To lockdown δεν χαρίστηκε ούτε σε εκείνη. Στις αρχές Μαρτίου η Αλεξάντρα Γκραντ ετοιμαζόταν πυρετωδώς για το ταξίδι της στη μικρή πόλη Μάρφα του Τέξας, εκεί όπου έχουν βρει καταφύγιο πολλοί αμερικανοί καλλιτέχνες ακολουθώντας τα χνάρια του Ντόναλντ Τζαντ, ο οποίος έκανε τα πρώτα βήματα στην περιοχή τη δεκαετία του ’70. Εκείνη δεν σκόπευε να εγκατασταθεί μόνιμα, αλλά να συμμετάσχει στη μικρή, ελίτ φουάρ Marfa Invitational η οποία θα διεξαγόταν στις αρχές Απριλίου. Ομως, όπως όλος ο υπόλοιπος κόσμος, έτσι κι εκείνη αναγκάστηκε να αναβάλει τα σχέδιά της εξαιτίας της επέλασης του κορωνοϊού. Τα έργα που δεν ταξίδεψαν ποτέ ήταν τυπικά της δουλειάς της με τα έντονα χρώματα και τις προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις να μπλέκονται μαζί τους, μόνο που αυτή τη φορά ήταν εμπνευσμένα από τον μύθο της Αντιγόνης. Συγκεκριμένα από τον γνωστό αποφθεγματικό λόγο της τραγικής ηρωίδας του Σοφοκλή: «Δεν γεννήθηκα για να μισώ αλλά για ν’ αγαπώ».

Πολύ ταιριαστός και για την περίπτωση της Αλεξάντρα Γκραντ. Θα μπορούσε στο κάτω-κάτω να συνιστά μια ενδεδειγμένη απάντηση σε όλους όσοι έσπευσαν να την κατακρεουργήσουν διαδικτυακά όταν εμφανίστηκε στο πλευρό του Κιάνου Ριβς τον περασμένο Νοέμβριο. Γιατί, βέβαια, από τη στιγμή που περπάτησε το κόκκινο χαλί που οδηγούσε σε γκαλά του LACMA (Los Angeles County Museum of Art) πιασμένη χέρι-χέρι με τον (αντι)σταρ Κιάνου, το βαθύ αλλά και το ρηχό Internet οργίασε. Για πολλούς (και για πολλές) ήταν αδιανόητο ότι ένας αστέρας του βεληνεκούς του Ριβς θα επέλεγε για σύντροφό του μια γυναίκα που όχι μόνο δεν είναι μια γνωστή ηθοποιός με χαρακτηριστικά μοντέλου, ένα ιδανικό ταίρι, όπως είναι η Μπλέικ Λάιβλι για τον Ράιαν Ρέινολντς ή ήταν η Αντζελίνα Τζολί για τον Μπραντ Πιτ, αλλά επιπλέον είναι και «μεγάλη», με άσπρα μαλλιά. «Μπορεί να έχει όποια θέλει, αυτή πήγε και βρήκε;» απορούσαν όσοι (επαναλαμβάνω, και όσες) θεωρούσαν αδιανόητο ότι ο Ριβς θα επέλεγε να συνδεθεί με μια γυναίκα που όταν χαμογελάει κάνει ρυτίδες και δεν δείχνει να νοιάζεται καθόλου γι’ αυτό. Ξεχνούσαν βεβαίως ότι ο Ριβς δεν είναι ο Λεονάρντο ντι Κάπριο με τις συντρόφους μοντέλα-τρόπαια και ότι ο τρόπος που έχει επιλέξει να ζει τη ζωή προϊδεάζει ότι οι επιλογές του θα είναι πάντα διαφορετικές από εκείνες των περισσότερων συναδέλφων του στο Χόλιγουντ. Αρχής γενομένης από το γεγονός ότι ήταν για χρόνια ζευγάρι με την Αλεξάντρα αλλά κανείς δεν το είχε πάρει είδηση μέχρι το γκαλά του LACMA.

