Το κίνημα του γυμνισμού

Ο γιατρός επέμενε: «Tο δέρμα σου είναι ευαίσθητο και κάθε απόπειρα έκθεσης στον ήλιο μπορεί να αποβεί μοιραία». Ο Μαρκ Χάσκελ Σμιθ, όμως, ήταν αποφασισμένος. Θα έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του (και γενικότερα από όλα τα μέρη του σώματός του) για να μάθει γιατί ορισμένοι άνθρωποι αποφασίζουν να βγουν κυριολεκτικά από τα ρούχα τους σε δημόσιους χώρους και να κάνουν παρέα με άλλους –επίσης γυμνούς –άγνωστους ανθρώπους. Γνώριζε ότι ο κανόνας είναι σαφής: Ο γυμνισμός δεν πρέπει να σχετίζεται με την οποιουδήποτε τύπου σεξουαλική αναζήτηση, δεν πρέπει να συνδέεται με την επιδειξιμανία και την ηδονοβλεψία και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση σεξουαλική έκφραση. Πόσο εύκολο, όμως, είναι στις μέρες μας να γίνει ένας τέτοιος διαχωρισμός; Μπορεί το γυναικείο στήθος να απαλλαγεί από την ερωτική του διάσταση και γιατί το κίνημα των γυμνιστών φεύγει από τις παραλίες, κατακτά τις Αλπεις, γεμίζει resorts και διοργανώνει ποδηλατοδρομίες; Οι απορίες ήταν πολλές και η επιθυμία του Χάσκελ Σμιθ να τρυπώσει στις συνήθειες της πιο περίεργης και ενδιαφέρουσας «φυλής» που δεν αγαπά τα υφάσματα αποδείχθηκε μεγαλύτερη από τους ενδοιασμούς του.

Μια συνέντευξη με κάποιον φυσιολάτρη που συνήθιζε να περνάει την ημέρα του γυμνός έμοιαζε η ιδανική λύση –δεν θα ήταν όμως ικανή να του σβήσει κάθε ερωτηματικό. Ετσι, ο συγγραφέας του βιβλίου «Naked at Lunch: A Reluctant Nudist’s Adventures in the Clothing-Optional World» (σ.σ.: Γυμνοί στο γεύμα – Οι περιπέτειες ενός απρόθυμου γυμνιστή σε έναν κόσμο όπου το ένδυμα είναι προαιρετικό) αποφάσισε να βιώσει την εμπειρία προτού βγάλει κάποιο πόρισμα για την αποποίηση της ενδυμασίας σε περιστάσεις που δεν περιλαμβάνουν σεξουαλική συνεύρεση. Ετσι, όχι μόνο επισκέφθηκε μια παραλία στη Φλόριντα χωρίς το χρωματιστό μαγιό του, αλλά επιδόθηκε σε ορειβασία στις αυστριακές Αλπεις για να συνειδητοποιήσει ότι ο ιδρώτας όταν δεν κολλάει σε υφάσματα δεν είναι και τόσο ενοχλητικός (το Naked European Walking Tour διοργανώνει αποδράσεις 20 ατόμων που παίρνουν τα βουνά φορώντας μόνο μπότες και καπέλο), ενώ έκλεισε και δωμάτιο σε resort γυμνιστών στην Καλιφόρνια και στη Γαλλία –από αυτά που πηγαίνεις για φαγητό και συνήθως βάζεις στην καρέκλα μια πετσέτα προτού καθήσεις, αλλά κατά τα άλλα παραμένεις όπως σε γέννησε η μητέρα σου, με έναν κατάλογο ανά χείρας, να δίνεις παραγγελία σε ντυμένους από την κορυφή ως τα νύχια σερβιτόρους. «Αν ο καιρός είναι καλός, ένα γεύμα ενώ είσαι γυμνός μπορεί να είναι ευχάριστο. Εννοώ ότι ο φόβος να ρίξεις την καυτή σούπα επάνω σου είναι μεν υπαρκτός, ωστόσο δεν διαφέρει και πολύ από την αγωνία που έχεις σε περιπτώσεις που απολαμβάνεις το φαγητό σου ντυμένος» εξηγεί ο Μαρκ Χάσκελ Σμιθ στο BHMAgazino.

