Στις 4 Φεβρουαρίου δημοσιεύθηκε στην ισπανική εφημερίδα «El Mundo» συνέντευξη του Φελίπε Γκονζάλες, η οποία δεν έγινε γνωστή στην Ελλάδα παρότι είχε την ελληνική πτυχή της. Ο ιστορικός ηγέτης της ισπανικής Σοσιαλδημοκρατίας και μακροβιότερος πρωθυπουργός, εκλεγμένος τέσσερις συνεχόμενες φορές από το 1982 ως το 1996, απαντούσε σε ερωτήσεις για το παρόν και το μέλλον του Σοσιαλιστικού Κόμματος. «Πρέπει να αποκτήσουμε ένα σχέδιο μεταρρυθμιστικό και προοδευτικό για τη σημερινή εποχή… Ο Τσίπρας με ρώτησε αν μου προκάλεσε άγχος η ανάληψη της διακυβέρνησης. «Οχι» του είπα. «Εμένα με στρεσάρει γιατί σε κάποιες περιπτώσεις έκανα το αντίθετο από αυτό που υποσχέθηκα» απάντησε. «Αυτό συμβαίνει επειδή εσύ εξελέγης ως επαναστάτης ενώ εγώ ως μεταρρυθμιστής» του είπα».
Μια σπάνια ομολογία του Πρωθυπουργού, έστω και διά στόματος Γκονζάλες, για τον πραγματικό εσωτερικό του κόσμο. Και ένας αποκαλυπτικός διάλογος για την πολιτική παιδεία του και τον αυτοαναφορικό ορίζοντά του –δύο επικίνδυνα στοιχεία για τα πολλά εθνικά και άλλα μέτωπα που έχει ανοίξει ταυτοχρόνως χωρίς συναίσθηση των περιπλοκών.
Εχοντας μπροστά του έναν ζωντανό θρύλο της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής δεν κοίταξε να επωφεληθεί από την εμπειρία, τα λάθη, τη γνώση και τους προβληματισμούς του –στη συνέντευξη, παραδείγματος χάριν, ο Γκονζάλες σχολιάζει ότι ο κόσμος σήμερα κυβερνάται από «ένα είδος Τραμπούτιν», αυξημένης τεστοστερόνης αλλά μειωμένης ευαισθησίας για τις ανισότητες που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση.
Εγκλωβισμένος σε αδιέξοδα
Αυτά δεν ενδιαφέρουν τον Αλέξη Τσίπρα. Το μόνο που ήθελε να μάθει ο 44χρονος έλληνας πρωθυπουργός, που εξελέγη για πρώτη φορά το 2015, από τον 76χρονο ισπανό πολιτικό ο οποίος μεσουράνησε τη δεκαετία του ’80 –ό,τι πιο κοντινό θα μπορούσε να βρει στον Ανδρέα Παπανδρέου – ήταν πώς θα τη σκαπουλάρει από τα αδιέξοδα που μόνος του δημιούργησε. Πώς θα προσγειωθεί, χωρίς να γκρεμοτσακιστεί, από τον κατασκευασμένο κόσμο του στον πραγματικό.
Ο Γκονζάλες βρίσκεται σε μια ηλικία που δεν έχει ανάγκη να ωραιοποιήσει τα λάθη του, έχοντας αποδεχθεί το παρελθόν του. Ο Τσίπρας δυσκολεύεται να συμφιλιωθεί με το παρόν του. Ο παραπάνω διάλογος αποκαλύπτει μια αλλοιωμένη συνείδηση, έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να βρει πνευματική και εσωτερική ισορροπία επειδή τελεί υπό το διαλυτικό άγχος της προσωπικής ασυνέπειας. Και επιδιώκει να κάνει το μεγάλο κόλπο με τους ψηφοφόρους παρότι αντιλαμβάνεται ότι όσους κι αν ξεγελάσει δεν θα μπορέσει να γλιτώσει από τον εαυτό του.
Αυτή η ανισορροπία εξηγεί ίσως και τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύεται. Σε μια διαρκή περιπλάνηση, με αδυναμία εύρεσης σταθερού τόπου, κατασκευάζει διαρκώς εχθρούς και μέσω της σύγκρουσης με αυτούς αποκτά υπόσταση και οντότητα. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο κ. Τσίπρας είναι ο μόνος πολιτικός που έχει σχέδιο, έστω και αν το σχέδιο –αν υπάρχει –αφορά τον εαυτό του και την παραμονή του στην εξουσία και όχι τη χώρα. Τι νόημα έχει η συνεχής προσπάθεια αλλοίωσης των θεσμών και χειραγώγησης της Δικαιοσύνης αν όχι να μετατραπούν σε εργαλεία για την εξόντωση των αντιπάλων του;
Ο Πρωθυπουργός υποστήριξε την παραπομπή 10 πολιτικών του αντιπάλων στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής με τη συνδρομή του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, ο οποίος εντόπισε στην υπόθεση Novartis το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους. Λίγες εβδομάδες αργότερα, αντί να διερευνά το σκάνδαλο, ο κ. Τσίπρας έψαχνε τρόπο για να επιστρέψει η ατεκμηρίωτη δικογραφία στη Δικαιοσύνη, η οποία δήλωσε κατά Σύνταγμα αναρμόδια, εξού και διαβίβασε την υπόθεση στη Βουλή. Υποχρεώθηκαν λοιπόν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που μετέχουν στην αρμόδια Επιτροπή, αφού επιχείρησαν να ακουμπήσουν λίγο το κοινό περί δικαίου αίσθημα και περίπου ομολόγησαν την πολιτική σκοπιμότητα της παραπομπής (τουλάχιστον για τον Ευάγγελο Βενιζέλο), να δηλώσουν και εκείνοι αναρμόδιοι ώστε να επιστραφεί η δικογραφία στη Δικαιοσύνη μετά το Πάσχα.
