Η Σπάρτη, με τη μοναδική της φυσιογνωμία κατά την αρχαιότητα, έγινε σύμβολο. Εγινε κινηματογραφική ταινία, τραγουδήθηκε, έδωσε το όνομά της σε άλλες πόλεις, ακόμα και σε ποδοσφαιρικές ομάδες.

Τι σημαίνει, όμως, να ζεις σήμερα σε μια πόλη ονομαστή σε όλο τον κόσμο; Πώς αντιμετωπίζουν οι συμμαθητές και συμμαθήτριές μας το πολιτισμικό αποτύπωμα της πόλης στην οποία ζουν; Πιστεύουν ότι αυτό καθορίζει σε κάποιον βαθμό το παρόν και το μέλλον τους;

Η συντακτική ομάδα της εφημερίδας μας αποφάσισε να πραγματοποιήσει μια μικρή έρευνα με ανώνυμο ερωτηματολόγιο που μοιράστηκε σε 100 μαθητές και μαθήτριες του 1ου ΓΕΛ Σπάρτης. Τα αποτελέσματα ήταν ενδεικτικά των απόψεών τους για την πόλη στην οποία μεγαλώνουν και για τις προοπτικές της.

Στο ερώτημα «τι σημαίνει για εσένα να ζεις σε μια πόλη με τόσο σπουδαίο ιστορικό παρελθόν;», η πλειοψηφία (55%) δήλωσε περήφανη. Ωστόσο, αρκετά κοντά σε ποσοστά (40%) ήταν η απάντηση: «Λίγα, το έχω συνηθίσει και δεν το σκέφτομαι συχνά».

Νεανικός ρεαλισμός, δύναμη της συνήθειας ή απλώς παραίτηση; Μόνο το 3% των μαθητών/μαθητριών δήλωσε ότι αισθάνεται «ευθύνη» απέναντι στο παρελθόν και το μέλλον της πόλης, ενώ το 2% απάντησε στο ερώτημα δηλώνοντας «τίποτα».

Στη συνέχεια ζητήθηκε να επιλέξουν ανάμεσα σε πέντε προτάσεις-ενέργειες και να σημειώσουν «πώς θα μπορούσε να αναδειχθεί το ιστορικό παρελθόν της πόλης». Πρώτη επιλογή των περισσότερων μαθητών και μαθητριών (38%) ήταν να αποκατασταθούν και να αναδειχθούν τα μνημεία στην αρχαία ακρόπολη της Σπάρτης (π.χ. το θέατρο).

Δεύτερη επιλογή ήταν να αναδειχθούν τα ψηφιδωτά που παραμένουν στις αποθήκες (29%) και τρίτη να κατασκευαστεί γρήγορα το νέο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης (18%). Aρκετά κοντά σε αξιολόγηση ήταν η επιλογή να ανακαινισθεί το παλιό αρχαιολογικό μουσείο (12%) και τελευταία να υπάρξει εκστρατεία προβολής στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (3%).

Στο ερώτημα «πόσο αισιόδοξος/η είσαι για την αξιοποίηση του πολιτισμικού κεφαλαίου της Σπάρτης στο μέλλον;» οι απαισιόδοξες προβλέψεις κατέλαβαν τη μερίδα του λέοντος. Το 60% απάντησε «καθόλου» ή «λίγο», το 28% «ούτε λίγο ούτε πολύ» και μόλις το 12% απάντησε «πολύ» αισιόδοξος ή αισιόδοξη.

Σημειώνεται ότι δεν υπήρξε καμία απάντηση για την επιλογή «πάρα πολύ». Αν λάβουμε υπόψη ότι ο Αριστοτέλης θεωρούσε ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νεότητας την αισιοδοξία για το μέλλον, οι απαντήσεις των συμμαθητών και συμμαθητριών μας γεννούν προβληματισμό.

Παρόμοιο προβληματισμό γεννούν και οι απαντήσεις στο ερώτημα: «Θα ήθελες να επιστρέψεις στην πόλη σου μετά τις σπουδές σου;». Εδώ η πλειοψηφία (48%) απάντησε «Οχι». Ακολούθησε η απάντηση «Μπορεί» (32%), η απάντηση «Δεν το έχω σκεφτεί» (15%), ενώ οι υπόλοιποι μαθητές και μαθήτριες δήλωσαν ότι αυτό θα συμβεί αν υπάρξει επαγγελματική αποκατάσταση ή αν το επιβάλουν οι συνθήκες. Οι απαντήσεις μάλλον επιβεβαιώνουν ότι ο υδροκεφαλισμός (όλοι στην Αθήνα, άντε και στη Θεσσαλονίκη) καλά κρατεί.

Τέλος, υπήρχε μια ερώτηση ελεύθερης απάντησης: «Τι πιστεύεις ότι πρέπει να αλλάξει στην πόλη για να ανακτήσει την αίγλη της;». Εδώ οι νέοι τόνισαν κυρίως την ανάγκη έργων υποδομής: κατασκευή οδικού δικτύου μέσα στην πόλη, κατάλληλος φωτισμός των τόπων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, βελτίωση των υφιστάμενων αρχαιολογικών χώρων.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην εφημερίδα TO BHMA της Σπάρτης που κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» στις 30 Νοεμβρίου 2025.