Οι συνομιλητές του Αλέξη Τσίπρα διαπιστώνουν στις σκέψεις που διατυπώνει τις τελευταίες ημέρες να αναδύεται μια καινούργια πολιτική συγκρότηση. Η διαχείριση της επόμενης ημέρας των εκλογών κυριαρχεί στο μυαλό του, το δόγμα του «κοινωνικού και πολιτικού ριζοσπαστισμού» έχει εγκαταλειφθεί υπέρ της νέας, αμορφοποίητης ακόμη στις λεπτομέρειές της, ιδέας του «ριζικού εκσυγχρονισμού» –ούτε ο Κώστας Σημίτης δεν τόλμησε να τον ονομάσει έτσι! Το νέο πολιτικό αφήγημα του κ. Τσίπρα διαμορφώθηκε στις δύσκολες συνθήκες της πρωθυπουργικής θητείας του, η οποία όμως σημαδεύτηκε από τόσες ανακολουθίες και διαψεύσεις προσδοκιών ώστε την κρίσιμη στιγμή τίθεται υπό αμφισβήτηση το θεμελιώδες στοιχείο του: η προσωπική αξιοπιστία του αφηγητή.
Ο κ. Τσίπρας μπαίνει στην εκλογική μάχη από μια θέση πολιτικά αποδυναμωμένη, το διπλό σοκ του Μνημονίου και της διάσπασης οδηγεί σε αποσάθρωση τη βάση του ΣΥΡΙΖΑ και το επιτελείο του αιφνιδιάστηκε από την έκταση των αποχωρήσεων κομματικών στελεχών σε όλη την Ελλάδα. Μπορεί η δημοσκοπική πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ να ανακοπεί από τη δημοφιλία του αρχηγού του;
Κρίση αμηχανίας
Ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται ψύχραιμος, σαν να μην τον αφορούν τα ερωτήματα από συντρόφους και αντιπάλους περί αποδρομής του από την εξουσία. «Περνάμε κρίση αμηχανίας, αλλά στην τελική φάση τα πράγματα θα αλλάξουν» λέει σε όσους τον ρωτούν. Παραδέχεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βιώνει το τραυματικό σοκ της διάσπασης, πιστεύει όμως ότι το κόμμα με τα νέα χαρακτηριστικά του θα είναι πιο συμβατό με την κοινωνία και τα θέλω της.
Η πολιτική αμηχανία συνοδεύεται από ένα αίσθημα προσωπικής λύτρωσης και απεγκλωβισμού. «Η Ζωή και ο Λαφαζάνης μου έτρωγαν το συκώτι. Αισθανόμουν σαν τον Προμηθέα Δεσμώτη» εκμυστηρεύτηκε στους συνεργάτες του. Ο παραλληλισμός έχει ενδιαφέρον καθώς η ομώνυμη τραγωδία του Αισχύλου αποτελεί μία από τις πιο συζητημένες παραστάσεις του καλοκαιριού. Στο σημείωμα της παράστασης αναφέρεται ότι «ο Προμηθέας κραυγάζει πως η αμφισβήτηση της εξουσίας είναι πάντα ένα ρήγμα» και ότι «γίνεται έτσι η πρώτη φωνή στην ανθρώπινη ιστορία που δηλώνει ευθαρσώς: Είμαι ρεαλιστής γιατί ζητώ το αδύνατο. Και το ζητώ χωρίς άλλον λόγο από τον εαυτό μου».
Ο κ. Τσίπρας ζήτησε το αδύνατο από την Ευρώπη, με έναν τρόπο όμως που αντί να τον κάνει ήρωα τον έριξε στην πεζότητα της αδύνατης συμβίωσης με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και τον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Και σίγουρα αυτή την ώρα ζητάει το αδύνατο από τον εαυτό του: να κερδίσει τις εκλογές κόντρα σε όλους.
Η δικηγορίστικη τυπολατρία της κυρίας Κωνσταντοπούλου ήταν ομαλά ενσωματωμένη στο αμάλγαμα του ΣΥΡΙΖΑ, παραδέχονται στελέχη του κόμματος. Αυτό που δεν προέβλεψε κανένας, προσθέτουν, ήταν η μετατροπή της τυπολατρίας σε μεγαλείο εξουσίας. «Δικτάτορας», «μια λάθος επιλογή», ομολόγησε το Μέγαρο Μαξίμου όταν έληξε η πολιτική σχέση Τσίπρα – Κωνσταντοπούλου. Από την πλευρά της πρώην Προέδρου της Βουλής μεταφέρεται μια βαθιά απογοήτευση, ένα αίσθημα προδοσίας των κοινών πιστεύω.