Προκειμένου να μάθει τη γυμνή αλήθεια από πρώτο χέρι, ο συγγραφέας μυήθηκε στα άδυτα της «φυλής», φτάνοντας στο σημείο να βλέπει βαρετή μια πισίνα γεμάτη γυμνά σώματα. Είχε προηγηθεί, βέβαια, και μια κρουαζιέρα στην Καραϊβική με 1.866 κορμιά να τον περιτριγυρίζουν. Η περιγραφή στο βιβλίο είναι γλαφυρή: «Ηανακοίνωση(σ.σ.: του απόπλου) αντηχούσεακόμηόταν[…] τα σορτς και τα πουκάμισαέπεσαν στο έδαφος και τα πέη ταλαντεύονταν κάτω από τον ήλιο της ΝότιαςΦλόριντα.Το σήμαείχε δοθεί.Τώρα οι γλουτοί περνούσαν από τη μία πλευρά του πλοίου στην άλλη χωρίς περιορισμούς,ενώ τα στήθη – που απελευθερώθηκαν από τη φυλακή της μπλούζας και του στηθόδεσμου – βγήκαν στα «ανοιχτά» για να τα αγγίξει το τροπικό αεράκι». Σήμερα θυμάται: «Η πιο αξιομνημόνευτη εμπειρία για εμένα ήταν όταν στην ντίσκο του κρουαζιερόπλοιου ένα βράδυ είδα μια γυναίκα που μάλλον είχε περάσει τα 70 να φοράει μια διάφανη στολή καμαριέρας, να κρατάει το μπαστούνι της και να βρίσκεται στη μέση της πίστας. Εύχομαι όταν φτάσω σε αυτή την ηλικία να έχω το θάρρος της και να μπορώ να αισθάνομαι τόσο ελεύθερος».

Τι ακριβώς όμως κάνουν οι γυμνιστές; Μερικοί επιμένουν ότι στην παραλία επιδίδονται στις ίδιες δραστηριότητες με τους υπόλοιπους λουόμενους: διαβάζουν βιβλία, παίζουν ρακέτες και τρώνε κρακεράκια –απλώς δεν θέλουν να κάθονται επάνω σε βρεγμένα μαγιό και χρησιμοποιούν λίγο παραπάνω αντηλιακό. Η αλήθεια όμως απέχει. Ο γυμνισμός δεν είναι η αποστροφή για ένα βρεγμένο μπικίνι, αλλά μια κοινωνική δραστηριότητα. Αν είσαι μόνος και βγάλεις τα ρούχα σου, είσαι απλώς γυμνός, αλλά αν είσαι συνειδητά γυμνός ανάμεσα σε ένα σύνολο ανδρών και γυναικών, τότε ονομάζεσαι γυμνιστής. Ηκοινωνική γυμνότητα είναι μια ολόκληρη φιλοσοφία, ένας τρόπος ζωής που βλέπει το ανθρώπινο σώμα ως κάτι απολύτως φυσιολογικό και αποδεκτό. Οι γυμνιστές πιστεύουν ότι η θέα του γυμνού σώματος δεν είναι ντροπή και σε καμία περίπτωση δεν διαφθείρει. Δεν θεωρούν ότι η συνύπαρξη γυμνών ανθρώπων είναι κάτι ανήθικο ούτε ότι έχει απαραίτητα σεξουαλικές προεκτάσεις –καμία σχέση με το ευκαιριακό σεξ στις παραλίες που πολλοί έχουν στο μυαλό τους. Πολλοί, μάλιστα, πηγαίνουν και ένα βήμα παραπέρα και τονίζουν ότι με το να είναι γυμνοί γίνονται αποδεκτοί για αυτό που πραγματικά είναι. Αλλωστε, χωρίς ρούχα όλοι είναι ίσοι και η κοινωνική τάξη του καθενός δεν καθρεφτίζεται σε ένα μαγιό γνωστής φίρμας ή σε ένα καλόγουστο πουκάμισο. «Χωρίς τα ρούχα που κατ’ εξοχήν κουβαλούν ένα στάτους και αποτυπώνουν το εισόδημά μας, βασιζόμαστε στην προσωπικότητά μας. Αυτό αυτομάτως μας καθιστά και περισσότερο φιλικούς» εξηγεί ο Μαρκ Χάσκελ Σμιθ.

