστό και κατακερματισμένο τοπίο στον χώρο της αριστερής αντιπολίτευσης, μία ακόμα διάσπαση μοιάζει να είναι προ των πυλών: της Νέας Αριστεράς. Η πρόσκληση του Σωκράτη Φάμελλου για συγκρότηση προοδευτικού μετώπου ήταν η αφορμή για να εκφραστούν στο εσωτερικό της σοβαρές διαφωνίες.

«Λαϊκό Μέτωπο με τον ΣΥΡΙΖΑ του 4%-6% δεν μπορεί να υπάρξει» λένε οι θιασώτες των… αποστάσεων, υπογραμμίζοντας πως «το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι: θέλουμε να ανασυγκροτήσουμε την Αριστερά ή την Κεντροαριστερά;», προσέγγιση που αποτυπώνει το ιδεολογικό χάσμα που υπάρχει.

«Ολα επαναστατικά ανυπερθέτως, και διηγώντας τα να κλαις… Και είναι γνωστό πού κατέληξαν οι κατά καιρούς κάτοχοι του ιδεολογικού ISO που επέλεξαν τη διάσπαση» είναι ο «αντίλογος» του κ. Καρτερού και όσων προσδοκούν σε συγκόλληση των διάσπαρτων δυνάμεων.

Ομως η ιδέα του «Λαϊκού Μετώπου» που επιθυμεί η Κουμουνδούρου δεν προσκρούει μόνο στην πτέρυγα του Ευκλείδη Τσακαλώτου, του Γαβριήλ Σακελλαρίδη, του Πάνου Σκουρλέτη και του Νίκου Φίλη, αλλά και στο ΠαΣοΚ του Νίκου Ανδρουλάκη (στο οποίο κατά βάση απευθυνόταν η πρόσκληση Φάμελλου για λόγους προφανείς – για να μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική κυβερνητική λύση) και στον… ΣΥΡΙΖΑ του Παύλου Πολάκη, και βεβαίως ούτε συζήτηση για το ΚΚΕ, το οποίο έχει χαράξει τον δικό του «καθαρό διάδρομο», αποκρούοντας κάθετα τις κατά καιρούς εκκλήσεις για συμπόρευση και συμμαχίες («αποδείχτηκε περίτρανα η ορθότητα κατηγορηματικής εναντίωσης του ΚΚΕ για στήριξη, συμμετοχή ή ανοχή σε κάθε μορφή καπιταλιστικής διαχείρισης που άσκησαν και ασκούν τα συστημικά κόμματα, με όποιο πρόσημο και ονομασία κι αν παρουσιάστηκαν» δήλωσε προ ημερών ο Δημήτρης Κουτσούμπας σε μεγάλη κομματική εκδήλωση).

Απροθυμία Κωνσταντοπούλου

Μέσα σε αυτό το θολό τοπίο, που θυμίζει κομμάτια και θρύψαλα, ούτε η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου είναι διατεθειμένη «να βάλει πλάτη» προκειμένου να διασωθούν εκείνοι από τους οποίους έχει πάρει οριστικό «διαζύγιο» από το μακρινό και επώδυνο 2015.

Πόσω μάλλον που η απουσία συνεννόησης των όμορων χώρων λειτουργεί ως θείο δώρο για την ίδια. «Αντέχει στην κριτική η άρνηση συνεννόησης με το κόμμα στο οποίο υπήρξαν επί δεκαετίες; Και μάλιστα ακόμα και σε θέσεις κυβερνητικής ευθύνης;» διερωτάτο ο κ. Καρτερός, αν και οι «εγκαλούμενοι» ουσιαστικά εξωθήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ του Στέφανου Κασσελάκη, τον οποίο στήριξε σύσσωμη η νυν ηγεσία του κόμματος σε όλες της τις εκδοχές και για τους δικούς του λόγους ο καθένας, μέχρι να τον οδηγήσουν και εκείνον στην έξοδο.

Οι εκκλήσεις για συνεργασίες και «λαϊκά μέτωπα», κατά το γαλλικό πρότυπο, προσκρούουν στο υπέδαφος της αναξιοπιστίας που καλλιεργήθηκε, στην εικόνα απαξίωσης και αποσύνθεσης που εκπέμπεται εξαιτίας επιλογών και χειρισμών που οδήγησαν την «κυβερνώσα Αριστερά» στην αυτοϋπονόμευση και τον εκφυλισμό.

Αν μάλιστα στο… βάθος των εκκλήσεων αυτών για ενιαίο προοδευτικό μέτωπο απέναντι στη ΝΔ κάποιοι «βλέπουν» την προετοιμασία του εδάφους για την επιστροφή του κ. Τσίπρα, τότε η προοπτική φαντάζει πιο περίπλοκη.

Οι δημοσκοπήσεις και τα συνέδρια

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αντιφάσεων και διαψεύσεων των προσδοκιών, οι προκλήσεις για τα κόμματα του χώρου δοκιμάζονται πρωτίστως στο πεδίο των εσωκομματικών ισορροπιών και όχι των κοινωνικών διεργασιών, κάτι που αποτυπώνεται και στις δημοσκοπήσεις, με την κοινή γνώμη να αναζητεί έκφραση στα λεγόμενα αντισυστημικά κόμματα.

Οι ζυμώσεις εντείνονται εν όψει των επικείμενων κομματικών συνεδρίων που αποκτούν ειδική βαρύτητα και θα επηρεάσουν τις εξελίξεις, αρχής γενομένης με το συνέδριο του Κινήματος Δημοκρατίας στις 10-11 Μαΐου και ακολούθως με τα συνέδρια του ΣΥΡΙΖΑ στις 12-15 Ιουνίου και της Νέας Αριστεράς στα τέλη του ίδιου μήνα, ενώ το φθινόπωρο αναμένεται το συνέδριο του ΠαΣοΚ, από το οποίο θα προκύψουν ενδιαφέροντα πολιτικά διδάγματα στην πορεία προς τις εκλογές όσον αφορά τα διλήμματα περί συμμαχιών και κυρίως «με ποιους».