«Τι αλλαγή! Από το μυθιστόρημα του Τομ Κλάνσι του 1984, ”Το κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη”, σήμερα έχουμε κάτι που μοιάζει περισσότερο με το κυνήγι του πλησιέστερου μηχανικού». Η ατάκα ανήκει στον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ο οποίος κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη Σλοβενία, δε δίστασε να αναφερθεί στο ρωσικό ντιζελοκίνητο υποβρύχιο Novorossiysk. 

Το συγκεκριμένο πολεμικό σκάφος, κλάσης Kilo, είχε προκαλέσει από τα τέλη Σεπτέμβρη έντονη ανησυχία σε ευρωπαϊκές αρχές και επιμέρους κράτη μέλη, καθώς είχε αναφερθεί διαρροή καυσίμων από τον λογαριασμό VChK-OGPU στο Telegram, που δίνει στη δημοσιότητα πληροφορίες σχετικές με τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας, με υπαρκτό μάλιστα τον κίνδυνο έκρηξης. Τελικά ο κίνδυνος αποσοβήθηκε, κατόπιν παρέμβασης βρετανικών και ολλανδικών δυνάμεων, με το περιστατικό ωστόσο να αποτελεί ακόμη μια ένδειξη της όξυνσης των τεταμένων ευρωρωσικών σχέσεων. 

Εμπλοκές 

Όπως αναμενόταν, η ρωσική πλευρά είχε μια διαφορετική ερμηνεία να δώσει για τα όσα συνέβησαν. «Οι πληροφορίες που διαδόθηκαν από διάφορα μέσα ενημέρωσης σχετικά με μια φερόμενη δυσλειτουργία και, ως εκ τούτου, την επείγουσα ανάδυση του ντιζελοηλεκτρικού υποβρυχίου Novorossiysk στα ανοικτά των ακτών της Γαλλίας δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα», ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Interfax παραπέμποντας στην υπηρεσία Τύπου του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας. «Σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς ναυσιπλοΐας, τα υποβρύχια πρέπει να πλοηγούνται στη Μάγχη μόνο ενώ βρίσκονται στην επιφάνεια», πρόσθεσε. 

Δεν επρόκειτο ωστόσο για την πρώτη όχληση της Μόσχας σε χωρικά ύδατα νατοϊκής χώρας. Δύο εβδομάδες πριν, το Βασιλικό Ναυτικό του Ηνωμένου Βασιλείου εντόπισε μια ρωσική φρεγάτα και ένα φορτηγό πλοίο να διασχίζουν τη Μάγχη. Τον Ιούνιο, ένα ρωσικό πολεμικό πλοίο «μεταμφιέστηκε» χρησιμοποιώντας ένα πλαστό σήμα ταυτότητας, ενώ ταξίδευε στη Μάγχη με δύο πετρελαιοφόρα που έχουν υποστεί κυρώσεις, όπως αποκάλυψε σχετική έρευνα του BBC.

Τα δύο πετρελαιοφόρα εκτιμάται ότι αποτελούν μέρος του διαβόητου «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας – ενός δικτύου δεξαμενόπλοιων τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά πετρελαϊκών προϊόντων που έχουν υποστεί κυρώσεις σε χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα. Και τον Μάιο, η Εσθονία θα ερχόταν κι αυτή αντιμέτωπη με την ίδια μέθοδο, καθώς πολεμικό αεροσκάφος Su-35 θα αναλάμβανε τη συνοδεία πετρελαιοφόρου. Μάλιστα, σχετικό ρεπορτάζ του Guardian τον Σεπτέμβριο έθιγε αναλυτικά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σουηδικές και φινλανδικές αρχές, ακριβώς εξαιτίας των στενών περασμάτων της Βαλτικής, που δεν επιτρέπουν μεγάλα περιθώρια ελιγμών στα ρωσικά σκάφη, δημιουργώντας έτσι καθημερινούς κινδύνους στρατιωτικής εμπλοκής.  

Εστίες έντασης 

Η σκοπιμότητα μιας τέτοιας πρακτικής είναι ευεξήγητη, αφού η στρατιωτική παρουσία εντείνει τον κίνδυνο αναμέτρησης με πραγματικά πυρά και επομένως περαιτέρω κλιμάκωσης ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και τη Μόσχα. Η φύση ωστόσο του τελευταίου γεγονότος προσδίδει μια άλλη διάσταση- το Novorossiysk διαθέτει πυραύλους Kalibr (τύπου κρουζ), ικανούς να φέρουν ακόμη και πυρηνική κεφαλή.  

Και είναι ακριβώς αυτή η λεπτομέρεια που δημιουργεί μια ακόμη εστία έντασης, την ίδια στιγμή που η Ενωμένη Ευρώπη ψάχνει ακόμη τρόπους να αντιμετωπίσει την έντονη κι εκτεταμένη παρουσία ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε Πολωνία Βαλτικά κράτη, Ρουμανία και Δανία και το ακατάπαυστο σφυροκόπημα υποδομών ενέργειας στην εμπόλεμη Ουκρανία. Όλα αυτά ενώ το Ινστιτούτο Κίελου για την Παγκόσμια Οικονομία υπολογίζει πως η στρατιωτική βοήθεια στο Κίεβο μειώθηκε κατά 43% τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, συνθέτουν μια εικόνα που αφήνει χώρο μάλλον για περίσκεψη, παρά για αστεϊσμούς.