«Την πρώτη φορά που έβγαλα τα ρούχα μου εξεπλάγην. Ολο το άγχος μου και οι χειρότεροι φόβοι βγήκαν στην επιφάνεια. Φόβος για την κριτική, φόβος ότι ίσως ήμουν ανεπαρκής κατά κάποιον τρόπο. Αλλά τελικά το απέβαλα όλο αυτό και κατάλαβα ότι ο φόβος ήταν μονάχα μέσα στο μυαλό μου. Οι γυμνιστές δεν ήταν εκεί για να κρίνουν» θυμάται ο συγγραφέας και συνεχίζει: «Σε πολλά μέρη του κόσμου (σ.σ.: ακόμη και το Σαν Φρανσίσκο απαγόρευσε τον γυμνισμό το 2013) μπορεί να σε συλλάβουν αν είσαι γυμνός σε μια παραλία ή να βιώσεις ακόμη και το κοινωνικό στίγμα. Για εμένα, οι γυμνιστές είναι πραγματικοί πιστοί, φανατικοί υποστηρικτές της ιδεολογίας τους και εξαιρετικοί χαρακτήρες». Ενα γυμνό κορμί όμως δεν παραπέμπει στο σεξ; «Ελπίζω ότι ένας γιατρός ή μια νοσοκόμα δεν σκέφτονται το σεξ όταν αντικρίζουν γυμνά σώματα στο πλαίσιο της εργασίας τους. Το ίδιο και ένας ράφτης ή ένας φυσικοθεραπευτής. Η αλήθεια είναι ότι η δυτική κοινωνία είναι ανώριμη σε ό,τι αφορά το σεξ αλλά και το γυμνό σώμα».

Ο γυμνισμός θα μπορούσε να ιδωθεί και ως το «δεδομένο» της ανθρώπινης φύσης. Κανείς δεν ξέρει πότε ακριβώς ξεκίνησε ο άνθρωπος να καλύπτει το σώμα του, αλλά κάποιοι επιστήμονες το τοποθετούν 100.000 χρόνια πίσω. Στην καταγεγραμμένη Ιστορία όμως πάντοτε υπήρχαν κοινωνίες που ασπάζονταν τη γυμνότητα, όπως οι Ρωμαίοι και οι αρχαίοι Ελληνες. Λαμπρό παράδειγμα αποτελούν και οι Ολυμπιακοί Αγώνες, στους οποίους οι αθλητές συμμετείχαν γυμνοί, αλλά και ο όρος «Γυμνάσιο», που προέρχεται από τη λέξη «γυμνός», καθώς οι αρχαίοι Ελληνες συμμετείχαν στις αθλοπαιδιές με «αδαμιαία περιβολή». Σήμερα υπάρχουν 45.000 μέλη στην Αμερικανική Ενωση Γυμνιστών –ένα μικρό δείγμα όσων ασπάζονται το κίνημα –και η βιομηχανία που το συντηρεί μετρά περισσότερα από 400 εκατ. δολάρια. Τα νούμερα όμως δείχνουν να ακολουθούν φθίνουσα πορεία: στην Αμερική υπάρχουν 30% λιγότερα κλαμπ γυμνιστών από ό,τι το 2003, ενώ στη Βρετανία τα μέλη του Βritish Νaturism έχουν μειωθεί την τελευταία δεκαετία, φτάνοντας τα 10.000. Αλλά οι πιο επίμονοι δεν το βάζουν κάτω. Πλέον υπάρχει καθιερωμένη ποδηλατοδρομία (World Naked Bike Ride) που ξεκαθαρίζει ότι «αν νομίζετε ότι θα συμμετάσχετε σε όργιο, θα απογοητευθείτε» και επιδιώκει να περάσει πολλά και διαφορετικά μηνύματα –από τη διάσωση του πλανήτη, ως τη γαλήνη του μυαλού. Στο ημερολόγιο έχει προστεθεί και η ημέρα κηπουρικής χωρίς ρούχα (World Naked Gardening Day), ενώ το κίνημα δεν σταματούν να στηρίζουν και πολλοί επώνυμοι αστέρες αψηφώντας τα περίεργα σχόλια –χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ελεν Μίρεν.

Γιατί όμως ο γυμνισμός είναι σημαντικός στη σύγχρονη κοινωνία; «Τις περισσότερες φορές όταν βλέπουμε γυμνούς ανθρώπους είναι στην οθόνη της τηλεόρασης, σε μια ταινία ή σε μια διαφήμιση (σ.σ.: ο διάσημος δρομέας Νικ Σίμοντς είχε κερδίσει τις εντυπώσεις με το κλιπάκι που γύρισε γυμνός για λογαριασμό της Nike). Είναι μοντέλα που έχουν περάσει από το Photoshop ή ηθοποιοί που αφιερώνουν οκτώ ώρες την ημέρα στον προσωπικό τους γυμναστή. Ολο αυτό διαστρεβλώνει την εικόνα που έχουμε για το γυμνό σώμα. Πολλοί ανακουφίζονται όταν επισκέπτονται μια παραλία γυμνιστών, καθώς διαπιστώνουν ότι οι άνθρωποι «βγαίνουν» σε όλα τα σχήματα και τα μεγέθη και δεν μοιάζουν απαραίτητα με την Αντζελίνα Τζολί. Δεν είναι όμως άσχημοι ή λιγότερο γοητευτικοί. Η αποδοχή του σώματος που καταφέρνει να πετύχει κανείς μέσω του γυμνισμού είναι επαναστατική και απελευθερωτική. Ο γυμνός δεν κάνει κακό σε κανέναν και οι άνθρωποι θα πρέπει να γίνουν πιο ανεκτικοί» λέει ο Χάσκελ Σμιθ.

