Η δήλωση του προέδρου Ροντρίγκο Ντουτέρτε για «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» κατέστησε τις Φιλιππίνες την τέταρτη πιο επικίνδυνη χώρα στον κόσμο σε ό,τι αφορά τη βία με στόχο τους πολίτες, όπως αναφέρει έκθεση που τοποθετεί την χώρα πίσω από τη σπαρασσόμενη από τον πόλεμο Υεμένη.

Σύμφωνα με τον μη κυβερνητικό οργανισμό Armed Conflict Location & Event Data Project (Acled) που συλλέγει, παραβάλλει και αναλύει δεδομένα που αφορούν την πολιτική βία, η Ινδία θεωρείται η πιο επικίνδυνη χώρα με 1.385 βίαια περιστατικά να στρέφονται κατά πολιτών. Δεύτερη είναι η Συρία με 1.160, ακολουθεί η Υεμένη με 500 βίαια περιστατικά κατά πολιτών και οι Φιλιππίνες με 345.

Ο οργανισμός επιβεβαιώνει τις παρατηρήσεις που έκανε πρόσφατα η ύπατη αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Η Μισέλ Μπασελέτ εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις Φιλιππίνες και τον «εξαιρετικά υψηλό αριθμό θανάτων στο πλαίσιο εκστρατείας κατά της χρήσης ναρκωτικών».

Ανεξάρτητη έρευνα από τον ΟΗΕ

Μόλις την περασμένη Δευτέρα, η Διεθνής Αμνηστία προέτρεψε τον ΟΗΕ να αρχίσει να διενεργεί το ταχύτερο δυνατόν ανεξάρτητη έρευνα για τους χιλιάδες Φιλιππινέζους που έχουν σκοτωθεί στο όνομα του «πολέμου κατά των ναρκωτικών», τον οποίο έχει κηρύξει ο πρόεδρος της χώρας Ροντρίγκο Ντουτέρτε, την ώρα που ο ίδιος (όπως αναφέρεται) πρέπει να ερευνηθεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Ο επιβεβαιωμένος αριθμός θανάτων υπόπτων που σκοτώθηκαν σε επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών ανέρχεται σήμερα σε 5.425 από τον Ιούλιο του 2016, κάτι που η Μπασελέτ χαρακτήρισε «σοβαρότατη ανησυχία για οποιαδήποτε χώρα».

Τα ευρήματα του Acled επιβεβαιώνουν την ανάγκη να αναλάβει  δράση η διεθνής κοινότητα, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο υποστηρίζουν ερευνητές και την ίδια ώρα τα στατιστικά στοιχεία που έρχονται στο φως είναι σοκαριστικά.

Οι προσπάθειες των Αρχών για πάταξη των ναρκωτικών έχουν οδηγήσει σε περισσότερες από 450 άμεσες βίαιες επιθέσεις εναντίον πολιτών, προκαλώντας 490 θανάτους από τον Ιανουάριο του 2019. Οι πιο στοχευμένες περιοχές είναι η Κεντρική Λουζόν και η Καλαμπαρζόν, οι οποίες αντιπροσώπευαν το 23% και το 22% των θανάτων αντίστοιχα. Η περιφέρεια της πρωτεύουσας που περιλαμβάνει και τη Μανίλα αντιστοιχεί στο 10% των θανάτων.

Η Κριστίν Σαλ, αξιωματούχος στην πρεσβεία των Φιλιππινών στο Λονδίνο, απορρίπτει τους ισχυρισμούς, δηλώνοντας στην εφημερίδα «Guardian» πως «ο υπαινιγμός ότι οι Φιλιππίνες είναι η τέταρτη πιο επικίνδυνη χώρα στον κόσμο δεν είναι μόνο άδικος αλλά και ψευδής, δεδομένου ότι υπάρχουν πιθανώς πιο επικίνδυνα μέρη στον κόσμο».

Οι στατιστικές αναφέρουν ότι η στρατηγική Ντουτέρτε δεν φταίει εντελώς για την τέταρτη θέση που κατέχει η χώρα στην παγκόσμια κατάταξη. Η κυβέρνηση λέγεται ότι πραγματοποίησε το 60% των επιθέσεων κατά πολιτών από τις αρχές του 2019. Οι ανώνυμες ένοπλες ομάδες θεωρούνται υπεύθυνες για το 27% των δολοφονιών και οι αυτόκλητοι τιμωροί (vigilantes) κατά των ναρκωτικών για το 8% των αιματηρών βιαιοπραγιών.

Ο Ντουτέρτε ήρθε στην εξουσία υποσχόμενος να λύσει τα προβλήματα του έθνους, ανάγοντας το πρόβλημα των ναρκωτικών και την εγκληματικότητα σε μείζονα πολιτική κρίση. Αυτή ήταν από την ώρα μηδέν και η κεντρική πολιτική του.

Εκστρατεία κατά των ναρκωτικών

Αλλά η χρήση βίας στον πόλεμό του φαίνεται να αφήνει μια κληρονομιά βίας και ταυτόχρονα μια νοσηρή αντίληψη στην κοινωνία που πλήττει τις πιο ευάλωτες κοινότητες που τον εμπιστεύτηκαν, κυρίως τα φτωχά στρώματα των αστικών περιοχών, τους πιο περιθωριοποιημένους και εκείνους που δεν έχουν πρόσβαση στη Δικαιοσύνη.

Οι στατιστικές αποκαλύπτουν ότι οι εξωδικαστικές δολοφονίες, για τις οποίες ο Ντουτέρτε παραδέχθηκε ότι τις στηρίζει («Η μόνη μου αμαρτία είναι οι εξωδικαστικές δολοφονίες» έχει παραδεχθεί) συνεχίζονται από το 2016, οπότε και ανέλαβε τα ηνία της χώρας, ενώ αυξάνονται  έως και σήμερα, με τα δύο τρίτα όλων των βιαιοτήτων να επικεντρώνονται σε πολίτες.

Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία της εκστρατείας κατά των ναρκωτικών στις Φιλιππίνες, από τον Ιούλιο του 2016 έως τις 30 Απριλίου του 2019, 129.500 επιχειρήσεις των δυνάμεων ασφαλείας είχαν ως αποτέλεσμα 1,3 εκατομμύρια κατασχέσεις, 185.401 συλλήψεις και 5.425 δολοφονίες υπόπτων που σκοτώθηκαν στη διάρκεια εφόδων και επιδρομών.

Η Κριστίν Σαλ από την άλλη, αναφέρει ότι η εκστρατεία κατά των ναρκωτικών έχει «βελτιώσει σημαντικά» την ειρήνη και τη σταθερότητα των Φιλιππινών, ενώ έχει μειώσει την εγκληματικότητα κατά 30% από τότε που ήρθε στην εξουσία ο Ντουτέρτε, καθιστώντας τους δρόμους και τις κοινότητες πιο ασφαλείς: «Η χώρα έχει μακρά παράδοση στα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει υπογράψει οκτώ βασικές συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ως εκ τούτου, έχει δεσμευτεί να σέβεται, να προστατεύει και να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα» ισχυρίζεται.

Το αν ο ίδιος ο πρόεδρος Ντουτέρτε έχει δώσει εντολή σε στελέχη της Αστυνομίας και των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας του να μη συνεργάζονται σε οποιαδήποτε έρευνα διεξάγεται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών… είναι μια άλλη ιστορία. Ο ίδιος άλλωστε το έχει θέσει ξεκάθαρα πως «δεν δίνει δεκάρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα».