Αν επρόκειτο για την Ελλάδα, θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια εξόχως δυναμική εκκίνηση μιας πολιτικής καριέρας. Αλλά και στις ΗΠΑ η ωριμότητα των 54 ετών και το αγωνιστικό παρελθόν σχεδόν τριών δεκαετιών θα βοηθούσαν ώστε ο Shawn Fain (Σόουν Φέιν) να διεκδικήσει μια βουλευτική έδρα στη γενέτειρά του, Πολιτεία της Ιντιάνα, ή ίσως στο γειτονικό Ιλινόι. Διότι η Ιντιάνα ως Μεσοδυτική Πολιτεία κυριαρχείται από τους Ρεπουμπλικανούς.
Στο Ιλινόι η παρουσία των Δημοκρατικών είναι σαφώς ισχυρότερη – το ζεύγος Ομπάμα κατάγεται από το Σικάγο. Μόνο με τους Δημοκρατικούς, βέβαια, θα μπορούσε να πολιτευθεί ο άνθρωπος που ξεσήκωσε τους εργαζομένους στην αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ κατά τρόπο που ουδείς από την εποχή που ο Χένρι Φορντ εφηύρε τη γραμμή παραγωγής και λανσάρισε το θρυλικό Model T κατάφερε.
Τουλάχιστον στα 88 χρόνια δράσης του United Auto Workers (UAW) ουδείς επικεφαλής του Συνδικάτου πέτυχε να κατεβάσει στον δρόμο ταυτόχρονα τους εργαζομένους και των τριών μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών των ΗΠΑ, των περίφημων Big Three (Ford Motor, General Motors και Chrysler, που πλέον ανήκει στο γαλλικό όμιλο Stellantis).
Γυάλινες οροφές
Είναι ανθεκτικά τα γυάλινα ταβάνια στις ΗΠΑ. Πιθανότατα ένας τεχνίτης ηλεκτρολόγος, απόφοιτος του Taylor High School, δεν θα μεταπηδήσει ποτέ στην κεντρική πολιτική σκηνή όπως ο Σόουν Φέιν.
Μόλις το 4% των μελών του Κογκρέσου προέρχονται από την εργατική τάξη. Αλλά ένα μόλις εξάμηνο μετά την ανάδειξή του στην προεδρία του UAW (ήταν ιστορικά η πρώτη απευθείας εκλογή από τα μέλη του Συνδικάτου), ο Φέιν πιστώνεται μια πρωτοφανή εργατική κινητοποίηση (18.600 απεργοί σε 20 Πολιτείες), που ενστερνίζονται όχι μόνο οι βουλευτές και γερουσιαστές του Δημοκρατικού Κόμματος (με πρώτο τον αειθαλή Μπέρνι Σάντερς), αλλά και ο Τζο Μπάιντεν που έγινε ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος των ΗΠΑ που φωτογραφήθηκε σε πικετοφορία με απεργούς.
Αλλά και οι Ρεπουμπλικανοί μπροστά στον κίνδυνο να καρπωθούν οι «αριστεροί» την πρωτοφανή απεργία σε Πολιτείες «δικές» τους, σπεύδουν να φωτογραφηθούν με τους πικετοφόρους των Big Three. Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ σπεύδει κι αυτός στο Μίσιγκαν όπου διαδήλωσε ο Μπάιντεν, μια «ρεπουμπλικανική» Πολιτεία που κέρδισαν στις τελευταίες εκλογές οι Δημοκρατικοί. Διότι όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κοινή γνώμη στηρίζει τον αγώνα των απεργών.
«Ως εδώ και μη παρέκει»
Πώς τα κατάφερε όμως να κερδίσει την ηγεσία του UAW ένας άσημος ηλεκτρολόγος στη μονάδα παραγωγής εξαρτημάτων της Stellantis στο Κόκομο της Ιντιάνα; Και ποια είναι τα αιτήματα που διατυπώνει υπό την ηγεσία του το Σωματείο, τόσο πειστικά που κατάφεραν να συνεγείρουν την αμερικανική κοινή γνώμη;
Ο Σόουν Φέιν εκλέχθηκε εστιάζοντας στην καταπολέμηση της διαφθοράς των μάνατζερ, στον τερματισμό της συστηματικής έκπτωσης των εργασιακών κεκτημένων μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009 και στην παγιωθείσα μετά την κρίση πρακτική των ομίλων να μειώνουν αυτοβούλως και κατά το δοκούν τις ώρες απασχόλησης των εργαζομένων περικόπτοντας αναλόγως και τους μισθούς τους.
Λίγες ημέρες μετά την εκλογή του ο Φέιν άρχισε να δείχνει τα δόντια του, εγκαινιάζοντας μια πολύ επιθετική συνδικαλιστική γλώσσα. «Βαρεθήκαμε, δεν πάει άλλο αυτή την κατάσταση» διακήρυξε. Και μόλις κάθισε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους της εργοδοσίας για τις συλλογικές συμβάσεις του 2023 απαίτησε για τον κλάδο άμεσες αυξήσεις μισθών 20% που θα φθάσουν σταδιακά στο 46% ετησίως, ώστε «να εξισωθούν σε ποσοστό με τις αυξήσεις που εισπράττουν τα στελέχη». Στην πορεία των διαπραγματεύσεων ο Φέιν και η UAW σε ένδειξη καλής θέλησης κατέβασαν τις απαιτήσεις τους από το 46% στο 36%.
Ψηφιακή επικοινωνία
Κλασικό το κόλπο να βάζεις ψηλά τον πήχη για να το παίζεις μετά ανέξοδα διαλλακτικός. Αλλά φαίνεται πως τις έχει στο DNA του τις αρετές του συνδικαλιστή ο Σόουν Φέιν. Ο παππούς του προσλήφθηκε στην Chrysler το 1937, τη χρονιά που εργαζόμενοι της εταιρείας γράφτηκαν για πρώτη φορά στο UAW έπειτα από καθιστικές διαμαρτυρίες και απεργία που είχαν διοργανώσει. Ο πατέρας του, ωστόσο, ήταν αστυνομικός διευθυντής του Τμήματος του Κόκομο.
Τη δημοτικότητά του ο Φέιν την κέρδισε χάρη στην έξυπνη χρήση των κοινωνικών δικτύων. Επικοινώνησε άμεσα με τους συναδέλφους του σε ολόκληρη την αμερικανική επικράτεια, διανθίζοντας τα μαχητικά μηνύματά του πότε με ευαγγελικές ρήσεις και πότε με σπαράγματα του μαύρου ηγέτη Μάλκολμ Χ.
«Ωραία η επαναστατική γυμναστική, ειδικά αν κερδίζει τη διακομματική υποστήριξη. Αλλά μήπως οι απεργίες αναστείλουν την έκρηξη της δευτερογενούς παραγωγής που απολαμβάνουν σήμερα οι ΗΠΑ και λειτουργεί ως ανάχωμα στην αντιαναπτυξιακή, υφεσιακή πολιτική επιτοκίων της Fed;» αναρωτιέται ο βρετανικός «Economist». Διότι «ποια αυτοκινητοβιομηχανία μπορεί να αντέξει τέτοιες αυξήσεις του μισθολογικού κόστους;». Υποβολιμαίο θα χαρακτήριζε ο Σόουν Φέιν το ερώτημα.
Και θα υπενθύμιζε ότι οι πολιτικοί που διαγκωνίζονται για να σηκώσουν τα πλακάτ του UAW είναι οι αρμόδιοι να δώσουν τη λύση με πολιτικές ακόμη πιο προστατευτικές. Στο όνομα της περίφημης απεξάρτησης από την Κίνα.