Το πιο εντυπωσιακό, μάλιστα, είναι ότι το «σημείο» που φαίνεται να προκαλεί την ερωτική διέγερση κρύβεται κάπου μεταξύ «full frontal» και ντυσίματος από την κορυφή ως τα νύχια. Ο συγγραφέας το κατάλαβε απότομα. Αφού είχε περάσει μία εβδομάδα γυμνός μαζί με την ομάδα στην Αυστρία, μόνο όταν είδε την Ιταλίδα της παρέας ντυμένη, έτοιμη να φύγει, αντιλήφθηκε τη γοητεία που θα μπορούσε να του ασκήσει. «Μιλούσα με έναν φίλο όταν εκείνη ετοιμαζόταν να μπει στο αμάξι της. Φορούσε ένα φορεματάκι και είχε φτιάξει τα μαλλιά της. Τότε ο φίλος μου μού είπε «Θεέ μου! Είναι πολύ όμορφη»». Τότε. Επειτα από επτά ημέρες χωρίς ρούχα, που μπορεί να περιλάμβαναν από αναρρίχηση μέχρι naked yoga, αλλά δεν προκάλεσαν καμία σκέψη ή υπόνοια για σεξ.

Η Ελλάδα μαζί με τη Γαλλία και την Κροατία με τις παραλίες τους έχουν φτάσει στις μέρες μας να διεκδικούν υψηλές θέσεις στις προτιμήσεις των γυμνιστών, ενώ τα ειδικά ξενοδοχεία αυξάνονται συνεχώς. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 που πρωτοεμφανίστηκε οργανωμένα στη χώρα μας (η έναρξη του γυμνισμού στην Ευρώπη τοποθετείται πολύ νωρίτερα, το 1903) μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι στο μυαλό των Ελλήνων ο γυμνισμός έχει πάψει να ταυτίζεται συχνά με το ευκαιριακό σεξ ή με την αναζήτηση συντρόφου.

Δεν λείπουν από τα νησιά μας οι λογομαχίες μεταξύ λουομένων, ενώ και τα τηλεφωνήματα προς τις Αρχές στη θέα ενός γυμνού σώματος στην παραλία είναι αρκετά (ο νόμος για τον γυμνισμό αναφέρει ότι «επιτρέπεται η λειτουργία στον ελληνικό χώρο κέντρων παραθερισμού γυμνιστών» και ότι «η άσκηση γυμνισμού στον χώρο των εγκαταστάσεων των κέντρων και στον χώρο του αιγιαλού και της παραλίας που βρίσκεται μπρος από αυτές δεν αποτελεί αδίκημα κατά τις διατάξεις του άρθρου 353 του Ποινικού Κώδικα»).

Από την άλλη, η Κρήτη και η Ρόδος διατηρούν ένα ιδιαίτερα φιλόξενο προφίλ απέναντι στη «γυμνή φυλή». Για παράδειγμα, στο «Βριτόμαρτις» στα Σφακιά, όπως υπογραμμίζει η ιστοσελίδα του ξενοδοχείου, «από την ανατολή ως τη δύση του ήλιου, όλοι οι εξωτερικοί χώροι είναι γυμνιστικοί ή προαιρετικής ένδυσης όλες τις ώρες, ενώ ρούχα (έστω πετσέτα ή παρεό) πρέπει να φοριούνται σε όλους τους εσωτερικούς χώρους». Είναι γνωστό, βέβαια, ότι στη χώρα μας, από τη Σκιάθο ως την Αντίπαρο και από τη Δονούσα μέχρι τις κρυφές γωνιές της Αττικής, υπάρχουν αμμουδιές ή βότσαλα που επιτρέπουν στους περαστικούς να περπατούν απαλλαγμένοι από τα περιττά ενδύματα. Με ή χωρίς την άδεια του νόμου.

Top 10 παραλίες για γυμνιστές:

Μικρή Μπανάνα – Σκιάθος
Κόκκινη Αμμος – Κρήτη
Παραλία του κάμπινγκ – Αντίπαρος
Κέδρος – Δονούσα
Χιλιαδού – Εύβοια
Μυρτιώτισσα – Κέρκυρα
Αη Γιάννης – Γαύδος
Ρούκουνας – Ανάφη
ΚΑΠΕ Σούνιο – Αττική
Ραμνούντα – Αττική

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 23 Αυγούστου 2015