Άλλη μία μεγάλη απώλεια για το παγκόσμιο σινεμά. Ο σπουδαίος ιρανός σκηνοθέτης Αμπάς Κιαροστάμι πέθανε σε ηλικία 76 ετών.
«Ο Αμπάς Κιαροστάμι που ταξίδεψε στη Γαλλία για θεραπεία, πέθανε» μετέδωσε το ημί-επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Isna. Τον θάνατό του επιβεβαίωσε η ακαδημία κινηματογράφου του Ιράν.
Ο Κιαροστάμι είχε διαγνωστεί με γαστροεντερικό καρκίνο τον Μάρτιο του 2016 και είχε υποβληθεί σε σειρά εγχειρήσεων.
Γεννήθηκε στην Τεχεράνη το 1940. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Τεχεράνης. Καταπιάστηκε αρχικά με τα ζωγραφική, ασχολήθηκε για ένα διάστημα με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων, ενώ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 εργάστηκε στο χώρο της διαφήμισης.
Γύρισε περισσότερες από 40 ταινίες, βραβεύτηκε πολλές φορές, ενώ κέρδισε Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών με τη «Γεύση του Κερασιού».
Το 1999 κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Βενετίας με την ταινία «Ο Άνεμος Θα μας Πάρει».
Υπήρξε εκφραστής της γενιάς των σκηνοθετών του ιρανικού «Νέου Κύματος», κύρια χαρακτηριστικά του οποίου συνιστούν οι ποιητικοί διάλογοι και η αλληγορία.
Πολιτικοποιημένος ποιητής
Το ποιητικό, αλληγορικό σινεμά του είχε φανατικούς οπαδούς αλλά και ένα κοινό που δεν αισθανόταν άνετα ακολουθώντας τα αργόσυρτα πλάνα, τις κρυμμένες έννοιες, την δυσνόητη, πολλές φορές, ιστορία. Ομως ο Αμπάς Κιαροστάμι ήταν ο άνθρωπος που έκανε το ιρανικό σινεμά της μόδας, μια τεράστια προσωπικότητα ενός ιδιαίτερου κινηματογράφου και ένας δημιουργός που χάρηκε, όσο ζούσε, στιγμές τρομερής δόξας σε όλα τα μεγάλα φεστιβάλ του κόσμου.
Η μεγαλύτερή του στιγμή ήταν το 1997 όταν στο φεστιβάλ των Καννών προβλήθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή η «Γεύση του κερασιού» λέγεται μάλιστα ότι μετέφερε ο ίδιος την κόπια στο φεστιβάλ). Η ταινία, το χρονικό ενός ανθρώπου που θέλει να αυτοκτονήσει, προβλήθηκε το τελευταίο Σάββατο και μια μέρα μετά κέρδισε το ανώτατο βραβείο του φεστιβάλ, τον Χρυσό Φοίνικα, εξ’ ημισείας με το «Χέλι» του Ιάπωνα Σοέι Ιμαμούρα.
Πολιτικοποιημένος καλλιτέχνης, ο Κιαροστάμι, που γύρισε την πρώτη μικρού μήκους ταινία του το 1970 (The bread and alley) δεν άφηνε ασχολίαστα θέματα του καθεστώτος σκοταδισμού του Ιράν που τον ενοχλούσαν. «O κινηματογράφος δέχθηκε επίθεση και όλοι πρέπει να κάνουν κάτι για αυτό» είχε πει πάντα στις Κάνες το 2010, στην παρουσίαση της ταινίας του «Γνήσιο αντίγραφο».
Ο Κιαροστάμι, τότε, είχε στραφεί ανοιχτά κατά της κυβέρνησης Αχμαντινετζάντ, κατηγορώντας την για την απόφασή της να φυλακίσει τον συμπατριώτη, συνάδελφο αλλά και συνεργάτη του, τον Τζαφάρ Παναχί. Ο Παναχί κρατούνταν φυλακισμένος στην Τεχεράνη για αντίσταση κατά του καθεστώτος και το γεγονός ότι η φυλάκισή του είχε γίνει για καλλιτεχνικούς λόγους είναι από μόνο του απαράδεκτο, όπως είχε επισημάνει ο Κιαροστάμι.
Για το «Γνήσιο αντίγραφο» που γυρίστηκε στην Τοσκάνη, η πρωταγωνίστριά του Ζιλιέτ Μπινός είχε κερδίσει το βραβείο γυναικείας ερμηνείας στις Κάννες. Η Μπινός τον ακολούθησε και στην «πειραματική» ταινία του «Shirin», ένα – πινακοθήκη γυναικείων προσώπων ενώ παρακολουθούν στην αίθουσα την κινηματογραφική εκδοχή του διάσημου περσικού ποιήματος του Νεζαμί Γκανζεβί.
Η τελευταία ταινία του Κιαροστάμι που είδαμε στην Ελλάδα ήταν ένας πολύ παράξενος γεροντο- έρωτας, το «Κάτι σαν έρωτας» (2012) που γυρίστηκε στο Τόκιο με γιαπωνέζους πρωταγωνιστές. Ανήσυχος, απρόβλεπτος και εν τέλει μοναδικός, ο Κιαροστάμι είχε πολλά ακόμα να δώσει. Ο θάνατός του είναι μια τεράστια απώλεια στον χώροι της 7ης Τέχνης.
Σκηνή από την ταινία «Η γεύση του κερασιού»
