Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι δύσκολος χαρακτήρας. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που τον «στολίζουν» με τους πιο αρνητικούς χαρακτηρισμούς: νάρκισσος, υπερόπτης, μνησίκακος, εκδικητικός. Μόνο έναν δεν του προσάπτουν: ότι είναι χαμαιλέων. Το αντίθετο μάλλον αναγνωρίζουν όλοι. «Είναι σταθερός στις αρχές του σε βαθμό εμμονής» λέει ο σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Γιόαχιμ Πος που τον γνωρίζει από δεκαετίες. «Στην περίπτωση της Ελλάδας μάλιστα δείχνει απίστευτη ξεροκεφαλιά».
Γι’ αυτό και η απότομη στροφή που έκανε την Πέμπτη σχετικά με το τρίτο Μνημόνιο προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στο Βερολίνο. «Ο Σόιμπλε προχωρεί σε λεκτικό αφοπλισμό» έγραψε η «Handelsblatt» υπαινισσόμενη το ως τότε «πολεμικό» του λεξιλόγιο, καθώς και τα εμπόδια που έβαζε στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της Αθήνας και των δανειστών. Και ακόμη περισσότερο: Για να αποφύγει τη ρήξη με την Ανγκελα Μέρκελ, τον αντικαγκελάριο (και πρόεδρο των Σοσιαλδημοκρατών Σίγκμαρ Γκάμπριελ) και το κουαρτέτο, που προωθούσαν τη συμφωνία, αποφάσισε να κάνει μια τακτική υποχώρηση και να συνταχθεί μαζί τους. «Θέλουμε τη συμφωνία επειδή αναγνωρίζουμε και εμείς το πόσο πολύ έχει κινηθεί η Ελλάδα» δήλωσε απροσδόκητα εκπρόσωπός του. «Από Σαύλος ο Σόιμπλε έγινε Παύλος» συμπέρανε ραδιοσχολιαστής. «Οχι όμως από οπορτουνισμό, αλλά από νηφάλια εκτίμηση του νέου συσχετισμού δυνάμεων».
Ως τότε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών έβαζε σε δεύτερο πλάνο τη συνομολόγηση του τρίτου Μνημονίου. Πολλά καίρια θέματά του, έλεγε, παρέμεναν άλυτα με αυτό –η φύση των προβλημάτων επιβάλλει πολύ περισσότερη προσπάθεια και χρόνο. Αντί να κυνηγούν λοιπόν χίμαιρες, οι διαπραγματευτές θα έπρεπε κατ’ αρχάς να περιοριστούν σε ένα πρόγραμμα-γέφυρα, που θα επέτρεπε στην Αθήνα να αντιμετωπίσει τις άμεσες χρηματιστικές υποχρεώσεις της και στους ίδιους να προετοιμάσουν με άνεση μια «ώριμη» συμφωνία.
Το έγγραφο


Ανάλογο ήταν και το φρένο που έβαζε, έστω και έμμεσα, στις διαπραγματεύσεις. Η στάση του στενότερου συνεργάτη του, του υφυπουργού Οικονομικών Τόμας Στέφενς στην τελευταία συνεδρίαση του Euro-working group, έλεγε παριστάμενος, ισοδυναμούσε με δολιοφθορά. Αυτό έγινε ευρύτερα ξεκάθαρο την περασμένη Τετάρτη, όταν η «Bild» δημοσίευσε –ύστερα από σχετική διαρροή –το δισέλιδο έγγραφο που κρατούσε στα χέρια του ο κ. Στέφενς. Σε αυτό καταγράφονταν οι υποτιθέμενες διαφορές ανάμεσα στην απόφαση της Συνόδου Κορυφής για την Ελλάδα και στο κείμενο του τρίτου Μνημονίου. Και αυτές, σύμφωνα με το έγγραφο, ήταν πολλές και αγεφύρωτες και αφορούσαν, μεταξύ άλλων, τη βιωσιμότητα του χρέους, τον τρόπο λειτουργίας του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων και το χρονοδιάγραμμα για τις μεταρρυθμίσεις στον εργασιακό τομέα. «Οι διαφορές ξεπερνούν τις δυο ντουζίνες» πρόσθετε ο παριστάμενος. «Κάθε μία από αυτές, έτσι όπως εμφανίζεται, θα έφθανε για να παρατείνει στο διηνεκές τον χρόνο των διαπραγματεύσεων ή και να τις τορπιλίσει πλήρως».
Το έγγραφο αυτό, που εξέφραζε, σύμφωνα με τον κ. Στέφενς, την «κυβερνητική γραμμή», ήταν και η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. «Δεν συμμετείχαμε στη διατύπωση του εγγράφου» ήταν η άμεση αντίδραση του κ. Γκάμπριελ. «Επομένως δεν εκφράζει την κυβερνητική γραμμή». Ανάλογη ήταν και η αντίδραση από το περιβάλλον της καγκελαρίου.
Το αποτέλεσμα: Η ολοσχερής υποχώρηση του κ. Σόιμπλε. Από τα «ανοικτά» θέματα, που ανέδειξε με τη διαβόητη «λίστα των διαφορών» («Der Spiegel»), επιμένει πλέον μόνο σε ένα: στη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και στο τρίτο Μνημόνιο. Και αυτό ανοίγει τον δρόμο για την έγκριση της συμφωνίας από τη γερμανική Βουλή. Ο πρόεδρός της Νόρμπερτ Λάμερτ ζήτησε από τους βουλευτές, που βρίσκονται κατά το πλείστον σε άδεια, να είναι έτοιμοι να πάρουν μέρος σε έκτακτη συνεδρίασή της την ερχόμενη Τρίτη ή Τετάρτη. «Θα πρέπει να συμβεί μια πελώρια φυσική ή πολιτική καταστροφή για να ματαιωθεί η σύγκλησή της» λέει ο κ. Πος.
Οι διαρροές


Το «ναι» στη συμφωνία θεωρείται σίγουρο. Υπέρ θα ψηφίσουν οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Σοσιαλδημοκράτες, που διαθέτουν περισσότερες από τα δύο τρίτα των εδρών της Βουλής. Οι πρώτοι θα εμφανιστούν βέβαια διασπασμένοι: Ενα πέμπτο της κοινοβουλευτικής τους ομάδας (60 σε σύνολο 311) θα ψηφίσει «όχι», πρώτον επειδή θεωρεί, όπως λέει ο Χριστιανοδημοκράτης βουλευτής Χανς Μίχελμπαχ, κάθε περαιτέρω χορήγηση χρημάτων στην Ελλάδα «άσκοπη σπατάλη» και δεύτερον, επειδή θέλει να δείξει τα «δόντια» στον πρόεδρο της κοινοβουλευτικής τους ομάδας Φόλκερ Κάουντερ, ο οποίος απείλησε τους αντιφρονούντες με αποκλεισμό από τις σημαντικότερες επιτροπές της Βουλής. Οι Σοσιαλδημοκράτες θα ψηφίσουν σχεδόν μονοκούκι τη συμφωνία. Τα δυο κόμματα της αντιπολίτευσης, αντίθετα, την αποκρούουν: Η Linke (Αριστερά) ομόφωνα, οι Πράσινοι επιμέρους –η πλειοψηφία τους θα δηλώσει αποχή.
Η εξέλιξη αυτή συνιστά σίγουρα ήττα του κ. Σόιμπλε. Αυτή είναι όμως μερική, δεδομένου ότι το τρίτο Μνημόνιο φέρει απαράλλακτη τη σφραγίδα του. Επιπλέον, τίποτε δεν αποκλείει ότι τις επόμενες ημέρες θα επιχειρήσει να επιβάλει τη μία ή την άλλη «διόρθωση» στο κείμενο της συμφωνίας.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