Το διαζύγιο με Λαφαζάνη
Το διαζύγιο με τον κ. Λαφαζάνη δεν είχε συναισθηματική διάσταση, ήταν μια ψυχρή πολιτική επιλογή η οποία διαμορφωνόταν επί τρία χρόνια σε κομματικές συνεδριάσεις. Η Αριστερή Πλατφόρμα, λένε στην Κουμουνδούρου, δεν είχε συνταχθεί ποτέ με τις θέσεις της πλειοψηφίας, κατέθετε συνεχώς θέσεις απέναντί της.
Πολλοί θυμήθηκαν ότι πέρυσι στη ΔΕΘ ο κ. Λαφαζάνης αντιδρούσε στο λεγόμενο «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», το οποίο κατά τη γνώμη του είχε φτωχές παροχές και ήταν ρεφορμιστικό. Ηταν φανερό, συνεχίζουν, ότι είχε σχέδιο στο μυαλό του, είτε να πάρει το κόμμα είτε να φτιάξει άλλον πολιτικό σχηματισμό. «Δεν θα έχει τύχη» προβλέπουν.
«Η Ελλάδα δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. Και δεν θα γυρίσει. Θα πάει μόνο μπροστά» δήλωσε την Παρασκευή ο κ. Τσίπρας στην «Αυγή». Την Τετάρτη στον Alpha παραδέχθηκε ότι στην αρχή είχε αποδεχθεί τη λογική 50/50 του Γιάνη Βαρουφάκη (50% πιθανότητες να υποχωρήσουν οι εταίροι, 50% να μας βγάλουν εκτός ευρωζώνης) όσο πίστευε ότι το Grexit ήταν απλώς μια απειλή και όχι ένα σχέδιο. Οταν συνειδητοποίησε την πραγματικότητα, όπως είπε, αποφάσισε ότι δεν μπορεί να παίξει τη χώρα στα ζάρια. Και προσέθεσε ότι στελέχη από αυτά που εγκαταλείπουν τον ΣΥΡΙΖΑ του έλεγαν ότι αν πέσει μια τράπεζα θα τους πάρουν τα ελικόπτερα από το Μέγαρο Μαξίμου. «Μιλάω για κορυφαία στελέχη και υπουργούς που δεν έφυγαν όταν έφερα τη συμφωνία αλλά όταν προκήρυξα εκλογές» είπε διατυπώνοντας έναν υπαινιγμό που βγάζει μάτι.
Ο πρώην πρωθυπουργός εμφανίζει μια όψιμη προσήλωση στις μεταρρυθμίσεις, την οποία ο ίδιος αιτιολογεί ότι στην ουσία δεν του επετράπη να κυβερνήσει τη χώρα όπως οραματιζόταν. «Το μεγάλο θέμα, το πραγματικό διακύβευμα των εκλογών, είναι οι αλλαγές που χρειάζεται η Ελλάδα και οι μεταρρυθμίσεις» επαναλαμβάνει σε ιδιωτικές συνομιλίες και κομματικές παρεμβάσεις του. Λέγεται ότι η μεταρρυθμιστική αλήθεια δεν αποκαλύφθηκε στον κ. Τσίπρα εν είδει περιστεράς αλλά με τη μορφή των ιεράκων της ευρωζώνης στους οποίους, με αντάλλαγμα το νέο δάνειο, έδωσε διαβεβαιώσεις ότι αν εκλεγεί ξανά θα σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας με δυνάμεις του φιλοευρωπαϊκού τόξου –είναι γνωστό ότι οι ευρωπαίοι εταίροι πάσχουν από ανίατη αλλεργία στους Ανεξάρτητους Ελληνες –και ότι ο επόμενος υπουργός Οικονομικών θα είναι πρόσωπο με κύρος και αξιοπιστία.
Ο κ. Τσίπρας δήλωσε ότι δεν θα συνεργαστεί με τη ΝΔ, το Ποτάμι και το ΠαΣοΚ, με το παλαιό σύστημα που ο λαός έβγαλε από την πόρτα και εκείνος δεν προτίθεται, όπως είπε, να το βάλει από το παράθυρο. Η αυτοδυναμία όμως που κυνηγάει ο ΣΥΡΙΖΑ φαντάζει άπιαστο όνειρο στην έναρξη της προεκλογικής περιόδου. Είναι ενδιαφέρον ότι ο πρώην πρωθυπουργός μιλάει μεν για την έντιμη συνεργασία που είχε με τον Πάνο Καμμένο αλλά δεν τον υποδεικνύει ως τον μοναδικό επιθυμητό κυβερνητικό εταίρο.
