Η νομική ρύθμιση για το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη είναι πολλαπλώς προβληματική και θα εκθέσω σύντομα τους λόγους εκείνους οι οποίοι στηρίζουν την άποψη αυτή.

1. Εσφαλμένος ο χρόνος της νομοθέτησης. Με άλλα λόγια:

Είναι προβληματικό η οποιαδήποτε κυβέρνηση να νομοθετεί « εν θερμώ»! Τι εννοώ;

Όλοι σκέπτονται , ότι είναι δυνατό ενδεχομένως να υποκρύπτεται μια μορφή «υστεροβουλίας» πίσω από την ανωτέρω κυβερνητική πρωτοβουλία, αφού ενεργοποιήθηκε λίγες ημέρες μετά τη λήξη της απεργίας πείνας την οποία είχε κάνει στο χώρο του μνημείου ένας απελπισμένος πατέρας που είχε χάσει το παιδί του κατά την εγκληματική σύγκρουση των δύο τραίνων στα Τέμπη .

Πολλοί πιθανολογούν ότι η επίμαχη τροπολογία συνδέεται με αυτό το γεγονός .

Ωστόσο, οι νόμοι ψηφίζονται – όπως πίστευε και ο Αριστοτέλης- για να διαπαιδαγωγούν τους πολίτες θετικά (για το κοινό καλό) και όχι για να εξυπηρετούν το οποιοδήποτε κομματικό συμφέρον .

2. Προκλήθηκε ένταση στην κοινωνία και τη Βουλή «για το τίποτε», αφού λόγω νομοθετικής προχειρότητας και άγνοιας του ποινικού δικαίου οι δικαστές δεν θα μπορούν καν να εφαρμόζουν την παραπάνω ρύθμιση για το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη .

Γιατί κάνω αυτή την αναφορά για την ένταση η οποία έγινε «για το τίποτε» (σε σχέση με το εάν θέλουμε τα εθνικά μας μνημεία να γίνονται σεβαστά από όλους μας);

Γιατί η νομοθετική πρόβλεψη η οποία ψηφίστηκε (μόνο από την κυβέρνηση) στη Βουλή , λόγω άγνοιας(;) ή προχειρότητάς δεν θα είναι δυνατό να εφαρμόζεται. Για ποιο λόγο;

Γιατί έχει τη λεγόμενη στα νομικά ρήτρα «επικουρικότητας» . Και θα εξηγήσω σύντομα τι σημαίνει ένα τέτοιο μέγεθος. Με απλά λόγια:

Η τροπολογία που ψηφίστηκε προβλέπει το εξής πράγμα:

Δηλαδή , ότι θα τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ένα έτος εκείνος ο οποίος … χρησιμοποιεί ή κάνει κατάληψη του χώρου του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη….. , εφόσον η συμπεριφορά τούτη δεν τιμωρείται «βαρύτερα από άλλη διάταξη» .

Και το κρίσιμο ερώτημα είναι το ακόλουθο:

Υπάρχει άλλος νόμος ο οποίος να τιμωρεί με βαρύτερη ποινή την κατάληψη των χώρων των εθνικών μνημείων ( ή την οποιαδήποτε αλλοίωση τους);

Η απάντηση είναι ναι!

Ειδικότερα ο νόμος 4858/2021 (άρθρο 56) «για την προστασία των αρχαιοτήτων» απειλεί με μεγαλύτερη ποινή (τουλάχιστον 2 ετών) όλους εκείνους οι οποίοι καταστρέφουν, βλάπτουν ..ή καθιστούν ανέφικτη τη χρήση των μνημείων (λόγω καταλήψεων κλπ.)!

Αυτό δεν το γνώριζαν οι συντάκτες της επίμαχης τροποποίησης;

Υπήρχε τέτοια άγνοια των νόμων της χώρας;

Κατά συνέπεια :

Λόγω της ρήτρας επικουρικότητας στην οποία αναφέρθηκα παραπάνω, η τροπολογία για το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη η οποία ψηφίστηκε μετά από τόση ένταση στη Βουλή, θα υποχωρεί !

Και θα εφαρμόζεται υποχρεωτικά μόνο η σχετική πρόβλεψη του νόμου 4858/2021 για «την προστασία των αρχαιοτήτων», γιατί ακριβώς προβλέπει βαρύτερη ποινή για το ίδιο φαινόμενο (Μπιτζιλέκης, Εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, 2020)!

Αν δε ένας δικαστής , παρόλα αυτά, εφάρμοζε την τροπολογία η οποία ψηφίστηκε, τότε θα παραγόταν και λόγος αναίρεσης της σχετικής απόφασης.

Και το περαιτέρω ερώτημα το οποίο γεννιέται είναι το ακόλουθο:

Είναι δυνατό να υφίσταται μια τέτοια αδικαιολόγητη προχειρότητα στον τρόπο νομοθέτησης ; Και επιπλέον :

Είναι δυνατό να προκαλείται μια τέτοια πόλωση μεταξύ των κοινοβουλευτικών δυνάμεων -και σε ένα μέρος της κοινωνίας- για ένα νόμο ο οποίος δεν θα μπορεί καν να εφαρμόζεται;

Με το πρόσχημα (από ότι φαίνεται) για το εάν θέλουμε τα εθνικά μας μνημεία να γίνονται σεβαστά από όλους (κάτι το οποίο θεωρείται ως αυτονόητο μέγεθος για όλους τους Έλληνες );

Το συμπέρασμα;

Οι νόμοι μιας καλής πολιτείας ενσταλάζουν αγαθές συνήθειες στους πολίτες, διαπλάθουν χαρακτήρες και μας βάζουν στο δρόμο της πολιτικής αρετής (για να θυμηθώ και πάλι τον Αριστοτέλη).

Η τροπολογία η οποία ψηφίστηκε για το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη δεν διαθέτει αυτά τα χαρακτηριστικά ( πέραν του ότι δεν θα είναι δυνατό να εφαρμόζεται, όπως εξήγησα και παραπάνω).

Υ.Γ

Θέλω να διευκρινίσω , ότι ο η πρόβλεψη η οποία ψηφίστηκε από τη Βουλή δεν είναι δυνατό να θεωρείται ως «ειδικός νόμος» και να διεκδικεί εφαρμογή, αφού ο ν. 4858/2021 ρυθμίζει όλη την ύλη για την προστασία των εθνικών μας μνημείων. Θα ήταν δε θετικό να μη καταλύουμε τους δογματικούς κανόνες του Ποινικού δικαίου επειδή κάποιοι (κυβερνητικοί) κύκλοι ενοχλήθηκαν από την απεργία πείνας την οποία έκανε ένας απελπισμένος πατέρας που είχε χάσει το παιδί του κατά την εγκληματική σύγκρουση των τραίνων στα Τέμπη .

Μάλιστα το πρόβλημα το οποίο εξέθεσα στις ανωτέρω γραμμές γίνεται ακόμη πιο έντονο, γιατί υπάρχει και η ρύθμιση του άρθρου 378παρ.2 του Ποινικού Κώδικα, αλλά δεν θα ήθελα να κάνω άλλες αναφορές για το ζήτημα τούτο.

*Καλφέλης Γρηγόρης, Καθηγητής της Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