«Μα, θα μπορούσατε να με είχατε προσκαλέσει! Και θα ερχόμουν!» θα μου πει η νεαρή τυνήσια ηθοποιός και σκηνοθέτρια Μπάγια Μεντχαφέρ όταν της λέω ότι η πρώτη ταινία στην οποία πρωταγωνιστεί, το ήδη γνωστό «Με τα μάτια ανοιχτά», της συμπατριώτισσάς της Λέιλα Μπουζίντ, ανοίγει στη χώρα μας την Πέμπτη 19 του μηνός. «Η Ελλάδα είναι μια χώρα που βρίσκεται στην καρδιά μου!».
Την κοιτάζω προσεκτικά ενώ καθόμαστε στο δωμάτιο 2116 του ξενοδοχείου «Grand International» στην πλατεία Οπερά –μία από τις πολλές συναντήσεις μου στο πλαίσιο του 19ου Ραντεβού με το Σινεμά της Unifrance –και αντιλαμβάνομαι ότι δεν το λέει απλώς για να το πει. Η μικρή Μπάγια το εννοεί. Εχω μπροστά μου ένα πλήρως συνειδητοποιημένο και πολιτικοποιημένο άτομο, μια καλλιεργημένη καλλιτέχνιδα που ξέρει πολύ καλά τι θέλει να κάνει στη ζωή της και κυρίως τι δεν θέλει να κάνει.
Το «Με τα μάτια ανοιχτά», που μετά από διάφορες διακρίσεις σε φεστιβάλ, αρχής γενομένης σε εκείνο της Βενετίας το 2015, έφτασε να είναι η επίσημη πρόταση της Τυνησίας στα περσινά Οσκαρ, μας μεταφέρει στην Τυνησία του 2010, λίγους μήνες πριν από την «Επανάσταση των Γιασεμιών», η οποία πυροδότησε στην ουσία αυτό που ονομάστηκε Αραβική Ανοιξη. Η Μπάγια Μεντχαφέρ υποδύεται τη Φάρα, ένα δεκαοκτάχρονο κορίτσι του οποίου οι γονείς το φαντάζονται γιατρό, αν κι εκείνο έχει διαφορετικά όνειρα και σχέδια.
Η Φάρα τραγουδά πολιτικά τραγούδια σε ένα συγκρότημα που δίνει δημοφιλείς συναυλίες στην Τυνησία. Ζει τη ζωή με πάθος και στη διαπασών, πίνει, κάνει έρωτα, και είναι παιδί της νύχτας, σε πλήρη αντίθεση με τις επιθυμίες της συντηρητικής οικογένειάς της και κυρίως της μητέρας της που γνωρίζει πολύ καλά τη σκοτεινή πλευρά της πατρίδας της.
«Ημουν εκεί στην Επανάσταση των Γιασεμιών» θα μου πει η Μπάγια, η οποία δεν ταυτίζεται ιδιαίτερα με τη Φάρα, καθότι η ίδια είναι παιδί (χωρισμένων) καλλιτεχνών, το οποίο μεγάλωσε μέσα σε ένα περιβάλλον ελευθερίας μπορώντας να φορέσει ό,τι ρούχο ήθελε και να ακολουθήσει τον δρόμο που εκείνο ήθελε πραγματικά. «Είχα βγει στους δρόμους, φώναζα, αντιλαμβανόμουν τη σημασία της συλλογικότητας, τη σημασία της τέχνης, ήθελα να ήμουν μέλος αυτού που γινόταν εκείνη την εποχή, αλλά ήμουν περισσότερο ένας παρατηρητής και όχι ένας άμεσα εμπλεκόμενος πολίτης. Δυστυχώς δεν ήμουν σε αυτούς που πέταξαν πέτρες στους αστυνομικούς».
Θα ήθελε στ’ αλήθεια να ρίξει πέτρες στους αστυνομικούς; «Ω, ναι» η Μπάγια επιμένει, σαν να μιλά για το αυτονόητο, «είναι το όνειρό μου να ρίξω πέτρες στους αστυνομικούς! Γράψτε το, δεν έχω πρόβλημα, είναι κάτι που πραγματικά θέλω. Δεν συμφωνώ με την κατάχρηση της εξουσίας που εξακολουθεί να πλήττει την πατρίδα μου, δεν αντέχω την ταπείνωση που βλέπω στους πολίτες εξαιτίας της αστυνομίας, κάθε μέρα, κάθε ώρα και στιγμή, κάθε δευτερόλεπτο, από ανθρώπους που δεν χορταίνουν από την εξουσία και που τους την έδωσε η κυβέρνηση. Δέρνουν τους δικούς τους και το ξέρω γιατί η Τυνησία είναι μια μικρή χώρα, και όλοι γνωριζόμαστε μεταξύ μας».
Η Μπάγια Μεντχαφέρ ενεπλάκη στην ταινία της Μπουζίντ όταν μια σκηνοθέτρια φίλη της, γνωστή της Μπουζίντ, τους σύστησε. «Συναντηθήκαμε, μου έδειξε το σενάριο, και είπα αμέσως «αυτό είναι για εμένα, πρέπει να το κάνω, ιδιαίτερα τώρα, σε αυτή την περίοδο της ζωής μου». Είχα την ενέργεια που ήθελα να εκφράσω».
Αυτή την εποχή η Μπάγια σπουδάζει κινηματογράφο στο Παρίσι και ετοιμάζει την πρώτη ταινία της, ένα ντοκιμαντέρ για το οποίο δεν θέλει να πει πολλά πράγματα, πέρα από το ότι θα αφορά την οικογένειά της. Η ηθοποιία την ενδιαφέρει εξίσου, αλλά με έναν «εγωιστικό τρόπο, αυτό που βγάζω ως ηθοποιός θέλω να το κρύβω ως σκηνοθέτρια –και το αντίθετο.» Ως σκηνοθέτρια επιδιώκει «να μιλήσω με έξυπνο τρόπο για θέματα που με απασχολούν, χωρίς όμως να προδώσω ούτε τις αξίες, ούτε και την αξιοπρέπειά μου» είπε. «Ορισμένες φορές αυτός που κινηματογραφείται δεν αντιλαμβάνεται την έκθεσή του και εγώ οφείλω να τον προστατεύσω».
Η ταινία «Με τα μάτια ανοιχτά» θα προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 19 Ιανουαρίου σε διανομή One from the heart.

HeliosPlus