Με τόσο αλλοπρόσαλλη στρατηγική, απούσης της αντιπολίτευσης, η οποία αποχώρησε καταγγέλλοντας τη διαδικασία επειδή ούτε μάρτυρες θα καλούνταν ούτε διερεύνηση των πραγματικών περιστατικών θα γινόταν, δεν είχαν και πολλά να κάνουν.
Σκελετοί από το ντουλάπι
Ο κ. Παπαγγελόπουλος από την άλλη πλευρά κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να κερδίσουν φίλιες δυνάμεις την Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων στις εκλογές του Μαΐου μήπως και περισώσει κάτι από το «μεγαλύτερο σκάνδαλο» και από το κύρος του. Αμφότερα κινδυνεύουν να διαλυθούν εάν η υπόθεση των 10 πολιτικών ανατεθεί σε ειδικό εφέτη ανακριτή.
Τι έμαθε από αυτή την περιπέτεια ο κ. Τσίπρας; Οτι πρέπει να βγάλει και άλλους σκελετούς από το ντουλάπι, να διευρύνει τη σκανδαλολογία, να εξοντώσει ό,τι περιλαμβάνει το «τρίγωνο της διαπλοκής» (πολιτικοί – τραπεζίτες – ΜΜΕ). Θα ανοίξει, μεταδίδουν οι συνεργάτες του, τον φάκελο των δανείων των κομμάτων, τον φάκελο των «πανούργων και διεφθαρμένων» τραπεζιτών –ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, παρότι δεν μπορεί να θεωρηθεί τραπεζίτης, αποτελεί αγαπημένο στόχο της κυβέρνησης για τα πάντα, από την προληπτική πιστωτική γραμμή μέχρι τη Novartis. Επιπλέον, θα στριμώξει στη γωνία τους ολιγάρχες, χρησιμοποιώντας ακόμα και δικογραφίες-«φούσκες».
Οι στόχοι είναι μελετημένοι· επιχειρηματίες μεγάλης οικονομικής επιφάνειας που έχουν πολλά να χάσουν και οι οποίοι είτε θα σπιλωθούν είτε θα συνθηκολογήσουν. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως μια λεπτή γραμμή που συνδέει συγκεκριμένα πρόσωπα, όπως ο Παναγιώτης Πικραμμένος που από την πρώτη στιγμή δήλωσε ότι στοχοποιήθηκε επειδή είναι φίλος της οικογένειας Μητσοτάκη, με τον εκλογικό σχεδιασμό του πρωθυπουργικού επιτελείου. Ειδικότερα με την προσπάθεια να πληγεί ηθικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος προετοιμάζεται για να αποκρούσει ανηλεή προσωπική επίθεση, σύμφωνα με τους συνεργάτες του. Ηδη ο Πάνος Καμμένος λέει ότι η Νέα Δημοκρατία εξαιτίας μιας κουμπαριάς «έχει μετατραπεί σε πολιτικό βραχίονα μιας εγκληματικής οργάνωσης». Η εμπειρία δείχνει πως όταν οι κατηγορίες του αποδεικνύονται κούφιες, ο κ. Καμμένος αναζητεί καταφύγιο στη βουλευτική ασυλία, μια επισφαλής επένδυση με βάση τη δημοσκοπική άμπωτη των Ανεξάρτητων Ελλήνων.
Εργαλειοποιούν τη Δικαιοσύνη
Στόχος, μεταδίδεται από τις ίδιες πηγές, είναι να επιτευχθεί ακόμα και κάποια προφυλάκιση, να καταγραφεί σε ζωντανή μετάδοση η μάχη κατά της διαπλοκής ώστε να συσπειρωθεί το ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ και να μετριαστεί η πολιτική ζημιά του. Πρόκειται για τη νοοτροπία που εκφράζει με τον ακατέργαστο τρόπο του ο δεξιός σύμμαχος της κυβέρνησης Νίκος Νικολόπουλος για όποιον στοχοποιεί κάθε φορά: «Να τον δω να κάθεται στο σκαμνί κι ας αθωωθεί μετά».