Αποφασιστική από κούνια

Τώρα, η 47χρονη Γκραντ (η οποία μπορεί να φαίνεται μεγαλύτερη αλλά είναι αρκετά  μικρότερη από τον 55χρονο Ριβς, ο οποίος ούτως ή άλλως μικροδείχνει σκανδαλωδώς) έγινε μεν διάσημη μέσα σε μια νύχτα χάρη στον σουπερστάρ σύντροφό της, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν διέθετε ήδη τα εχέγγυα ώστε να μη βρεθεί στην αφάνεια όταν ο κόσμος θα συνήθιζε την «αταίριαστη» αυτή σχέση. Η ίδια είναι εικαστικός, γνωστή στο καλλιτεχνικό σινάφι του Λος Αντζελες, και όχι μόνο, χάρη στη δουλειά της, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ένα είδος «radical collaboration», κοινώς βασίζεται στη συνεργασία με άλλους δημιουργικούς ανθρώπους, συνήθως συγγραφείς αλλά και καλλιτέχνες, στα κείμενα των οποίων η Αλεξάντρα ανταποκρίνεται με πίνακες ή και γλυπτά της. Ανάμεσα στους πιο γνωστούς και σταθερούς συνεργάτες της συμπεριλαμβάνεται η διάσημη γαλλίδα φεμινίστρια Ελέν Σιξού και ο πρωτοπόρος συγγραφέας του hypertext fiction, Μάικλ Τζόις. Εκτός από το να εκθέτει τη δουλειά της στην Αμερική και τον κόσμο, η Γκραντ έχει διδάξει σε κολέγια περιωπής στην Καλιφόρνια με πρωταρχικό της στόχο κάθε φορά να ενισχύει την αυτοπεποίθηση των φοιτητών της. «Εάν υπάρχει ένα πράγμα το οποίο θα μπορούσα να ελπίζω ότι μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε έρχεται κοντά μου, είναι ότι έχω τη δυνατότητα της αυτοδιάθεσης. Το μόνο που μπορώ να πω είναι: «Το έχω επιτρέψει στον εαυτό μου, έχεις σκεφτεί να το επιτρέψεις κι εσύ στον δικό σου;»».

Βέβαια, η Αλεξάντρα Γκραντ μεγάλωσε σε ένα σπίτι που της επέτρεψε να καλλιεργήσει αυτή την ικανότητα για αυτοδιάθεση, με πολλούς τρόπους. Κατ’ αρχάς οι ίδιοι οι γονείς της, δύο καθηγητές με καριέρες που τους έφερναν πολύ συχνά εκτός Αμερικής, ήταν καλλιεργημένοι κοσμοπολίτες που παρά το πρώιμο διαζύγιό τους φρόντιζαν να συνεργάζονται για το καλό της κόρης τους και ενίσχυαν με κάθε τρόπο την αυτοπεποίθησή της. Η Γκραντ έζησε για ένα φεγγάρι στην Πόλη του Μεξικού μαζί με τη μητέρα της και όταν έγινε έντεκα ετών δήλωσε ότι ήθελε να φοιτήσει σε οικοτροφείο στο Σεντ Λούις. Δεν βρήκαν τον λόγο να της χαλάσουν το χατίρι. «Ημουν ατρόμητη, ήμουν ένα παιδί που ήξερε ακριβώς τι ήθελε» έχει σχολιάσει σχετικά. Το καπρίτσιο κράτησε για έναν χρόνο και η ζωή για τη γεννημένη στο Οχάιο δημιουργό συνεχίστηκε στο Παρίσι, στην Ουάσιγκτον αλλά και σε άλλες πόλεις σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Χάρη στα ταξίδια και τις μετακινήσεις της οικογένειας η Γκραντ ήρθε σε επαφή με ετερόκλητες κουλτούρες και πολιτισμούς και έμαθε να μιλάει και ισπανικά και γαλλικά.  Η ενασχόλησή της με την τέχνη μάλλον έμοιαζε με μονόδρομο. «Νομίζω ότι η λέξη καλλιτέχνης περιγράφει καλύτερα αυτό που κάνω, αλλά στην ουσία είναι απλώς ένα όνομα για το είδος περιέργειας που με χαρακτηρίζει» έχει πει σχετικά. Δεδομένων των πολυπολιτισμικών εμπειριών της, η τέχνη της επικεντρώθηκε στους τρόπους με τους οποίους οι γλώσσες που μιλάμε και οι εικόνες που βλέπουμε καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο σκεπτόμαστε και ανταλλάσσουμε ιδέες. «Πώς θα μπορούσαν να συνεργαστούν οι καλλιτέχνες με τους συγγραφείς προκειμένου να επηρεάσουν τον πολιτισμό μας σε μια εποχή που καθορίζεται από τις τεχνολογικές εξελίξεις;» διερωτάται κάθε φορά με τα έργα της.

