Των Rory Jones στο Ντουμπάι και Max Colchester στο Λονδίνο
Βρετανικό πολεμικό πλοίο έστρεψε τα όπλα εναντίον τριών ιρανικών πλοίων πού προσπάθησαν να εμποδίσουν την διέλευση δεξαμενόπλοιου πετρελαίου βρετανικής σημαίας από τον Περσικό Κόλπο ανέφερε το υπουργείο Αμύνης, συμβάν πού προστίθεται στις ήδη υπάρχουσες μεγάλες εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης.
Τα τρία ιρανικά πλοία επιχείρησαν την Τετάρτη να εμποδίσουν το British Heritage, δεξαμενόπλοιο το οποίο μετέφερε πετρέλαιο της BP PLC, αλλά απετράπη από την φρεγάτα HMS Montrose ανέφερε το βρετανικό υπουργείο Αμύνης σε δήλωση την Πέμπτη.
Οι ΗΠΑ και το ΗΒ έχουν κατηγορήσει την Ισλαμική Επαναστατική Φρουρά για βίαιες ενέργειες τους τελευταίους μήνες εναντίον δεξαμενόπλοιων που περνούν το στενό του Χορμούζ.
Το συμβάν της Τετάρτης όμως είναι το πρώτο μετά την αρχή των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν – πού ξεκίνησαν νωρίτερα εφέτος – κατά το οποίο πολεμικό πλοίο της Δύσης έφτασε στα πρόθυρα σύρραξης με ιρανικές ναυτικές δυνάμεις.
Ο ιρανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Sepahnews.com ο οποίος συνδέεται με την Ισλαμική Επαναστατική Φρουρά, την ισχυρή στρατιωτική δύναμη του Ιράν, αρνήθηκε ότι οι ιρανικές δυνάμεις επιχείρησαν να θέσουν υπό κράτηση το πλοίο. Η βρετανική κυβέρνηση δεν διευκρίνισε το είδος των πλοίων πού ενεπλάκησαν.
Το συμβάν ήταν εν γνώσει των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων ανέφερε o Υποπλοίαρχος Bill Urban, εκπρόσωπος της Ναυτικής Διοίκησης των ΗΠΑ. «Απειλές στην διεθνή ελεύθερη ναυτική διέλευση απαιτούν διεθνείς λύσεις. Η διεθνής οικονομία εξαρτάται από την ελεύθερη ροή εμπορίου και έχουν χρέος όλα τα κράτη να διαφυλάττουν να συντηρούν αυτό το θεμέλιο της διεθνούς ευημερίας» είπε.
Την Πέμπτη ο Στρατηγός Ali Fadavi, υποδιοικητής της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς, ανέφερε ότι το ΗΒ και οι ΗΠΑ θα «μετανιώσουν» την παρεμπόδιση πλοίου πού έφερε ιρανικό φορτίο, σύμφωνα με το ημιεπίσημο πρακτορείο ειδήσεων Fars.
«Αν οι εχθροί είχαν κάνει τον παραμικρό υπολογισμό δεν θα προέβαιναν σε τέτοια πράξη» είπε ο Fadavi, αλλά δεν αναφέρθηκε στις βρετανικές καταγγελίες ότι ιρανικά σκάφη επιχείρησαν να παρεμποδίσουν την διέλευση του British Heritage από τον Περσικό Κόλπο την προηγούμενη ημέρα.
Το συμβάν μπορεί να επιταχύνει τις προσπάθειες να δημιουργηθεί συνασπισμός κρατών που θα μοιραστεί το βάρος της προστασίας εμπορικών πλοίων πλησίον των ιρανικών υδάτων.
Αναταράξεις
Μπορεί επίσης να προκαλέσει περαιτέρω αναταράξεις στην αγορά πετρελαίου και να αποσταθεροποιήσει την ναυσιπλοοία στο στενό του Χορμούζ, μέσω του οποίο περνά το εν τρίτον της δια θαλάσσης μεταφοράς αργού πετρελαίου παγκοσμίως από χώρες όπως το Ιράκ, την Σαουδική Αραβία, και τα ΗΑΕ.
Τα Front-month West Texas Intermediate futures σημείωσαν άνοδο 0.5% φτάνοντας στα $60.74, ενώ τα Brent futures ανέβηκαν 0.6% φτάνοντας στα $67.40.
Το Ιράν και οι ΗΠΑ έχουν από την άνοιξη σοβαρότατες τριβές. Ο Λευκός Οίκος πέρσι κατήγγειλε συμφωνία του 2015 πού αποσκοπούσε στον περιορισμό της πυρηνικής ικανότητα του Ιράν, ενώ τον Απρίλιο είπε πως θα χρησιμοποιούσε κυρώσεις για να «μηδενίσει τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν».
Η κυβέρνηση Τράμπ έχει επιβάλει κυρώσεις σε Ιρανούς πολίτες και ιρανικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένης και της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς (IRGC) , σε μια προσπάθεια να αναγκάσει το Ιράν να πάψει της επιθετικές ενέργειες στην Μέση Ανατολή και να διαπραγματευτεί νέα συμφωνία για τα πυρηνικά.
Η Τεχεράνη απήντησε με βήματα αθέτησης της συμφωνίας του 2015 και ελαφρά επέκταση του πυρηνικού της προγράμματος.
Ιρανοί απείλησαν ότι θα καταλάβουν βρετανικό πλοίο στον Περσικό Κόλπο όταν βρετανικές δυνάμεις την περασμένη εβδομάδα υποχρέωσαν ιρανικό πλοίο να απομακρυνθεί από τις ακτές του Γιβραλτάρ.
Το πλοίο μετέφερε πετρέλαιο προς την Συρία κατά παράβαση, όπως ισχυρίστηκαν Βρετανοί αξιωματούχοι, ευρωπαικών κυρώσεων πού απαγορεύουν πωλήσεις πετρελαίου στην χώρα αυτή. Η Τεχεράνη αρνήθηκε ότι το πλοίο κατευθυνόταν προς τη Συρία και είπε ότι το Ιράν δεν υπόκειται σε ευρωπαικό εμπάργκο πετρελαίου.
Ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί την Τετάρτη προειδοποίησε την Βρετανία, σύμφωνα με τον σταθμό Press TV του Ιράν: «Εσείς προκαλείτε την ανασφάλεια και θα αντιληφθείτε τις συνέπειες στο μέλλον».
Το British Heritage όδευε για παραλαβή φορτίου πετρελαίου από to λιμάνι της Μπάσρα στο νότιο Ιράκ όταν άλλαξε πλεύση νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα χωρίς να φορτώσει λόγω φόβων ότι θα μπορούσαν να το καταλάβουν ιρανικές δυνάμεις μετά τις απειλές της Τεχεράνης.
Το δεξαμενόπλοιο έπλεε προς τον τερματικό σταθμό πετρελαίου στην Μπάσρα όταν ανέκρουσε πρύμναν το Σάββατο και σταμάτησε κοντά στις ακτές της Σαουδικής Αραβίας. Το πλοίο βρισκόταν πλησίον της ακτής του Ομάν το πρωί της Πέμπτης σύμφωνα με την ιστοσελίδα MarineTraffic.com.
Αφού τα τρία ιρανικά πλοία προσέγγισαν το British Heritage, το HMS Montrose έστρεψε τα όπλα προς τα πλοία και απηύθυνε ρηματικές προειδοποιήσεις να απομακρυνθούν, όπως ανέφερε το βρετανικό υπουργείο Άμυνας. Τα τρία πλοία συμμορφώθηκαν.
Εκπρόσωπος του υπουργείου προσέθεσα ότι το British Heritage έφυγε από τον Περσικό Κόλπο.
Ναυτική παρουσία της Βρετανίας
Η Βρετανία διατηρεί ναυτική παρουσία στην περιοχή εδώ και καιρό. Το HMS Montrose βρίσκεται στον Περσικό Κόλπο από τα τέλη του 2018. Η Βρετανία τώρα διαθέτει εκεί και τέσσερα ναρκαλιευτικά.