Αν πετύχει ο κ. Τσίπρας τον πρώτο στόχο, θα πετύχει και τον δεύτερο, επισημαίνουν πολιτικές πηγές και αναλυτές των μετρήσεων, γιατί ένα μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης αρέσκεται σε τέτοιου είδους θεάματα και ψάχνει πάντοτε τον ένοχο για τα δεινά του. Πολιτικοί, εκδότες, δημοσιογράφοι, τραπεζίτες, επιχειρηματίες, μεταμορφώνονται σε ύπουλες δυνάμεις τις οποίες μπορεί ανέξοδα να πετροβολήσει η λαϊκή οργή – αρκεί να μη μεταστραφεί, επειδή ως γνωστόν είναι ευμετάβλητη.
Ας μείνει η «ρετσινιά»
Πρόκειται για ένα σκοτεινό σχέδιο, με πολλές άγνωστες παραμέτρους για την ευόδωσή του. Γι’ αυτό προηγούνται, έναντι όλων των άλλων, η συκοφάντηση και η δαιμονοποίηση του αντιπάλου – στιγμιαίου, ευκαιριακού ή μόνιμου. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, η αλήθεια είναι αδιάφορη. Οπως γνωρίζουν όλοι οι αυταρχικής νοοτροπίας πολιτικοί, σε ορισμένες συγκυρίες αυτά που λέγονται δεν είναι για να ειπωθεί κάτι αλλά για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα είναι η «ρετσινιά». Ακόμα και αν στην πορεία δεν αποδειχθεί αληθινή καμία από τις κατηγορίες, ο αντίπαλος θα έχει εξοντωθεί συμβολικά – και γι’ αυτό χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν οι θεσμοί. Οσο μεγαλύτερη η διαβολή τόσο αμετάκλητη η εξόντωση.
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο. Οταν απειλούνται οι δικοί τους και δεν μπορούν να τους διασώσουν, τους σπρώχνουν όλους στον γκρεμό. Η δήλωση του Δημήτρη Τζανακόπουλου για το ενδεχόμενο ποδοσφαιρικό Grexit τα λέει όλα. Αντί η κυβέρνηση να εφαρμόσει τον νόμο απέναντι σε έναν παραβάτη μεγαλομέτοχο και σε μια ανίκανη ΕΠΟ, επικαλείται την εξυγίανση του ποδοσφαίρου για να διακηρύξει ότι «δεν μας τρομάζει το ενδεχόμενο του Grexit, της αποβολής δηλαδή της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας από τη FIFA. Αυτό το ενδεχόμενο θα συνεχίσει να υπάρχει στον ορίζοντα όσο δεν συμμορφώνονται με το πλαίσιο κανόνων και αρχών οι αρμόδιοι παράγοντες των ΠΑΕ. Αυτοί είναι και θα συνεχίσουν να είναι υπόλογοι απέναντι στον φίλαθλο κόσμο».
Δεν είναι εξίσου υπόλογοι όλοι οι παράγοντες. Ο Σταύρος Κοντονής εντόπισε αμέσως τη διαφορά μετά την επεισοδιακή ομιλία του Ευκλείδη Τσακαλώτου στον Πειραιά και την επίθεση που δέχθηκαν οι διαμαρτυρόμενοι φίλαθλοι του Ολυμπιακού από τα ΜΑΤ. «Για το περιστατικό στον Πειραιά η αντιπολίτευση δεν είπε κουβέντα. Γιατί; Μήπως γιατί έχει εκλεκτική συγγένεια ο κ. Μαρινάκης με την οικογένεια Μητσοτάκη; Οι εφημερίδες του κ. Μαρινάκη έχουν γίνει ντουντούκες της ΝΔ και της ΔΗΣΥ» δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης.
Τσουβάλιασμα Κοντονή
Με άλλα λόγια, για τα στραβά του πρωταθλήματος ευθύνονται οι παράγοντες των ΠΑΕ και κυρίως ο εξής ένας, μαζί με τη ΝΔ, «Τα Νέα» και «Το Βήμα». Καταπληκτικό τσουβάλιασμα από τον υπουργό που απέδειξε στην πράξη πού γράφει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, την πολιτική άμιλλα και τον ρόλο των ΜΜΕ, που για εκείνον δεν είναι τίποτε άλλο από ντουντούκες, είτε δικές τους είτε των άλλων.
Αν ο κ. Τσίπρας διέθετε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του όχι για να συσσωρεύει εχθρούς γύρω του αλλά για να κάνει μια βαθύτερη συζήτηση με τον Φελίπε Γκονζάλες, θα άκουγε μια σοφή συμβουλή, την οποία ο έμπειρος πολιτικός εμπιστεύθηκε στην «El Mundo»: «Υπάρχει κάτι το οποίο πιστεύω ακράδαντα. Στη ζωή δεν μπορείς πάντα να διαλέξεις όλους τους φίλους σου. Το μοναδικό που έχεις την πολυτέλεια να επιλέξεις είναι με ποιον δεν θα πίνεις καφέ. Δηλαδή, τους εχθρούς. Και επιπλέον, για να μη γίνει πολύ άβολη η ζωή, είναι καλό να είναι λίγοι. Εγώ έχω τέσσερα-πέντε άτομα με τα οποία δεν θα πιω καφέ ποτέ. Τελεία». Μήπως είναι καιρός να διερωτηθεί ο κ. Τσίπρας με ποιον θα πίνει καφέ όταν λήξει η θητεία του;
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