Πίσω από τις λέξεις κρύβεται ο Κιάνου

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δίνεται με πολλούς και όχι και τόσο αναμενόμενους τρόπους, όπως απέδειξε η απρόσμενη συνεργασία της με τον Κιάνου Ριβς στο βιβλίο «Ode to Ηappiness» του 2011. Διότι όλα κάπως έτσι ξεκίνησαν μεταξύ τους. Οι δυο τους γνωρίζονταν ήδη από το 2009, και όταν δύο χρόνια μετά ο Ριβς διοργάνωσε ένα πάρτι στο σπίτι του στο Λος Αντζελες για την κοινή τους φίλη, Τζέινι Μπέργκαμ, η Γκραντ ήταν ανάμεσα στους προσκεκλημένους. Hταν η εποχή που είχε κυκλοφορήσει εκείνη η περιβόητη φωτογραφία με τον Ριβς καθισμένο σε ένα παγκάκι της Νέας Υόρκης να κοιτάζει μελαγχολικός το κενό κρατώντας ένα σάντουιτς στο χέρι του. Το meme «Sad Keanu» είχε κατακλύσει το Internet και οι αμέτρητες τραγικές ιστορίες της ζωής του είχαν έρθει για άλλη μία φορά στην επιφάνεια. Τι να πρωτοπεί κανείς. Ο πατέρας του είχε μπει στη φυλακή για διακίνηση ηρωίνης, η μητέρα του είχε παντρευτεί άλλες τέσσερις φορές, ο ίδιος ήταν βαριά δυσλεξικός, ενώ ως έφηβος ήταν δυσλειτουργικός και δυσπροσάρμοστος, το μωρό του γεννήθηκε νεκρό, η σύντροφός του πέθανε σε τροχαίο και η αδελφή του διαγνώστηκε με λευχαιμία. «Η θλίψη και η αίσθηση της απώλειας δεν σε εγκαταλείπουν ποτέ. Πολλοί νομίζουν ότι μπορείς να τις αντιμετωπίσεις και να πεις: «Πέρασε, είμαι καλύτερα». Κάνουν λάθος. Οταν φεύγουν οι άνθρωποι που αγαπάς, είσαι μόνος σου» δήλωνε παλαιότερα ο βετεράνος της θλίψης και της απώλειας.

