Μέχρι και χθες το απόγευμα (3/3) ο Ντόναλντ Τραμπ ισχυριζόταν ότι δεν είχε συζητήσει το ενδεχόμενο διακοπής ή αναστολής της αποστολής αμερικανικών στρατιωτικών όπλων στην Ουκρανία.

Ήταν όμως κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο ότι ο θυμός και η εχθρότητά του προς τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά τη σύγκρουση της Παρασκευής, μεγάλωναν. Μία συνάντηση με τους αξιωματούχους άμυνας και ασφάλειας αρκούσε για να αναστείλει κάθε στρατιωτική βοήθεια.

Επικίνδυνο παιχνίδι εξουσίας

Η προσέγγιση του Ντόναλντ Τραμπ, σε αυτήν την κρίσιμη γεωπολιτική στιγμή, μοιάζει να βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ σκληρής διαπραγμάτευσης και ωμού εκβιασμού.

Από τη μία πλευρά, οι υποστηρικτές του θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι εφαρμόζει την «Τέχνη της Συμφωνίας» (The Art of the Deal), την τακτική του να πιέζει αμείλικτα τον αντίπαλο ώστε να αποσπάσει τη μέγιστη δυνατή παραχώρηση. Η παύση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία μπορεί να ιδωθεί ως διαπραγματευτικός μοχλός, ένας τρόπος να εξαναγκάσει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να δεχτεί μια συμφωνία που ο Τραμπ θεωρεί επωφελή για τις ΗΠΑ.

Από την άλλη, οι επικριτές του θα πουν ότι αυτό είναι η «Τέχνη του Εκβιασμού», ότι ουσιαστικά βάζει τον Ζελένσκι στη γωνία, απειλώντας με τη διακοπή της βοήθειας σε μια στιγμή που η Ουκρανία εξαρτάται απόλυτα από την αμερικανική στρατιωτική στήριξη. Ουσιαστικά, του λέει: «Υπόγραψε ή μείνε μόνος σου απέναντι στη Ρωσία».

Η διαφορά μεταξύ σκληρής διαπραγμάτευσης και εκβιασμού έγκειται στη φύση της πίεσης και στις διαθέσιμες επιλογές του άλλου μέρους. Στην προκειμένη περίπτωση, αν ο Ζελένσκι δεν έχει πραγματική εναλλακτική -αν η επιβίωση της Ουκρανίας εξαρτάται από την αμερικανική βοήθεια- τότε η στρατηγική του Τραμπ πλησιάζει επικίνδυνα τον εκβιασμό. Η πραγματικότητα είναι ότι πρόκειται για ένα επικίνδυνο παιχνίδι εξουσίας με διεθνείς συνέπειες.

Οι σπάνιες γαίες και η προώθηση των επιτυχιών του Τραμπ

Ο ανταποκριτής του Sky News στην Ουάσινγκτον Mark Stone επιχειρεί να κάνει μία ανάλυση της τακτικής του Ντόναλντ Τραμπ.

Όπως αναφέρει, επικαλούμενος πηγές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, η έμφαση του Λευκού Οίκου στη λέξη «παύση» (της στρατιωτικής βοήθειας) είναι σημαντική και υποδηλώνει τις κινήσεις που αναμένονται τώρα από τον Ζελένσκι.

Ο Τραμπ είναι αποφασισμένος να τον πιέσει να υπογράψει τη συμφωνία για τα ορυκτά, το πρώτο βήμα στο ειρηνευτικό του σχέδιο, το οποίο τελικά αναμένεται ότι θα κορυφωθεί με την Ουκρανία και τη Ρωσία γύρω από ένα διαπραγματευτικό τραπέζι. Δεν έχει εξηγήσει ακριβώς πώς θα συμβεί αυτό ή ποιες παραχωρήσεις μπορεί να ζητηθούν από τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Βραχυπρόθεσμα ο Τραμπ θέλει να παρουσιάσει τη συμφωνία για τα ορυκτά ως μια τεράστια νίκη για τον αμερικανικό λαό, ως μια υλική ανταπόδοση για τα χρήματα που έστειλαν για να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο της Ουκρανίας και ως το πρώτο βήμα προς την ειρήνη στην Ουκρανία. Σε μεγάλο βαθμό, όλα αυτά αφορούν την εσωτερική προώθηση των επιτυχιών του, όπως τις αντιλαμβάνεται ο ίδιος. Είχε ελπίσει να το κάνει αυτό απόψε, στην ομιλία του σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου.

Έπεσε στην παγίδα ο Ζελένσκι

Ο Ζελένσκι αντιστέκεται, όχι γιατί δεν θέλει ειρήνη, αλλά γιατί θέλει αμερικανικές δεσμεύσεις ότι οι ΗΠΑ θα τον στηρίξουν στρατιωτικά, εάν πρόκειται να εισέλθει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με έναν αναξιόπιστο Πούτιν, οι οποίες θα απαιτήσουν από αυτόν παραχωρήσεις.

Θέλει αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας. Όλη η Ευρώπη τις θέλει, ενώ παράλληλα δεσμεύεται να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες. Οι ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν που ο Τραμπ δεν τους τις έχει δώσει ακόμα.

Κάθε Ευρωπαίος ηγέτης ήταν εξοργισμένος με τη συμπεριφορά του Τραμπ προς τον Ζελένσκι την περασμένη Παρασκευή. Ωστόσο, κάποιοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες είπαν ότι πιστεύουν πως ο Ζελένσκι έπεσε στην παγίδα, ενώ θα μπορούσε να είχε αντιδράσει διαφορετικά.

Οι φίλοι του Ζελένσκι στην Ευρώπη ίσως τώρα του λένε, διακριτικά, να αλλάξει στάση, να γεφυρώσει το χάσμα με τον Τραμπ, να υπογράψει τη συμφωνία του, να δεσμευτεί σε κατάπαυση του πυρός και στη συνέχεια να συνεργαστεί μαζί τους για να πιέσει τον Τραμπ σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας.

Στον ωμά συναλλακτικό κόσμο του Τραμπ, όπου -είτε το θέλει κανείς είτε όχι- αυτός κρατά τα χαρτιά, αυτό μπορεί να είναι ο μόνος δρόμος αναφέρει ο Stone.