«Για να μην ξεχνάμε πόσο ευάλωτοι είμαστε…». Αυτός είναι ο τίτλος –παρμένος από το τραγούδι του Sting «Fragile» –αλλά και το μήνυμα της έκθεσης της εικαστικού Ειρήνης Γκόνου που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη. «Αισθάνομαι ότι τα πάντα γύρω μας είναι ευάλωτα, που σημαίνει εύθραυστα» λέει η δημιουργός. «Εύθραυστες πολιτικές και οικονομικές ισορροπίες, εύθραυστο οικοσύστημα, εύθραυστες ανθρώπινες σχέσεις. Ολόκληρο το είναι μας είναι εύθραυστο. Ημασταν έτσι και πριν και δεν το είχαμε συνειδητοποιήσει; Δεν ξέρω, αλλά τα καμπανάκια χτυπάνε από παντού, από κάθε γωνιά της Γης».
Σε κάθε σημείο του κόσμου μας οι άνθρωποι, όταν χάνονταν μέσα σε μια τέτοια αβέβαιη περιρρέουσα ατμόσφαιρα, αναζητούσαν κάτι να πιαστούν. Πάντα ακουμπούσαν στο μεταφυσικό αφού το φυσικό κατέρρεε. «Το “ευάλωτο”» γράφει η γλύπτρια «είναι ο κατ’ εξοχήν λόγος επινόησης του φυλαχτού. Τα αποτροπαϊκά και τα ταλισμάν, οι προστατευτικές λέξεις και τα ξόρκια είναι μερικές από τις άπειρες και διαχρονικές μεθόδους αποτροπής του “κακού”, αποτροπής του φόβου ότι κάτι απειλεί να μας βλάψει ή να μας πληγώσει. Και μπροστά σ’ αυτή την “αδυναμία” αναζητείται η προστασία στον χώρο του υπερφυσικού».
Αυτό κάνει τώρα και η Ειρήνη Γκόνου. Εχοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανθρωπολογία της τέχνης, αναζητούσε σε όλον τον πλανήτη τα σύνεργα της υπερφυσικής προστασίας, κείμενα και αντικείμενα, φυλαχτά που αποτρέπουν το κακό. Ετσι προέκυψαν οι ενότητες της έκθεσης, τα «apotropaic cloths» –τα υφάσματα από όλες τις γενεές των προγόνων που συναρμολογούνται και παραμένουν στο σπίτι σαν ένα μεγάλο φυλαχτό -, τα «ειλητάρια» –τα γραμμένα χαρτιά τυλιγμένα σε κύλινδρο -, τα «φυλαχτά», όπως τα κουδουνάκια που πάντα ήταν αποτρεπτικά κάθε κακού, και τα «γραμμένα καλάμια», με ποιήματα που αντικαθιστούν τις μαγικές λέξεις και τα ξόρκια. «Η ίδια η γραφή σαν φυλαχτό» λέει «είναι μια έννοια που συναντάμε στον ισλαμικό πολιτισμικό χώρο, την Υποσαχάρια Αφρική, αλλά και σε πολιτισμούς άλλων περιοχών. Αυτή είναι που προσδίδει στα αντικείμενα τις αποτροπαϊκές, προστατευτικές και θεραπευτικές ιδιότητές τους».
Η Ειρήνη Γκόνου καλλιγραφεί, συναρμολογεί, ράβει, ζωγραφίζει και βιώνει τη λειτουργία της τέχνης ως μια μικρή ιεροτελεστία. Τα έργα της είναι φυλαχτά που αποτρέπουν την κακή ενέργεια. «Σε τελική ανάλυση η τέχνη μάς προστατεύει» τονίζει.

info:

Η έκθεση της Ειρήνης Γκόνου εγκαινιάζεται την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου στην αίθουσα τέχνης «NITRA», Φιλίππου 51, Ρωμαϊκή Αγορά, Θεσσαλονίκη, και θα διαρκέσει ως τις 26 Μαρτίου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