Την Τετάρτη και την Πέμπτη, στην αίθουσα Γερουσίας της Βουλής και αργότερα στο εντευκτήριο όπου παραθέτει τις πολύωρες συνεντεύξεις Τύπου η Ζωή Κωνσταντοπούλου, δόθηκαν δύο ειδών μάχες. Η μία κυριαρχήθηκε από την επαναστατική ζέση των μελών της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους από τη Λατινική Αμερική να αποκαλύψουν την «προσχεδιασμένη επίθεση στην Ελλάδα που οργανώθηκε από το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», με αποκλειστικό στόχο τη διάσωση των ευρωπαϊκών και ελληνικών τραπεζών. Η άλλη ήταν καθαρά προσωπική και δεν αφορούσε «όσους έδωσαν τη ζωή τους και την υγεία τους και ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες» ούτε «την ανείπωτη ανθρωπιστική κρίση που σοβεί σήμερα στη χώρα», αλλά το πολιτικό σχέδιο και τις φιλοδοξίες της Προέδρου της Βουλής. «Το ύφος είναι ο άνθρωπος» είχε πει ο κόμης Buffon. Το ύφος πρόδωσε τη, μελιστάλακτη σε όλη τη διάρκεια της διήμερης συνεδρίασης, κυρία Κωνσταντοπούλου, η οποία έδειξε τα νύχια της μόνο απέναντι στον Γιάννη Στουρνάρα και στα ΜΜΕ, που διασάλευσαν την κήρυξη του δημοσίου χρέους ως «παράνομου, και επονείδιστου» και άρα μη πληρωτέου, έργο που παρέδωσε «στις ζώσες και στις επόμενες γενιές».
Μύδροι κατά του διοικητή
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος προειδοποίησε στην ετήσια έκθεσή του ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία με τους εταίρους θα ανοίξει ο δρόμος για την έξοδο της χώρας από το ευρώ. Η έκθεση έγινε γνωστή όσο η κυρία Κωνσταντοπούλου προήδρευε. «Ο κ. Στουρνάρας έχει συμπράξει στη μνημονιακή πολιτική και έχει παραβιάσει τις υποχρεώσεις του όταν επιχείρησε ωμή παρέμβαση κατά τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Παρεμβαίνει σήμερα, επιχειρώντας αντιδημοκρατικά να δημιουργήσει τετελεσμένα και να αποτρέψει την ουσιαστική διεκδίκηση της διαγραφής του χρέους» δήλωσε η Πρόεδρος της Βουλής και επέστρεψε «ως απαράδεκτη» την έκθεση που της παραδόθηκε σε στικάκι και δημοσιεύτηκε «στα κρυφά», την ημέρα δημοσιοποίησης του προκαταρκτικού πορίσματος για το χρέος.
Την ώρα που η κυρία Κωνσταντοπούλου εξαπέλυε μύδρους, ο κ. Στουρνάρας ήταν καθ’ οδόν προς το κτίριο της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη όπου συνεδρίαζε το ΔΣ για να αποφασίσει την αύξηση της έκτακτης χρηματοδότησης προς τις ελληνικές τράπεζες. Ο κ. Στουρνάρας μπήκε σε μια αίθουσα με οργισμένους συναδέλφους του, που είχαν ήδη μάθει τα νέα από τα ξένα πρακτορεία, και δεν μπορούσαν να κατανοήσουν «μια τόσο αχαρακτήριστη επίθεση». Η δουλειά του έλληνα κεντρικού τραπεζίτη έγινε πολύ δύσκολη. Επρεπε να ζητήσει λεφτά από τραπεζίτες που θεωρούσαν την κυβέρνηση «μη συνεργάσιμη». «Θα ήταν παράβαση καθήκοντος να μη μιλήσω» έλεγε ο κ. Στουρνάρας σε όσους του υπενθύμιζαν ότι και ο Μάριο Ντράγκι δημοσιοποίησε τις διαφωνίες του με την Ανγκελα Μέρκελ για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. «Αν υπάρξει πιστωτικό γεγονός και δεν προειδοποιήσω για τον κίνδυνο, τι θα κάνουν οι τράπεζες; Τι θα γίνει με τα υποκαταστήματά τους στα Βαλκάνια; Θα χαθούν περιουσίες…» έλεγε σε συνομιλητές του.
H κυρία Κωνσταντοπούλου τραβάει το σχοινί. Καλεί αύριο το μεσημέρι τον κ. Στουρνάρα σε ακρόαση ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, ημέρα της κρισιμότερης ίσως συνεδρίασης του Eurogroup εν όψει της Συνόδου Κορυφής, γεγονότα που ενδέχεται να συμπέσουν με μια ενδεχόμενη νέα τηλεδιάσκεψη του συμβουλίου της ΕΚΤ, καθώς η κατάσταση στον τραπεζικό χώρο είναι οριακή. Το πιθανότερο είναι ότι ο διοικητής της ΤτΕ δεν θα ανταποκριθεί στην κλήση και θα αντιπροτείνει ημερομηνίες που θα έχει μεγαλύτερη ευχέρεια.
Η επίθεση της Προέδρου της Βουλής στον κεντρικό τραπεζίτη προκάλεσε πολιτική θύελλα. «Ως πότε θα παρατηρεί άφωνος και άβουλος ο κ. Τσίπρας το παραλήρημα της κυρίας Κωνσταντοπούλου;» έθεσε το ερώτημα η ΝΔ, μιλώντας για «ευτελισμό του Κοινοβουλίου και διασυρμό των θεσμών». «Αστείες συμπεριφορές μιας επικίνδυνης παρέας» σχολίασε το Ποτάμι. «Μόλις μαθεύτηκε ότι ο Πρωθυπουργός θέτει ως προϋπόθεση για μια συμφωνία την αναδιάρθρωση του χρέους, η υπερπρόεδρος της πλατείας Συντάγματος αποφάνθηκε ότι το χρέος είναι παράνομο, αθέμιτο, επονείδιστο. Οπότε ποιος ο λόγος να διαπραγματευόμαστε;» πρόσθεσε. «Η συμπεριφορά της δεν έχει καμία σχέση με τα καθήκοντά της και τον σεβασμό που οφείλει να έχει στο αξίωμά της. Ο κ. Τσίπρας οφείλει να διαχωρίσει τη θέση του και να μην καλύπτει την απαράδεκτη συμπεριφορά της, η οποία κάνει μεγάλη ζημιά στη χώρα σε μια κρίσιμη περίοδο για το μέλλον της» ανακοίνωσε το ΠαΣοΚ.
Την Τετάρτη όσο ο κ. Στουρνάρας προσπαθούσε να τετραγωνίσει τον κύκλο στη Φρανκφούρτη, ο Αλέξης Τσίπρας έφευγε από την πανηγυρική συνεδρίαση της Επιτροπής Αλήθειας και ετοιμαζόταν για το διεθνές οικονομικό φόρουμ στην Αγία Πετρούπολη. Τι μήνυμα έστελνε ο Πρωθυπουργός όταν στήριζε την επιτροπή διαγραφής χρέους και παράλληλα έστελνε τον Γιάνη Βαρουφάκη στον ESM για να διαπραγματευτεί την αναδιάρθρωση του χρέους;
Οι μύθοι και το έργο της Επιτροπής
Τα μέλη της Επιτροπής Αλήθειας όμως δεν νοιάζονταν για παραμετρικές αλλαγές στο χρέος, καθώς είχαν στόχο να καταρρίψουν «τον μύθο» ότι η Ελλάδα είχε πρόβλημα δημοσίων οικονομικών. Για εκείνους το βασικό πρόβλημα ήταν ότι το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και η ΕΕ οργάνωσαν τον δανεισμό της Ελλάδας, «αυτό το βίαιο, παράνομο και ανήθικο εγχείρημα με μοναδικό σκοπό να περάσουν τα ιδιωτικά χρέη στο Δημόσιο». Δηλαδή, το κράτος, προκειμένου να διασωθούν οι τράπεζες, ανέλαβε τη ζημιά. Τα δάνεια που έλαβε η Ελλάδα από τον μηχανισμό στήριξης, ύψους 243 δισ. ευρώ, συν τα 27 δισ. ευρώ που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ από την αγορά ελληνικών ομολόγων στο πλαίσιο του προγράμματος SMP, θεωρούνται από την Επιτροπή Αλήθειας παράνομα και επαχθή, επειδή συνήφθησαν κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ελλήνων πολιτών.
Σύμφωνα με την κυρία Κωνσταντοπούλου τα μέλη της Επιτροπής Αλήθειας –ανάμεσά τους εκπρόσωποι αντίστοιχων Επιτροπών από την Αργεντινή, τη Βραζιλία, τον Ισημερινό –έκαναν δουλειά μυρμηγκιού μελετώντας τις συμβάσεις. «Οχι τα επίσημα έγγραφα αλλά αυτά που βρήκαμε στους επίσημους ιστοτόπους» των θεσμών, όπως διευκρίνισε με παράπονο η Μαρία Λουτσία Φατορέλι, από τη Βραζιλία. Δεν χρειαζόταν τόσος κόπος. Ο επιστημονικός σύμβουλος της Επιτροπής Αλήθειας, ο βέλγος εμπειρογνώμονας Ερίκ Τουσέν, είχε βγάλει το πόρισμα από τον Μάρτιο. «Αυτό που θα πούμε θα είναι: Αυτό εννοούμε μιλώντας για παράνομο χρέος, επαχθές, αφόρητο. Και θα πούμε σίγουρα ότι συγκεντρώσαμε αδιαμφισβήτητα τεκμήρια της ανομίας, της μη νομιμοποίησης ενός μέρους του χρέους» εξηγούσε σε συνέντευξή του.