Την περίοδο που είχε διοργανώσει το πάρτι προς τιμήν της Μπέργκαμ τα πράγματα στη ζωή του δεν ήταν τόσο άσχημα. Κατ’ αρχάς είχε γράψει ένα κείμενο, κάτι ανάμεσα σε ποίηση και σκόρπιες σκέψεις, σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς τις πιο άσχημες καταστάσεις στη ζωή του. Ερήμην του, η Μπέργκαμ έδωσε τις λέξεις του Ριβς στην Γκραντ και εκείνη ανταποκρίθηκε σε αυτές με έργα της. Στο τέλος ένωσε λόγια και έργα σε ένα μικρό βιβλίο και το έκανε δώρο στον Ριβς, αφότου το έκρυψε μέσα στις σελίδες ενός μεγάλου ταξιδιωτικού οδηγού της δεκαετίας του ’70 με τίτλο «The British Scene». «Ηθελα να του κάνω ένα δώρο και μια έκπληξη. Ο στόχος δεν ήταν να δούμε το βιβλίο να κυκλοφορεί στο εμπόριο αλλά να χαμογελάσουμε, να ευθυμήσουμε με αυτό. Μετά κάποιος είπε: «Θέλω πέντε αντίγραφα» και κάπως έτσι το πράγμα ξέφυγε». Το «Ode to Ηappiness» κυκλοφόρησε το 2011 σε επιμέλεια της Μπέργκαμ από τις γερμανικές εκδόσεις Steidl και σηματοδότησε την πρώτη συνεργασία Γκραντ και Ριβς. Η δεύτερη ήρθε το 2016 με το βιβλίο «Shadows».

Εναν χρόνο μετά δημιούργησαν τον μικρό εκδοτικό οίκο X Artists’ books, ο οποίος όπως αναγράφεται στο site του εκδίδει «στοχαστικά, υψηλής ποιότητας βιβλία για την τέχνη που δεν κατατάσσονται στις κλασικές κατηγορίες εκδόσεων. Τα βιβλία μας είναι έργα τέχνης, δίοδοι για φανταστικούς κόσμους… Αυτό που αγαπάμε σε αυτά είναι ό,τι εκτιμούμε και στους φίλους μας: τη γενναιοδωρία, την εγκαρδιότητα, την καλλιέργεια, το μυστήριο, το στυλ».

Φυσικό γκρι

Το στυλ είναι πράγματι κάτι πολύ ιδιαίτερο στην περίπτωση της συμβίας του Κιάνου Ριβς. Η φυσικής ομορφιάς Γκραντ ξεχώριζε από πάντα χάρη στο 182 εκατοστών ύψος της. «Εάν ήθελα να μοιάζω με την Κιμ Καρντάσιαν, θα έπρεπε να είχα κάνει χειρουργική επέμβαση για να μου αφαιρέσουν τριάντα εκατοστά από τα πόδια μου» δήλωνε σε συνέντευξή της, λες και το ύψος είναι το μόνο χαρακτηριστικό που τη διαχωρίζει από τη γόνο της γνωστής τηλε-οικογένειας.

Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της εμφάνισης της Αλεξάντρα Γκραντ είναι βεβαίως τα μαλλιά της, τα οποία άρχισαν να γκριζάρουν από όταν βρισκόταν στην τρίτη δεκαετία της ζωής της. Στα μέσα της τέταρτης η κόμη της ήταν πλήρως ασημένια και έτσι παρέμεινε έκτοτε. «Πιστεύω ακράδαντα στην προσωπική επιλογή, ας κάνει ο καθένας οτιδήποτε τον κάνει να αισθάνεται καλύτερα. Θα έπρεπε όλοι μας να μπορούμε να επιλέξουμε τι είναι για εμάς η ομορφιά». Για εκείνη η φυσική εκδοχή της ήταν μια πολιτική πράξη για την οποία υποτίθεται δεν θα σήκωνε το δάχτυλο σε όσες δεν την ενστερνίζονταν. Ωστόσο, μοιράστηκε στα κοινωνικά δίκτυα ένα άρθρο του «Newsweek» σχετικά με μια μελέτη που συνδέει τις μόνιμες βαφές μαλλιών με πιθανή ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. «Υποστηρίζω ξεκάθαρα ότι κάθε γυναίκα πρέπει να επιλέγει η ίδια πώς θέλει να μοιάζει σε κάθε ηλικία» έλεγε σε ανάρτησή της στον λογαριασμό της στο Ιnstagram. «Αν και εφόσον όμως μια γυναίκα πεθαίνει προκειμένου να πληροί τις κοινά αποδεκτές προϋποθέσεις ομορφιάς, τότε ίσως θα έπρεπε να μιλήσουμε για αυτές τις προϋποθέσεις. Αγάπη σε όλες τις γυναίκες!».