Λευκό, σκληρό και σπάνιο, το μάρμαρο της Νάξου είναι ένα από τα πιο φημισμένα μάρμαρα του κόσμου, έχοντας χρησιμοποιηθεί στην ανέγερση ιστορικών ναών της αρχαιότητας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι περίφημοι Κούροι της Νάξου, όπως ο Κούρος των Μελάνων, και η επιβλητική Σφίγγα των Ναξίων στους Δελφούς.
Στην αρχιτεκτονική, το ναξιακό μάρμαρο χρησιμοποιήθηκε ευρέως στον ναό της Δήμητρας στον Γύρουλα, ο οποίος αποτελεί αριστούργημα της αρχαίας ελληνικής ναοδομίας, καθώς και στο σήμα κατατεθέν του νησιού μας, την Πορτάρα, η οποία δεσπόζει μέχρι σήμερα μπροστά από το λιμάνι της Νάξου.
Επιπλέον, η χρήση του επεκτάθηκε στη βυζαντινή περίοδο, με εκκλησίες όπως η Παναγία Δροσιανή να κοσμούνται με μαρμάρινα τέμπλα και όχι μόνο. Η μαρμαρογλυπτική, άλλωστε, αποτελεί μία από τις αρχαιότερες και πιο φημισμένες μορφές τέχνης στις Κυκλάδες, με ρίζες που εκτείνονται έως την πρωτοκυκλαδική περίοδο. Οι μαρμαρογλύπτες της Νάξου αποτελούν άξιους συνεχιστές μιας μακραίωνης παράδοσης.
Οι δεξιοτέχνες «πελεκάνοι» με σεβασμό στην ιστορία και στο υλικό σμιλεύουν την πέτρα αποτυπώνοντας τη βαθύτερη φαντασία του εκάστοτε καλλιτέχνη. Με μεράκι και αγάπη για αυτό που κάνουν, διατηρούν και εξελίσσουν τεχνικές που περνούν από γενιά σε γενιά, συμβάλλοντας στη διατήρηση της ελληνικής μαρμαροτεχνίας.
Σήμερα το ναξιακό μάρμαρο συνεχίζει να κατέχει ξεχωριστή θέση τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά, διατηρώντας τη φήμη του ως ένα υλικό εξαιρετικής ποιότητας και διαχρονικής αξίας. Η εξόρυξή του πραγματοποιείται σε σύγχρονα λατομεία του νησιού, όπου εφαρμόζονται τεχνικές που συνδυάζουν την παράδοση με τη σύγχρονη τεχνολογία.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο ένθετο «Το Βήμα της Νάξου» του ΓΕΛ Νάξου – «Μανώλης Γλέζος» που κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» στις 27 Απριλίου 2025.
