Ένας άνθρωπος στον κόσμο στους οκτώ και ένα παιδί στα έξι υποφέρει από πείνα σήμερα. «Δεκαέξι χώρες έχουν ένα επίπεδο πείνας «εξαιρετικά ανησυχητικό» ή «ανησυχητικό»», προειδοποιεί το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για τις Διατροφικές Πολιτικές (IFPRI) που έδωσε στη δημοσιότητα την κατάσταση της πείνας στον κόσμο εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας για την Διατροφή στις 16 Οκτωβρίου.
Το IFPRI, που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, δημοσιεύει κάθε χρόνο τον Παγκόσμιο Δείκτη Πείνας (ΠΔΠ) και η εξέλιξή του δείχνει σαφή βελτίωση από το 1990 μέχρι σήμερα. Αλλά παρά την πρόοδο, «το επίπεδο της πείνας στον κόσμο παραμένει σοβαρό».
Ο αριθμός των ατόμων που πεινούν μειώθηκε την τελευταία 25ετία επειδή ο υποσιτισμός κατέγραψε σημαντική πτώση σε μεγάλες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ινδονησία ή ακόμη και το Βιετνάμ. Αλλά υπάρχουν χώρες στις οποίες η κατάσταση βελτιώνεται ελάχιστα.
Ο παγκόσμιος μέσος όρος κρύβει σημαντικές αποκλίσεις ανάμεσα στις διάφορες χώρες και περιοχές. Δύο από τις 16 χώρες που πλήττονται σοβαρότερα από την πείνα, η Ερυθραία και το Μπουρούντι, βρίσκονται σε κατάσταση «εξαιρετικά ανησυχητική». Στην υποσαχάρια Αφρική, αν και από το 2000 έχει μειωθεί η θνησιμότητα των παιδιών κάτω των πέντε ετών, η κατάσταση παραμένει επισφαλής, προειδοποιεί το IFPRI. Η υποσαχάρια Αφρική έχει τον υψηλότερο περιφερειακό ΠΔΠ, και ακολουθεί η νότια Ασία.
Σ’ αυτές τις δυο περιοχές βρίσκονται σχεδόν όλες οι χώρες των οποίων η κατάσταση κρίνεται «ανησυχητική». Στην υποσαχάρια Αφρική μόνο μία χώρα, η Γκάνα, μείωσε σημαντικά τον ΠΔΠ της από το 1990: τα λιποβαρή παιδιά και η παιδική θνησιμότητα μειώθηκαν κατά περισσότερο από 40% ενώ το ποσοστό του πληθυσμού που υποσιτίζεται μειώθηκε δραματικά, περνώντας από το 44% το 1990-2 σε λιγότερο από 5% το 2011-3.
Στην φετινή έκθεσή του, το IFPRI τονίζει την «κρίσιμη μάστιγα της αόρατης πείνας που συχνά περνά απαρατήρητη». Η μορφή αυτή υποσιτισμού _ που καταγράφεται όταν η πρόσληψη ή απορρόφηση βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων ή ολιγοστοιχείων (ψευδάργυρος, ιώδιο, σίδηρος, βιταμίνες Α και Β) δεν αρκούν για να εξασφαλίσουν καλή υγεία και ανάπτυξη _ αγγίζει περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια άτομα. Όσοι υποφέρουν από αόρατη πείνα, δηλαδή, είναι υπερδιπλάσιοι όσων υποσιτίζονται (895 εκατ.).
Οι επιπτώσεις της αόρατης πείνας δεν είναι εμφανείς σε βραχυχρόνιο επίπεδο, αλλά αποδεικνύονται «καταστροφικές» σε μακροχρόνιο: αύξηση της μητρικής και παιδικής θνησιμότητας, αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού και των πνευματικών ικανοτήτων. Υπολογίζεται ότι η αόρατη πείνα σκοτώνει το 1,1 εκατ. από τα 3,1 εκατ. παιδιά που πεθαίνουν κάθε χρόνο από υποσιτισμό.
Εκτός από τις επιπτώσεις στην υγεία, η μάστιγα αυτή «επηρεάζει βαθιά τις οικονομίες των χωρών πλήττοντας την παραγωγικότητα των πληθυσμών» , τονίζει το IFPRI. Η αόρατη πείνα περιορίζει το ΑΕΠ των περισσότερων αναπτυσσόμενων χωρών κατά 0,7% ως 2% (υπολογίζεται 1% στην Ινδία και 2,3% στο Αφγανιστάν).
Αλλά το φαινόμενο της αόρατης πείνας παρατηρείται και στις ανεπτυγμένες χώρες, παράλληλα με την παχυσαρκία.