Η Επιτροπή Αλήθειας Δημοσίου Χρέους υποστηρίζει ότι την περίοδο 2001 – 2009 το ιδιωτικό χρέος επταπλασιάστηκε. Ακόμη και έτσι, στο τέλος του 2009 το ιδιωτικό χρέος, σύμφωνα με Στατιστικό Δελτίο Οικονομικής Συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος, ήταν 253,4 δισ. ευρώ (133,7 δισ. ευρώ για τις επιχειρήσεις και 119,7 δισ. ευρώ για τα νοικοκυριά), ένα από τα μικρότερα στην Ευρώπη. Τα στατιστικά στοιχεία όμως είναι ύποπτα καθώς ο Λεωνίδας Βατικιώτης, μέλος της Επιτροπής Αλήθειας, κατήγγειλε ότι «η Eurostat ενορχήστρωσε μια από τις μεγαλύτερες στατιστικές νοθείες».
ΕSM: Υψηλό αλλά βιώσιμο
Ομως το 2010 ακόμη και οι εταίροι χάριζαν όλο το χρέος στην Ελλάδα, υπήρχε πρωτογενές έλλειμμα ύψους 25 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα αναγκαζόταν να προσφύγει σε νέο δανεισμό. Μετά την εντυπωσιακή βελτίωση των όρων του δεύτερου προγράμματος και το PSI, το προφίλ του χρέους άλλαξε. Στην ετήσια έκθεσή του ο ΕSM αναφέρει ότι τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους «παρέχουν ουσιαστικό όφελος στο δημοσιονομικό πεδίο και στο συνολικό προφίλ πληρωμών. Αναμφισβήτητα το επίπεδο του χρέους είναι μη βιώσιμο απλώς κοιτάζοντας τον μέσο όρο του ονομαστικού χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ. Ωστόσο μια ουσιαστική ανάλυση βιωσιμότητας θα πρέπει να λάβει υπόψη της τη δομή του ελληνικού χρέους. Οι δανειακές υποχρεώσεις ως το 2023 είναι πολύ μικρές, ο χρόνος έχει επιμηκυνθεί για πολλές δεκαετίες και σε συνδυασμό με ευνοϊκά επιτόκια οδηγεί σε ένα υψηλό αλλά βιώσιμο χρέος –υπό την προϋπόθεση ότι η Ελλάδα συνεχίζει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια» η οποία, όπως επισημαίνεται, σταμάτησε το καλοκαίρι του 2014. Η Επιτροπή Αλήθειας, αντιθέτως, βλέπει ένα πρόγραμμα «καθυποταγής της Ελλάδας με σαφείς πολιτικές στοχεύσεις», στο οποίο «οι ελληνικές Αρχές, μαζί με κάποιες κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνωμότησαν το 2010 ενάντια στην αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους» και «τα συστημικά μέσα ενημέρωσης έκρυψαν την αλήθεια από τους πολίτες».
«Τρικυμία εν κρανίω.Καμία επιστημονική μεθοδολογία, καμία λογική δεν θα οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι το σύνολο του χρέους είναι παράνομο και επαχθές, όρος που χρησιμοποιήθηκε ιστορικά για να καταγράψει τα χρέη χωρών που δοκιμάστηκαν από δικτατορικά καθεστώτα και ο πλούτος τους βρέθηκε στα χέρια δικτατόρων. Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Ο απόλυτος παραλογισμός στην πιο κρίσιμη στιγμή για τη χώρα» ήταν η αντίδραση του Κινήματος του Γιώργου Παπανδρέου.
Την Παρασκευή σαράντα εννέα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, όλοι διαφωνούντες με το ενδεχόμενο συμφωνίας, προερχόμενοι από την Αριστερή Πλατφόρμα και από διάφορες τάσεις, ζήτησαν με επιστολή τους από την κυρία Κωνσταντοπούλου να συζητηθούν στην Ολομέλεια της Βουλής τα αποτελέσματα της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος. Από τη δημοσιοποίηση των προκαταρκτικών πορισμάτων της Επιτροπής, επισημαίνουν οι βουλευτές, «προκύπτει ότι το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους είναι μη νόμιμο, επαχθές και δεν ευθύνεται ο λαός μας για αυτό».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