«Η επόμενη κυβέρνηση θα έχει χρόνο μπροστά της. Εκλογές θα γίνουν ξανά το 2019 και τα δύσκολα μέτρα του Μνημονίου τελειώνουν μετά την τρίτη αξιολόγηση που θα γίνει στις αρχές του καλοκαιριού του 2016. Εχουμε τις προϋποθέσεις, θα έχουμε και τις βοήθειες για να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση» μετέφερε στους συνεργάτες του. Ο κ. Τσίπρας ποντάρει πολλά στη συμμαχία με τον γάλλο πρόεδρο. Ο Φρανσουά Ολάντ αξιοποίησε την ελληνική κρίση προκειμένου να ανακτήσει θέση ισχύος στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Στο περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού λειτουργούν με την αίσθηση ότι «η Γαλλία έχει υιοθετήσει την Ελλάδα» και πως η σύγκρουση με τους συντηρητικούς κύκλους έχει δημιουργήσει μια άλλη ατμόσφαιρα στην Ευρώπη. «Στο μέλλον θα εισπράξουμε από τη ρήξη» υπογραμμίζουν.
Μέτρα αντίβαρο του Μνημονίου
Αν είναι ξανά πρωθυπουργός, ο κ. Τσίπρας σκοπεύει, όπως εκμυστηρεύεται, να προχωρήσει άμεσα όλες τις μεταρρυθμίσεις ώστε να μπορέσει στη συνέχεια να πετύχει δικαιότερα μέτρα και ελαφρύνσεις για τους πολίτες, εφόσον θα έχει προχωρήσει και η διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους. Παράλληλα οι συνεργάτες του ετοιμάζουν ένα πρόγραμμα-αντίβαρο του Μνημονίου με μέτρα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, της διαπλοκής και της διαφθοράς και εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης. Στις παρεμβάσεις άμεσης προτεραιότητας θα είναι η ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια και η επανεξέταση των μέτρων για τους αγρότες.
«Η επόμενη κυβέρνηση θα έχει χρόνο μπροστά της. Εκλογές θα γίνουν ξανά το 2019 και τα δύσκολα μέτρα του Μνημονίου τελειώνουν μετά την τρίτη αξιολόγηση που θα γίνει στις αρχές του καλοκαιριού του 2016. Εχουμε τις προϋποθέσεις, θα έχουμε και τις βοήθειες για να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση» μετέφερε στους συνεργάτες του. Ο κ. Τσίπρας ποντάρει πολλά στη συμμαχία με τον γάλλο πρόεδρο. Ο Φρανσουά Ολάντ αξιοποίησε την ελληνική κρίση προκειμένου να ανακτήσει θέση ισχύος στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Στο περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού λειτουργούν με την αίσθηση ότι «η Γαλλία έχει υιοθετήσει την Ελλάδα» και πως η σύγκρουση με τους συντηρητικούς κύκλους έχει δημιουργήσει μια άλλη ατμόσφαιρα στην Ευρώπη. «Στο μέλλον θα εισπράξουμε από τη ρήξη» υπογραμμίζουν.
Ο κ. Τσίπρας διατηρεί και για έναν άλλον λόγο την ψυχραιμία του. Δεν πιστεύει ότι οι εκλογές θα είναι ντέρμπι και πάντως σε κάθε περίπτωση δεν θα αναδειχθεί νικητής ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης. Αντιθέτως, εκτιμά ότι θα υπάρξει ριζική αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού και ότι η εικόνα δεν θα καθαρίσει προτού τεθούν πιεστικά τα διλήμματα για κυβερνητική σταθερότητα με πλατφόρμα τετραετίας. «Ο αστικός κόσμος φοβάται τον Μεϊμαράκη επειδή δεν έχει αφήγημα, φοβάται και την αστάθεια. Ολοι θα επανατοποθετηθούν μπροστά στις ανάγκες της διακυβέρνησης της χώρας και θα χαράξουν νέες διαχωριστικές γραμμές» μεταδίδεται ότι εκτιμά ο πρώην πρωθυπουργός.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