Εκπρόσωπος του βρετανικού υπουργείου Αμύνης αρνήθηκε να σχολιάσει αν η κυβέρνηση σκοπεύει να αυξήσει την ναυτική της παρουσία στον κόλπο. Η BP αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω το συμβάν.
Η BP είναι συνεταίρος στην ανάπτυξη της Rumaila στο Ιράκ, την Τρίτη σε μέγεθος περιοχή παραγωγής πετρελαίου παγκοσμίως, και μετέφερε από το στενό του Χορμούζ περίπου 50,000 βαρέλια ιρακινού πετρελαίου ημερησίως το 2018.
«Απλώς πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τα πλοία μας» ανέφερε ο Διευθύνων Σύμβουλος της BP Bob Dudley σε εκδήλωση στην δεξαμενή σκέψης Chatham House του Λονδίνου την Τετάρτη, αναφερόμενος στις απειλές του Ιράν.
Οι ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει το Ιράν για επιθέσεις εναντίον δεξαμενόπλοιων στον Κόλπο του Ομάν, το οποίο αρνήθηκε η Τεχεράνη.
Οι ΗΠΑ επίσης κατήγγειλαν ότι το Ιράν κατέρριψε αμερικανικό κατασκοπευτικό drone στην περιοχή. Η Τεχεράνη είπε ότι το μη επανδρωμένο αεροσκάφος πετούσε εντός του εναερίου χώρου του Ιράν όταν καταρρίφθηκε.
Η Βρετανία έχει στηρίξει τον ισχυρισμό των ΗΠΑ ότι το Ιράν επιτέθηκε στα πλοία. Όμως το Λονδίνο διαφωνεί με την απόφαση των ΗΠΑ να καταγγείλουν την πυρηνική συμφωνία, και βρετανοί αξιωματούχοι συνεργάζονται με ευρωπαικά κράτη σε μια προσπάθεια να διασωθεί η συμφωνία.
Οι επιθέσεις στα δεξαμενόπλοια έχουν ταράξει τις αγορές πετρελαίου και έχουν αυξήσει το κόστος μεταφοράς αργού πετρελαίου και άλλων προιόντων από και προς τον Περσικό Κόλπο.
Η ΗΠΑ επεξεργάζονται τις τελευταίες εβδομάδες σχέδιο για την αποτροπή επιθέσεων σε δεξαμενόπλοια με την συμμετοχή πλοίων αραβικών, ασιατικών, και άλλων κρατών πού θα περιφρουρήσουν τον Περσικό Κόλπο και τον Κόλπο του Ομάν μαζί με υπερπτήσεις αεροσκαφών ναυτικής περιπολίας.
Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ πού μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου μέσω του στενού της Ορμούζ στηρίζουν το σχέδιο.
«Αυτή η ιδέα χρήζει ιδιαίτερης επεξεργασίας» ανέφερε ο Abdulkhaleq Abdulla, πολιτικός επιστήμων πού έχει διατελέσει καθηγητής σε πανεπιστήμιο των ΗΑΕ. «Τα κράτη του Κόλπου θα ήταν ιδιαίτερα ευτυχή με μια διεθνοποίηση της ασφάλειας του Κόλπου.»
Στρατιωτικοί αναλυτές συμφωνούν ότι υπάρχει ξεκάθαρη απειλή. Η Ισλαμική Επαναστατική Φρουρά έχει την ικανότητα να περιστοιχίσει εχθρικά πλοία με ταχύπλοες τορπιλάκατους πού φέρουν πυραύλους μικρού βεληνεκούς, καθώς και με μικρά σκάφη περιπολιών εξοπλισμένα με πολυβόλα και ρουκετοβόλα.
Υπάρχει ιστορία στρατιωτικών συνοδειών στην περιοχή. Στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ την δεκαετία του ’80, οι δύο χώρες επετέθησαν η μία εναντίον των πλοίων της άλλης στον Κόλπο και το Ιράν εν ευθέτω χρόνω άρχισε να στοχοποιεί πλοία με ξένες σημαίες.
Η επιθέσεις σταμάτησαν όταν οι ΗΠΑ συνόδευσαν και άλλαξαν την σημαία ξένων δεξαμενόπλοιων.
Πηγή: Wall Street Journal
