Πώς να μείνεις μόνος μαζί σου

Η τελευταία είδηση από τον χώρο της κολύμβησης δεν είναι ότι ο αυστραλός ολυμπιονίκης Ιαν Θορπ «βγήκε από την ντουλάπα» στο τηλεοπτικό δίκτυο Channel Ten (και ότι ένας ακόμη γκέι υπεραθλητής τάραξε τα ύδατα ενός «μάτσο» σύμπαντος με κολλητά, πολυεστερικά μαγιό). Η είδηση είναι ότι το πλατσούρισμα μέσα σε μια τεχνητή δεξαμενή νερού (ή σε ένα πέλαγος) είναι η τελευταία σανίδα σωτηρίας μας. Στον κόσμο της «διαρκούς διασύνδεσης», η καταβύθιση, λένε οι ειδικοί, σε αυτή τη βωβή, τιρκουάζ μακαριότητα μπορεί να είναι το τελευταίο μας ησυχαστήριο.

Διότι ύστερα από αυτό το υπόκωφο «μπλουμ», όταν δηλαδή το σώμα συναντάται με το νερό, παύεις επιτέλους να είσαι προσβάσιμος. Ακόμη και σήμερα, πολύ λίγους θα δεις να κολυμπούν με τα τελευταίας εσοδείας «bone conduction» αδιάβροχα ακουστικά, ενώ αναμφίβολα παραμένει τεχνικά αρκετά δύσκολο να κάνεις update στο status σου στο Facebook υποβρυχίως.

«Μετρώντας τους γύρους που ολοκληρώνουμε μέσα στην πισίνα και παρατηρώντας αυτό το ανεπαίσθητο παιχνίδισμα του φωτός καθώς ο ήλιος τρεμοπαίζει κατά μήκος των διαδρομών, μπαίνουμε σε μια κατάσταση διαλογισμού» έγραφε προ μηνών η Μπόνι Τσούι στους «New York Times», σε ένα άρθρο «ωδή στην πισίνα» με τίτλο «The Self-Reflecting Pool». «Τραγουδάμε, συντάσσουμε νοερές λίστες με πράγματα που πρέπει να κάνουμε, φαντασιωνόμαστε τι θα φάμε για πρωινό. Η κατάδυση δημιουργεί τον χώρο να νιώσεις ελεύθερος, να χαλαρώσεις χωρίς να χρειάζεται να παλεύεις με αυτή την αέναη, εξωτερική φλυαρία». Μέσα σε αυτό το τιρκουάζ σύμπαν είναι πιο πιθανό να αγγίξεις την περίφημη «mindfulness» (σε ελεύθερη απόδοση «ολοκληρωτική προσοχή»), όπως έχει ονομαστεί αυτή η σχολή διαλογισμού που τα τελευταία χρόνια κατακυριεύει τον πλανήτη. Διότι μέσα στο φιλεύσπλαχνο υγρό στοιχείο το μυαλό αποταυτίζεται αισίως από τις σκέψεις που το κατακλύζουν (που είναι και ο απώτερος στόχος της «mindfulness»). Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μάικλ Φελπς, ο ολυμπιονίκης των 22 μεταλλίων, που ως παιδί έπασχε από Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής, θεωρούσε ανέκαθεν την πισίνα το «καταφύγιό» του: «Μέσα εκεί το μυαλό μου κόβει ταχύτητα».

Μέσα στο νερό, ακόμη και οι αισθήσεις αδρανοποιούνται. Οταν βουτάς δεν υπάρχει τίποτα να κοιτάξεις, η όσφρηση και η γεύση στεγανοποιούνται με το χλώριο (ή το αλάτι), η αφή γίνεται το σώμα που οργώνει το νερό. Οσο για την ακοή, είναι σαν κάποιος να κλέβει τον ήχο (όπως συμβαίνει με τις καλιφορνέζικες πισίνες στους πίνακες του Ντέιβιντ Χόκνεϊ). «Το κολύμπι είναι η απόλυτη μορφή αποστέρησης των αισθήσεων» θα δηλώσει το 2011 στον αμερικανικό Τύπο η αμερικανίδα κολυμβήτρια μεγάλων αποστάσεων Νταϊάνα Νιάντ, περιγράφοντας την απόπειρά της να κολυμπήσει από την Κούβα στη Φλόριντα, χωρίς μάλιστα κλουβί για τους καρχαρίες (άθλο που κατέκτησε τελικά μόλις πέρυσι). «Μένεις μόνος με τις σκέψεις σου με έναν πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο». Η Νιάντ, που έχει «φάει» μια ζωή ολόκληρη κολυμπώντας, θα γράψει επανειλημμένως για αυτή τη ζωτικής σημασίας ενδοσκοπική διαδικασία που ενεργοποιεί η επαφή με το νερό. Την επιβεβαιώνουν και οι νευροβιολόγοι. Μια πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Κάρνεγκι Μέλον στο Πίτσμπεργκ κατέδειξε ότι για να λάβει τις ορθές αποφάσεις ο εγκέφαλός μας έχει πρωτίστως ανάγκη από χώρο να περιπλανηθεί.

Αυτή η «επιβεβλημένη μοναχικότητα» φαντάζει ακόμη πιο πολύτιμη σε έναν ασφυκτικά «διαδραστικό» κόσμο. Στο γυμναστήριο τρέχεις πάνω στον διάδρομο μιλώντας στο κινητό ή βλέποντας τις ειδήσεις για την πιθανολογούμενη τρίτη Ιντιφάντα, στο γραφείο έχεις μπροστά σου δύο οθόνες συν ένα tablet για να βλέπεις ποδόσφαιρο, το τελευταίο πράγμα που θα κάνεις προτού αποκοιμηθείς είναι να ακούσεις μουσική στο Spotify ή να κοιτάξεις τα tweets σου, ενώ το πρωί θα σε ξυπνήσει η «αφύπνιση» στο smartphone σου. Ακόμη και το ζεύγος «Billary» έχει δηλώσει την ανάγκη του να δραπετεύσει. Ο Μπιλ Κλίντον μίλησε προ μηνών στο PBS για τα απογεύματα που περνάει κολυμπώντας δίπλα στη Χίλαρι. Αν ο ένας από τους δύο τολμήσει να μιλήσει για πολιτική, ο άλλος είναι υποχρεωμένος να τον «κόψει» και να τον επαναφέρει στην υδάτινη μη πραγματικότητα. «Επεσα για να κολυμπήσω και άφησα την καρδιά μου πίσω» που λέει και ο ποιητής.

*Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 20 Ιουλίου 2014