Ο γραπτός λόγος οφείλει να υπηρετεί τον προφορικό – όσο μπορεί. Ομως συχνά είναι ανεπαρκής για να αποδώσει τον πλούτο και τη μουσικότητα του προφορικού λόγου, γράφει στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του ο καθηγητής Θεοδόσης Π. Τάσιος. Στον προφορικό μας λόγο πολλές φορές προσδίδομε πρόσθετο νόημα στα λεγόμενά μας, μέσω κατάλληλων τροποποιήσεων της φωνής κατά την εκφορά ενός φθόγγου – ή περισσότερων. Αυτό όμως το εξαιρετικής γλωσσικής σημασίας φαινόμενο δεν αναπαρίσταται καθόλου στον γραπτό λόγο, συνεχίζει ο καθηγητής. Η προκρούστεια λογική του μονοτονικού συστήματος συχνά δεν αποδίδει το νόημα. Για παράδειγμα, σημειώνει ο Τάσιος, ο σύνδεσμος «και» δεν τονίζεται ως μονοσύλλαβη λέξη. Ομως για να αποδοθεί η έμφαση της φράσης «Και κερατάς και δαρμένος» είναι απαραίτητος ο τόνος: «Καί κερατάς καί δαρμένος». Οι δυνατότητες επιτονισμού με τη διακύμανση της φωνής στην ένταση, στη διάρκεια και στο ύφος είναι πολλές. Βεβαίως, οι τόνοι και τα σημεία στίξης βοηθούν, αλλά όχι πάντα. Για παράδειγμα, η φράση «Ο λαός μας ξέρει» δημιουργεί παρανοήσεις. Λέμε για τον λαό που γνωρίζει γενικώς ή για τον λαό που γνωρίζει εμάς; Σ’ αυτές τις περιπτώσεις βοηθάει η χρήση μιας μικρής παύλας (ενωτικό) πριν από τις προσωπικές και τις κτητικές αντωνυμίες: «Ο λαός-μας ξέρει».
Ο Τάσιος προτείνει ένα ορθολογικότερο μονοτονικό σύστημα που θα βασίζεται στον κανόνα: Ο,τι τονίζεται προφορικώς, τονίζεται και γραπτώς. Με ένα φυσικό μονοτονικό («βάζε τόνο όπου ακούγεται») αίρονται πολλές αδυναμίες του γραπτού λόγου και αποδίδονται οι «μουσικοί» τρόποι του προφορικού και η ομορφιά του επιτονισμού.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
